Sputnik giới thiệu bài viết lý giải về nỗi ám ảnh — vì sao đối phương cho rằng tốt nhất là không gặp máy bay "34 huyền thoại" trong trận đánh.
Su-34 được đưa vào hệ trang bị của Lực lượng Không quân-Vũ trụ Nga từ năm 2014. Lần đầu Su-34 lâm trận là trong chiến dịch buộc Gruzia vãn hồi hòa bình tháng 8 năm 2008 — một cặp "34" đã ném bom đập nát các vị trí của quân đội Gruzia và làm "quáng mắt" hệ thống radar phòng không với sự hỗ trợ của những container giá treo của chiến tranh điện tử "Khibiny". Tính hiệu quả của máy bay khi ấy đã khiến không chỉ các tướng lĩnh Gruzia mà cả ban lãnh đạo NATO cũng phải kinh ngạc, chăm chú theo dõi sự phát triển sự kiện trong khu vực.
Tuy nhiên, Su-34 phô trương đầy đủ tiềm năng tấn công và chất lượng chiến đấu nổi bật của nó chính là trong chiến dịch ở Syria.
Những cú tấn công tên lửa và bom của "Su" đã tiêu diệt hàng trăm chiến binh và đầu sỏ của chúng, phá hủy hàng chục trung tâm chỉ huy kiên cố và kho tàng vũ khí của bọn khủng bố, cũng như giáng đòn vào đoàn xe chở dầu có hộ tống của dòng xe bọc thép.
Ngoài ra, nhờ khả năng cơ động cao và tốc độ vũ bão, máy bay chiến đấu-ném bom đủ sức tiến hành những trận đánh trên không, mà Su-34 ở thế tấn công thượng phong. Trong kho vũ khí của Su-34 có pháo tự động GSH-301 cỡ nòng 30 mm, có thể "treo" các tên lửa hàng không tầm trung và tầm ngắn, còn dàn radar nhanh nhạy phát hiện mục tiêu trên không ở khoảng cách xa đến 250 km
Cần lưu ý rằng thành tích của Su-34 trong thực chiến ở Syria đã đẩy tăng mối quan tâm nghiêm túc của nước ngoài đến mẫu vũ khí này của Nga. Chẳng hạn, báo cáo của nhà quản lý Rosoboronexport cho biết rằng tại một số nước Trung Đông ghi nhận sự chú ý gia tăng đáng kể dành cho mẫu máy bay ném bom do Nga sản xuất.
Vào giữa những năm 1980, tập đoàn "Sukhoi" bắt đầu nghiên cứu sáng chế mẫu máy bay ném bom tiền tuyến mới để thay thế cho Su-24 KB đã lỗi thời. Cơ sở cho mẫu mới là sơ đồ thiết kế và nội thất của chiến đấu cơ Su-27 đã trải qua những thay đổi nâng cấp đáng kể. Máy bay có hệ thống điện tử tiên tiến nhất, khó nhận biết và độ ồn thấp, có bảo vệ chống nhiễu, vũ khí mạnh và phương tiện radar hiện đại khiến "34" tiến gần đến loại máy bay thế hệ thứ năm.
"Phương Tây gọi máy bay này là tiêm kích chiến thuật hoặc máy bay ném bom và phân loại như interdiction aircraft, — chuyên gia hàng không Vladimir Karnozov nói với Sputnik. — Theo kiểu Nga có thể gọi Su-34 là máy bay cô lập chiến sự. Nhiệm vụ chính của nó vẫn là hủy diệt các mục tiêu mặt đất, mặc dù đủ khả năng tránh đòn tấn công và bảo vệ trong cuộc không chiến. Thí dụ, cường kích Su-25 chủ yếu giáng đòn vào các mục tiêu trực tiếp trên tuyến mặt trận, còn Su-34 đảm bảo cách ly từ phía hậu phương, tạo ngăn chặn cần thiết khiến đối phương không thể cung cấp đạn dược hoặc đưa quân tới tiếp viện".
Mặt mạnh của máy bay ném bom mới là tổ hợp radar — "tai mắt" tinh tường của nó. Su-34 được trang bị radar mảng từng giai đoạn thụ động với máy quét điện tử, bổ sung thêm có hoạt động của tổ hợp quang điện tử với độ phóng đại cao. Hệ thống như vậy không phải mọi chiến đấu cơ đều có thể khoe. Kết quả là, "Sukhoi" mới không chỉ đủ sức tấn công mục tiêu cố định, mà còn thừa khả năng phát hiện, bám sát và hủy diệt các chủ thể chuyển động.
Còn thêm một đặc tính khác là cách bố trí tổ lái trong cabin. Trong máy bay Su-34 các phi công ngồi cạnh nhau. Sự sắp xếp như vậy chỉ có thể ở máy bay ném bom hạng nặng — phi công của máy bay chiến thuật với trọng lượng cất cánh tương tự thường được bố trí ngồi cặp đôi.
"Ngồi sát cạnh nhau tạo hàng loạt ưu điểm, nhất là trong chiến đấu ở điều kiện khắc nghiệt — phi hành đoàn nói chuyện không cần radio, cải thiện và đơn giản hóa sự hiệp đồng tương tác giữa các phi công. Họ sử dụng một phần cảm biến và các thiết bị cùng nhau, nâng cao tính năng bay khi mọi người cảm thấy khuỷu tay của nhau", — ông Karnozov giải thích.
Điều không kém quan trọng là Su-34 rộng rãi và tiện lợi. Trong các chuyến bay dài, có thể đứng dậy, vươn vai giãn xương cốt, đi tới khu vực nghỉ ngơi phía sau ghế, uống tách cà phê hoặc trà.
Một trong không nhiều đối thủ cạnh tranh nước ngoài của Su-34 là máy bay ném bom chiến đấu F-15E Strike Eagle. Mẫu máy bay này cũng được chế tạo dựa trên cơ sở tiêm kích hạng nặng F-15 để thay thế cho máy bay ném bom F-111 đã lạc hậu. Nó được trang bị cho Không lực Hoa Kỳ kể từ cuối năm 1980 và có mặt trong hầu hết các chiến dịch của Mỹ — ở vịnh Ba Tư, Afghanistan, Nam Tư, Libya.
Trong những năm gần đây, ngành công nghiệp Nga đã tăng tốc cung cấp Su-34 cho quân đội Nga. Theo thông báo của Bộ Quốc phòng, đến năm 2020, Không quân Nga sẽ có khoảng 100 chiếc Su-34 mới.