Thuế, phí đều muốn tăng
Bộ Tài chính vừa hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 140/2016/NĐ-CP về lệ phí trước bạ. Theo đó, Bộ này đề nghị nâng mức thu lệ phí trước bạ lần đầu với dòng xe Pick up và xe Van lên bằng 60% so với ô tô con từ 9 chỗ ngồi trở xuống. Nếu quy định này được áp dụng, cùng với thuế tiêu thụ đặc biệt tăng, chi phí cho một chiếc xe Pick up thời gian tới sẽ tăng.
Hiện xe Pick up phải chịu mức lệ phí trước bạ 2% giá bán xe. Trong khi đó, lệ phí trước bạ đối với xe con từ 9 chỗ ngồi trở xuống, đang áp dụng mức 10% và 12%, tùy từng địa phương. Nếu lệ phí xe Pick up bằng 60% xe con, thì mức phải nộp sẽ từ 6-7,2% (tăng từ 4-5,2 điểm phần trăm so với hiện nay).
Lấy ví dụ, một chiếc Pick up bản cao cấp nhất, có giá bán khoảng 900 triệu đồng, mức thu phí trước bạ hiện nay là 2%, tương đương 18 triệu đồng. Nếu theo đề xuất mới của Bộ Tài chính, chiếc xe bán tải này sẽ bị áp mức phí trước bạ mới từ 54-65 triệu đồng (tùy từng địa phương), tăng 36-47 triệu đồng so với trước. Với những xe có giá bán rẻ hơn thì mức tăng thấp hơn.
Bên cạnh đó, cuối năm 2017, Bộ Tài chính đã đề nghị áp dụng mức thuế tiêu thụ đặc biệt dành cho xe Pick up bằng 60% của ô tô dưới 9 chỗ ngồi, cùng dung tích xi lanh.
Dòng Pick up đang phải chịu thuế thuế tiêu thụ đặc biệt 15% (với xe có dung tích xi lanh từ 2.5L trở xuống), mức 20% (với xe có dung tích xi lanh từ 2.5-3.0L) và mức 25% (với xe có dung tích xi lanh trên 3.0L).
Xe Pick up nhập khẩu từ khu vực ASEAN về Việt Nam hiện nay chủ yếu có dung tích xi lanh từ 2.2-3.2L. Với đề nghị của Bộ Tài chính, nếu được áp dụng, thuế tiêu thụ đặc biệt dành cho xe Pick up sẽ tăng lên 3 mức mới: 30% (với xe từ 2.0-2.5L), 33% (với xe từ 2.5-3.0L) và 54% (với xe trên 3.0L).
Theo tính toán của các DN, với mức thuế mới khi áp dụng, xe có dung tích xi lanh từ 2.0-3.0L sẽ tăng khoảng 7-8% và xe có dung tích xi lanh trên 3.0L tăng khoảng 15%. Như vậy, một chiếc xe dung tích xi lanh 2.0-3.0L có giá bán 600-800 triệu đồng sẽ tăng thêm khoảng 40-64 triệu đồng; xe có dung tích xi lanh 3.2L giá bán 900 triệu đồng, sẽ tăng thêm khoảng 135 triệu đồng.
Cộng với lệ phí trước bạ tăng, thì chi phí để sở hữu một chiếc xe Pick up thời gian tới, ước tính sẽ tăng từ 70-200 triệu đồng.
Khó mơ xe giá rẻ
Những năm qua, tiêu thụ xe ô tô vừa chở người, vừa chở hàng tăng nhanh.
Cụ thể, nếu năm 2012 lượng xe tiêu thụ là 3.305 chiếc thì 5 năm sau, tới năm 2017 con số đó là 28.911 chiếc, tăng gấp gần 9 lần; trong đó, chiếm 99,8% là xe Pick up. Do loại xe này có thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt và lệ phí trước bạ thấp hơn so với ô tô chở người, nên nhiều người tiêu dùng đã chuyển sang mua xe Pick up.
Tuy nhiên, từ đầu năm 2018 đến nay, doanh số bán xe Pick up giảm mạnh. Số liệu mới nhất từ Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho thấy, 7 tháng đầu năm 2018, doanh số bán xe Pick up đạt hơn 6.500 chiếc, thấp hơn nhiều so với con số 13.600 chiếc của 7 tháng đầu năm 2017.
Nguyên nhân quan trọng là do vướng các quy định mới tại Nghị định 116 (có hiệu lực từ 1/1/2018) nên nhập khẩu xe Pick up về Việt Nam giảm mạnh. Bên cạnh đó, theo giới kinh doanh, thị trường ô tô ngày càng đa dạng hơn và thị hiếu người tiêu dùng đã thay đổi. Tại các thành phố lớn đông đúc, những chiếc Pick up to, cồng kềnh ngày càng khó di chuyển và tìm chỗ đỗ. Trong khi đó, các dòng xe nhỏ, xe đa dụng cỡ vừa,… đang ngày càng có nhiều lựa chọn, điều này đã "lấy bớt" khách hàng của xe Pick up.
Ngược lại, xe Pick up được cho rất phù hợp với vùng nông thôn. Chẳng hạn như ở các vùng quê Thái Lan, hầu hết các gia đình đều có một chiếc ô tô và chủ yếu là xe Pick up. Không ít gia đình có tới 2 chiếc. Pick up không chỉ để đi làm ruộng, thăm đồng mà còn chuyên chở nông sản.
Hiện các mẫu xe Pick up tại Thái Lan có giá bán phổ biến ở mức dưới 17.000 USD. Các mẫu bán tải cao cấp mới có giá 20.000 USD, tính ra chỉ hơn 400 triệu đồng/xe. Thậm chí, có thời điểm giá còn thấp hơn nhờ sự hỗ trợ từ Chính phủ Thái.
Trong khi đó, tại Việt Nam, giá bán các mẫu xe Pick up thấp nhất cũng gần 600 triệu đồng, còn mẫu cao cấp giá lên tới khoảng 900 triệu đồng, đắt hơn hẳn so với Thái Lan. Các DN luôn giữ giá bán xe Pick up cao để tránh ảnh hưởng đến doanh số những mẫu xe khác.
Kinh tế Việt Nam đang phát triển, nhất là nông nghiệp và các vùng nông thôn, vì vậy nhu cầu về xe Pick up trong tương lai dự báo sẽ rất lớn. Cho đến nay không còn DN nào lắp ráp mẫu xe này tại Việt Nam. Việc tăng thuế phí, sẽ đẩy giá xe tăng, khiến nhiều gia đình ở nông thôn khó tiếp cận.