Sputnik: Năm 2012, anh đã đến Syria với vai trò nhiếp ảnh gia cộng tác viên. Vì sao anh bị tổ chức khủng bố bắt làm tù nhân, và giới chức trách Hoa Kỳ phát hiện ra điều này khi nào?
Sputnik: Anh đã kịp trốn thoát như thế nào?
Matt Schrier: Lưới cửa sổ nhà tù của tôi bị thủng, tôi cảm giác mình có thể phá rách nó để trốn ra ngoài. Trong khoảng 35-40 phút tôi trốn chui trốn lủi qua các con phố, và sau đó tôi được Quân Giải phóng Syria tìm thấy. Tôi giải thích và thuyết phục họ về hoàn cảnh của mình để được cứu sống. Ngày hôm sau họ đưa tôi đến biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.
Sputnik: Chuyện gì đã xảy ra trong thời gian anh còn làm tù binh?
Anh có thể hỏi, vì sao FBI lại cho phép nhóm khủng bố lấy cắp tiền của tôi? Hãy nhìn vào những gì chúng mua — máy tính xách tay và máy tính bảng. Điều này đã nói lên tất cả, mọi thứ đều đã được sắp xếp tính toán hoàn hảo. Rõ ràng, họ đã có được các laptop và máy tính bảng, tham gia vào "trò chơi gián điệp" và chuyển trực tiếp cho Al-Qaeda.
Sputnik: Họ đối xử với anh như thế nào?
Sputnik: Nghĩa là chỉ có một mình anh sao? Không còn tù nhân nào khác?
Matt Schrier: Điều kinh khủng nhất đối với tôi là bị nhốt chung phòng giam với một người Mỹ khác mà thực ra đây lại là một kẻ phản bội và hợp tác với Al-Qaeda. Anh ta có thể liều mạng làm bất cứ điều gì, với tôi hoặc với các tù nhân khác, để được sống sót. Tên anh là Theo Curtis… Theo thường xuyên viết tweet cho họ (Al-Qaeda), nạp vũ khí cho bọn chúng và còn làm nhiều thứ nữa. Anh ta là phần tồi tệ nhất trong cuộc sống tù nhân của tôi.
Matt Schrier chia sẻ với Sputnik rằng anh bị giam giữ trong 210 ngày và điều đặc biệt là trong thời gian này các chiến binh không hề đòi hỏi ông gọi người thân và đòi tiền chuộc.
Matt Schrier: Người Thổ Nhĩ Kỳ cho phép tôi gọi điện thoại đến Đại sứ quán, họ gửi quan chức từ Adana tới Kilis, nơi tôi đang ở. Tôi đã được chuyển tới Adana, và trong vòng hai ngày họ giúp tôi làm một hộ chiếu tạm thời và lo các giấy tờ cần thiết. Sau đó họ đưa tôi lên máy bay tới Istanbul, và từ đó tôi trở về New York.
Sputnik: Khi tuyên bố rằng anh mất tích, liệu FBI đã nỗ lực tìm kiếm thử chưa? Khi nào thì Cục Điều tra Liên bang bắt đầu giải quyết vụ việc của anh?
Matt Schrier: Đây chính là vấn đề cốt yếu. Mẹ tôi thông báo tôi mất tích từ ngày 31 tháng 1, và Bộ Ngoại giao cứ liên tục "vòng vo quanh co" trong suốt hai tháng thay vì khuyên bà ấy liên lạc với FBI. Bất kỳ người nào cũng hiểu rằng Bộ Ngoại giao phải thông báo đến FBI khi ai đó mất tích ở Syria. Và bất cứ ai truy cập vào trang cá nhân của tôi, nơi đăng tải các bức ảnh từ Aleppo, đều biết tôi ở đâu. Thế nhưng, vì lý do nào đó, Bộ Ngoại giao đã trì hoãn đưa ra câu trả lời chính thức cho mẹ tôi, trong khi FBI đang giải quyết vụ việc. Đối với FBI, điều này là vô cùng có lợi — gia đình tôi càng không liên lạc làm phiền họ, thì họ càng thuận tiện. Cuối cùng, mẹ tôi đã tìm được một người bạn đồng nghiệp có con rể làm việc trong FBI. Và với sự giúp đỡ của ông ta, chứ không phải với sự trợ giúp của Bộ Ngoại giao, vụ việc của tôi đã đến tay đặc vụ Perodi (một phụ nữ). Tôi nhớ thì, đó là ngày 18 hoặc 19 tháng 3, nhưng phải mất thêm ba tuần nữa trước khi cô ấy liên lạc với mẹ tôi.
Matt Schrier: FBI không thông báo cho cha tôi về việc tôi bị bắt cóc, và cha mẹ tôi lại không tìm đến họ. FBI buộc mẹ tôi nghĩ rằng tôi vẫn ổn, để bà ấy không nói với cha tôi, bởi họ biết rằng cha tôi sẽ hỏi thêm nhiều câu hỏi. Mẹ tôi đang đợi tôi cùng với FBI, nhưng lái xe của Cục Điều tra Liên bang thậm chí không cho phép tôi đến thị trấn cùng bố mẹ. Tôi buộc phải đi trong xe của họ.
Sputnik: Những bất bình, khiếu nại chính của anh với FBI là gì?
Matt Schrier: Tất cả những gì họ làm là thực hiện những phi vụ bất hợp pháp, họ dùng tôi như mồi nhử. Nếu họ làm điều này để giúp tôi, tôi đã không có bất kỳ khiếu nại gì. Nhưng họ đã làm tất cả mọi thứ theo chiều ngược lại.
Matt Schrier: Họ có được 19 máy tính xách tay và máy tính bảng, họ có thể gửi đến Al Qaeda và giúp họ làm nhiệm vụ của gián điệp mà không bị phát hiện. Họ đã có laptop, địa chỉ IP, lắp đặt các cảm biến GPS trên thiết bị xách tay… Có thể nói đây là cơ hội tốt nhất để thu thập dữ liệu tình báo kể từ thảm hoạ vào ngày 9 tháng 9 năm 2001.
Sputnik: Anh đã gửi khiếu nại cho ai đó về vụ việc này chưa?
Matt Schrier: Tôi đã gửi khiếu nại đến tất cả mọi người: đích thân tôi tới trụ sở FBI, gặp Tổng Thanh tra Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) và giao các tài liệu văn bản cho Phòng Điều tra Nội. Tôi đã gửi đơn khiếu nại đến Cục Trách nhiệm Chuyên môn của Bộ Tư pháp Mỹ. Tôi đã lên TV. Tôi đã làm hết sức mình để đưa vụ việc ra ánh sáng.
Matt Schrier: Tôi có thư liên lạc giữa Perodi với mẹ tôi, trong đó đặc vụ này đã cố gắng thuyết phục mẹ tôi rằng mọi thứ vẫn ổn, rằng chính tôi đã sử dụng thẻ tín dụng, tài khoản ngân hàng và điện thoại trong sáu tháng qua. Tôi có một email do chính đặc vụ Perodi gửi, trong đó nói rằng họ đã đóng băng tài khoản ngân hàng của tôi, và còn lại 8.000 đôla; tuy nhiên, khi tôi đến Citibank, tài khoản lại bị ghi nợ 553USD. Citibank đã thông báo với tôi rằng FBI chưa bao giờ đóng băng tài khoản của tôi.
Đây rõ ràng là một phi vụ được thực hiện bởi nhiều cơ quan đặc nhiệm, bởi đây là giao dịch ra nước ngoài, CIA chắc chắn có tham gia. Vì vậy, chúng ta có FBI, CIA, và những hoạt động trên các lục địa khác nhau… Quá nhiều, thực tế không phải là một đặc vụ hay cá nhân độc lập, sự việc này có quy mô và giám đốc FBI không thể "làm ngơ" trong trường hợp này. Và ở đây chúng ta phải hiểu rằng, hiện FBI nhận được nhiều điểm hơn để giết chết những kẻ xấu, và bỏ mặc không cứu những người tốt.
