Bà P.T.T. (36 tuổi, Hải Dương) bị cấm bay 6 tháng từ ngày 16-9-2017 đến 15-3-2018 nhưng ngày 3-1 vừa qua, hành khách này đã lọt qua nhiều khâu giám sát để bay từ Hà Nội đến Matxcơva (Nga) trên chuyến bay của Hãng Aeroflot.
Bà T. trước đó bị xử phạt vi phạm hành chính do gây rối trên chuyến bay của Hãng hàng không Aeroflot từ Hà Nội đến Matxcơva vào tháng 8-2017. Quyết định cấm bay với hành khách T. đã được thông báo tới các hãng hàng không, cơ quan liên quan.
Khách bay rồi mới… phát hiện!
Trước đây, bà P.T.T. đã chửi bới, cãi nhau với một nữ hành khách khác trên chuyến bay SU 291 của Hãng hàng không Aeroflot từ Hà Nội đi Matxcơva ngày 16-8-2017.
Bà T. được đưa vào danh sách hành khách bị cấm bay (còn gọi là danh sách đen), Cục Hàng không yêu cầu các hãng hàng không của Việt Nam và nước ngoài khai thác tại Việt Nam không được vận chuyển bà T. trong thời hạn bị cấm bay; chỉ đạo các cảng hàng không, sân bay kiểm tra ngăn chặn kịp thời hành khách thuộc diện cấm bay.
Nhưng ngày 3-1-2018, bà T. đã lọt qua các khâu giám sát để bay từ Hà Nội đến Matxcơva. Sau khi bà T. thực hiện chuyến bay, công an cửa khẩu Nội Bài mới phát hiện.
Điều tra, làm rõ lơ là hay có tiếp tay?
Theo một chuyên gia trong lĩnh vực hàng không, để thực hiện thành công chuyến bay, hành khách phải trải qua 5 bước kiểm tra.
Bao gồm: Kiểm tra của hàng không khi đặt mua vé, làm thủ tục chuyến bay; Của an ninh hàng không khi kiểm tra an ninh; Của công an cửa khẩu (khi làm thủ tục xuất cảnh); của tổ kiểm tra, đối chiếu thẻ lên máy bay của hành khách khi ra cửa lên máy bay do hãng hàng không thực hiện; Của cảng vụ hàng không (thực hiện chức năng giám sát của Cục Hàng không tại sân bay).
Ông Tô Tử Hùng — phó trưởng phòng an ninh hàng không Cục Hàng không Việt Nam — cho biết: hành khách P.T.T. lọt qua nhiều lớp kiểm tra là trường hợp hi hữu, lần đầu tiên được phát hiện.
"Chưa rõ nguyên nhân làm sao hành khách bị cấm bay lại lọt qua các cửa. Còn để kết luận do lơ là, yếu kém nghiệp vụ hay thông đồng thì còn phải chờ kết luận điều tra. Cảng vụ hàng không miền Bắc đang tiến hành điều tra vụ việc" — ông Hùng cho biết.
Dù chưa rõ việc hành khách T. bị lọt qua ở khâu giám sát nào nhưng ông Hùng khẳng định trách nhiệm chính trong vụ việc này thuộc về Cục Hàng không Việt Nam.
Phòng ngừa bằng ứng dụng công nghệ
Tuy nhiên, theo ông Hùng, do dữ liệu và sự kết nối hệ thống giữa các ngành trong nhận diện hành khách chưa được hoàn thiện nên vẫn có nguy cơ lọt hành khách trong danh sách cấm bay khi họ có sự thay đổi trong giấy tờ tùy thân.
Theo ông Tô Tử Hùng, hiện Bộ GTVT đã cho Cục Hàng không triển khai hệ thống công nghệ thông tin để kiểm soát đối tượng khủng bố và hành khách có trong danh sách đen. Theo đó, đến năm 2018-2019 triển khai tại các cảng hàng không.
"Khi máy quét, thông tin của hành khách sẽ hiện lên, cảnh báo những người trùng tên có trong danh sách đen, kết hợp với các câu hỏi nghiệp vụ của nhân viên an ninh hàng không để nhận diện hành khách" — ông Hùng nói.
Năm 2017 ban hành 40 quyết định cấm bay
Việc hành khách thuộc diện cấm bay vẫn được bay đã đặt ra vấn đề về an ninh hàng không.
Theo ông Tô Tử Hùng, cần phải rà soát để đảm bảo sau này không xảy ra trường hợp tương tự vì không loại trừ tội phạm, kẻ khủng bố tìm cách lên máy bay.
Việc điều tra phải theo hướng có người tiếp tay. Lúc đó trách nhiệm không chỉ ở cơ quan hàng không mà liên quan đến nhiều cơ quan khác.
Năm 2017, Cục Hàng không đã ra khoảng 40 quyết định cấm bay đối với hành khách vi phạm quy định về an ninh, an toàn hàng không, không chấp hành quy định xử phạt hành chính.
Nguồn: Tuổi Trẻ