"Một minh chứng là ở tầm quốc gia, Nhật Bản hiện là nước cung cấp ODA lớn nhất, nhà đầu tư thứ hai, đối tác du lịch thứ ba và thương mại thứ tư của Việt Nam, trong khi khoảng 260 nghìn người Việt hiện đang sinh sống học tập làm việc tại Nhật Bản"
Chuyến thăm Nhật Bản lần này của Chủ tịch nước Trần Đại Quang diễn ra đúng vào dịp hai nước đang tiến hành nhiều hoạt động kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Cùng với đó, quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam — Nhật Bản đang phát triển tốt đẹp, mạnh mẽ và thực chất trên tất cả các lĩnh vực với sự tin cậy chính trị cao.
Nhiều chuyên gia đánh giá rằng, chuyến thăm này mang lại những dấu ấn đặc biệt cho sự phát triển quan hệ Việt Nam — Nhật Bản. Để hiểu rõ hơn về kết quả và ý nghĩa của chuyến thăm Nhật Bản vừa qua của Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Lê Đình Tĩnh Phó Viện trưởng Viện Biển Đông, Học viện Ngoại giao, Bộ ngoại giao Việt Nam.
Sputnik: Ông có đánh giá như thế nào về chuyến thăm của Chủ tịch nước Trần Đại Quang tới Nhật Bản? Theo ông, những điểm nổi bật nhất, đáng chú ý nhất trong kết quả chuyến thăm này là gì?
Chuyến thăm có ý nghĩa đặc biệt đối với quan hệ Việt Nam-Nhật Bản vì bốn lý do cơ bản như sau. Thứ nhất, quan hệ hai nước hiện nay đã đạt tầm chiến lược nhưng qua chuyến thăm hai bên vẫn thể hiện mong muốn, quyết tâm nâng cao hiệu quả hợp tác hơn nữa, đồng thời tiếp tục khai phá những lĩnh vực còn tiềm năng. Như bản Tuyên bố chung cho thấy, hợp tác giữa hai nước sẽ phát triển ngày càng sâu rộng, từ các vấn đề dài hạn, mang tính chất tầm nhìn cho đến các vấn đề cụ thể, kỹ thuật chuyên ngành.
Thứ hai, việc Nhật Bản dành sự đón tiếp rất trọng thị cho đoàn Việt Nam lần này cho thấy sự tăng lên rõ rệt về mức độ tin cậy và quan hệ gắn bó mật thiết giữa các nhà lãnh đạo và chính phủ hai nước. Chủ tịch nước Việt Nam là khách cấp Nhà nước duy nhất của Nhật Bản trong năm 2018 trong khi Nhà vua và Hoàng hậu Nhật Bản có bốn lần gặp gỡ với Chủ tịch nước Việt Nam và Phu nhân, là những cử chỉ chưa từng có.
Thứ ba, sau 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, chuyến thăm giúp tái khẳng định giá trị đối tác của mỗi bên, trong đó có yếu tố của sự vững bền. Một minh chứng là ở tầm quốc gia, Nhật Bản hiện là nước cung cấp ODA lớn nhất, nhà đầu tư thứ hai, đối tác du lịch thứ ba và thương mại thứ tư của Việt Nam, trong khi khoảng 260 nghìn người Việt hiện đang sinh sống học tập làm việc tại Nhật Bản.
Trong các nội dung toàn diện được đề cập, thảo luận và đạt nhất trí nhân chuyến thăm, có những điểm nổi bật và gây ấn tượng như mức độ đón tiếp phía Nhật Bàn dành cho đoàn cấp cao Việt Nam, sự tin cậy chính trị cao mà hai bên thể hiện, các cam kết kinh tế chặt chẽ ở cấp độ vĩ mô cũng như các hợp đồng cụ thể (ước tính 2 tỷ USD), sự chia sẻ quan điểm lập trường về nhiều vấn đề nổi lên trong bối cảnh hiện nay như an ninh biển, phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, an ninh nguồn nước sông Mê Công, vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình.
Sputnik: Vấn đề Biển Đông được đề cập như thế nào tại đàm phán Việt Nam — Nhật Bản lần này, thưa ông?
Tiến sĩ Lê Đình Tĩnh, Phó Viện trưởng Viện Biển Đông, Học viện Ngoại giao
Sputnik: Từ cách nhìn của ông thì những điểm mới trong quan hệ Việt Nam — Nhật Bản trong bối cảnh hiện nay là gì?
Trên đà thành công của quan hệ, tôi cho rằng hai nước sẽ tiếp tục phối hợp lập trường và triển khai hợp tác sâu rộng trên nhiều lĩnh vực vì lợi ích của mỗi bên cũng như đóng góp cho hòa bình, ổn định, phát triển ở khu vực. Điểm mới trong quan hệ thể hiện trên các mặt sau. Thứ nhất, thúc đẩy triển khai, đưa các cam kết, thỏa thuận đã có vào giai đoạn mới, ví dụ như hai nhà lãnh đạo bày tỏ sẵn sàng đóng vai trò chủ đạo trong việc đưa Hiệp định CPTPP đi vào hiệu lực sớm nhất có thể. Thứ hai là lĩnh vực hợp tác mới, chẳng hạn, nhân chuyến thăm hai bên đã ký kết, trao đổi 4 văn kiện hợp tác giữa các Bộ, ngành hai nước và 17 giấy phép đầu tư và văn kiện hợp tác giữa doanh nghiệp, địa phương. Thứ ba, do mức độ tin cậy chính trị ngày càng cao, hợp tác trong nhiều lĩnh vực sẽ có điều kiện đi vào chiều sâu và nâng cao tính hiệu quả. Thứ tư, sẽ có nhiều hợp phối hợp, lập trường chính sách và hành động với các vấn đề khu vực, ví dụ thông qua việc tranh thủ vai trò của Việt Nam với tư cách là nước điều phối viên quan hệ ASEAN-Nhật Bản giai đoạn 2018-2021.
Sputnik: Xin chân thành cảm ơn ông đã dành thời gian cho Sputnik.