Tổng thống Nursultan Nazarbayev có điều gì giống nhà truyền giáo Alexandre de Rhodes?

Nursultan Nazarbayev là tổng thống Kazakhstan kể từ năm 1990. Ông ta có gì giống như linh mục Công giáo Alexander de Rhodes, đầu thế kỷ XVII đã giảng đạo tại Việt Nam?
Sputnik

Alexandre de Rhodes vẫn sống mãi trong ký ức của nhân dân Việt Nam, không chỉ là người đã đưa Kito giáo đến với Việt Nam, mà còn tạo ra bảng chữ cái Latinh cho tiếng Việt. Tôi không biết liệu De Rhodes có muốn phát minh của mình tạo điều kiện để Việt Nam liên hệ với thế giới bên ngoài, với nhân dân các nước khác, hầu hết đều sử dụng chữ Latinh hay không. Nhưng trong việc hiện nay Việt Nam là một đất nước có tỷ lệ dân số biết chữ cao, phần nhiều là kết quả của việc sử dụng mẫu tự Latinh. Các nhà khoa học từ lâu đã chứng minh rằng đọc viết thành thạo dựa trên bảng chữ cái Latinh dễ dàng hơn nhiều so với chữ Hán chẳng hạn.

Tăng cường quan hệ hợp tác Việt Nam - Cộng hòa Kazakhstan

Trong thế kỷ XXI, chữ cái Latinh thậm chí còn có giá hơn — điều đó làm cho việc học tiếng Anh trở nên dễ dàng hơn, thuận tiện hơn để làm chủ công nghệ thông tin, hay nói một cách đơn giản là dễ sử dụng máy tính.

Trong nhiều năm qua, ông Nursultan Nazarbayev đã lãnh đạo Kazakhstan đi trên con đường hiện đại hóa và mở rộng quan hệ quốc tế, hội nhập hữu cơ vào thế giới hiện đại. Gần đây, ông đã ký Nghị định về việc chuyển ngôn ngữ Kazakhstan sang dùng bảng chữ cái mới gồm 32 mẫu tự Latinh. Theo tổng thống Kazakhstan, việc chuyển sang mẫu tự Latinh "không chỉ góp phần phát triển ngôn ngữ Kazakhstan, mà còn biến nó thành ngôn ngữ thông tin hiện đại."

Từ thế kỷ X, Kazakhstan sử dụng chữ viết Ả Rập. Sau Cách mạng Tháng Mười, những người Cộng sản ban đầu muốn sử dụng mẫu tự Latin cho ngôn ngữ Kazakhstan và các ngôn ngữ khác. Chắc là hồi ấy họ mơ ước về một cuộc cách mạng lớn trên toàn thế giới. Do đó, bộ trưởng giáo dục Liên Xô Anatoly Lunacharsky đề xuất chuyển tiếng Nga sang dùng chữ cái Latinh, nhưng không được ủng hộ. Giai đoạn chữ viết Latinh cho Kazakhstan kéo dài không lâu — từ năm 1929 đến 1940. Đến năm 1940, Kazakhstan chuyển sang sử dụng bảng chữ cái Cyrillic như trong tiếng Nga.

PGS Bùi Hiền vẫn bình thản giữa tâm bão về cải cách tiếng Việt

Vào đầu thập niên 1990, sau khi Liên Xô sụp đổ, nhiều nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ thành quốc gia độc lập như Azerbaijan, Kyrgyzstan, Moldova đã chuyển sang sử dụng chữ cái Latinh. Như vậy, Kazakhstan không phải là nước đầu tiên thay chữ cái Cyrillic bằng Latinh.

Tất nhiên, quá trình chuyển đổi như vậy không phải là nhiệm vụ dễ dàng. Sẽ không những phải dạy cho người dân cách viết mới, mà phải in lại rất nhiều sách, biển báo, bảng chỉ đường và tài liệu chính thức. Điều này sẽ kéo theo chi phí tài chính đáng kể (lên đến hàng tỷ đô la!). Mặc dù trong nước có những người phản đối sáng kiến ​​này, nhưng tổng thống Nazarbayev quyết tâm thực hiện việc chuyển đổi sang chữ cái Latinh. Tuy nhiên, quá trình này không thể vội vàng mà sẽ kéo dài đến năm 2025.

Nếu mọi việc suôn sẻ, tổng thống Nursultan Nazarbayev sẽ sống mãi trong ký ức nhân dân, không chỉ là tổng thống đầu tiên của nước Kazakhstan độc lập, mà còn là nhà cải cách chữ viết. Cũng giống như Alexander de Rhodes đối với người dân Việt Nam.

Thảo luận