Trong đà phát triển khoa học và kinh tế ngày nay, công nghệ sinh học hiện đại, bao gồm sinh học tổng hợp và chỉnh sửa gen đang chiếm vị trí quan trọng hàng đầu. Ở nhiều nước trên thế giới, trong đó có các quốc gia thuộc khu vực châu Á-Thái Bình Dương, những dự án trong lĩnh vực sinh học được Chính phủ hỗ trợ. Hoa Kỳ chẳng hạn đã mạnh tay chi hàng chục tỷ USD cho hướng nghiên cứu đó. Hiện có hơn 100 phòng thí nghiệm lớn trên toàn thế giới làm việc trong lĩnh vực này. Sự phát triển của công nghệ di truyền mang lại lợi ích về chăm sóc sức khỏe, trước hết là đấu tranh chống nhiễm trùng và chế xuất vaccine cũng như cho công-nông nghiệp và các ngành kinh tế khác. Công nghệ sinh học ngày càng trở nên dễ tiếp cận hơn, cho phép nghiên cứu và tiến hành các thí nghiệm thực tế một cách rộng rãi, kể cả trong điều kiện tại gia hay với tác nhân gây bệnh nhiễm trùng nguy hiểm.
Song hành cùng lợi thế giúp phát triển kinh tế và khoa học-công nghệ, những thành tựu trong lĩnh vực sinh học tổng hợp cũng hàm chứa mối đe dọa tiềm tàng gắn với rủi ro khó tiên liệu đối với cơ thể con người và môi trường. Xét theo quy mô hậu quả tiềm năng, độ rủi ro ở đây cực kỳ cao, thậm chí có thể sánh ngang với hệ quả hạt nhân. Để cảnh báo và ngăn chặn mối đe dọa có thể, đòi hỏi sự phối hợp hành động của Nhà nước, cộng đồng khoa học và doanh nghiệp.
Phát biểu tại hội thảo chuyên đề trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Đông 2018, TS-Thiếu tướng Nguyễn Hồng Dư Tổng GĐ Trung tâm Nhiệt đới Việt-Nga thông báo: Ở Việt Nam, công nghệ sinh học được xem là một trong bốn hướng công nghệ cần ưu tiên phát triển phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong đó công nghệ gen có những đóng góp to lớn trong chăm sóc sức khoẻ cộng đồng, hỗ trợ chẩn đoán và điều trị bệnh truyền nhiễm cho nhân dân. Trung tâm Nhiệt đới Việt — Nga đang đẩy mạnh các nghiên cứu, ứng dụng kỹ thuật sinh học phân tử, công nghệ gen để tạo các protein tái tổ hợp sử dụng trong chẩn đoán, dự phòng, điều trị bệnh. Bằng công nghệ DNA tái tổ hợp Trung tâm đã nghiên cứu chế tạo thành công bộ kit ELISA có độ nhạy, độ đặc hiệu cao phát hiện nhiễm O. tsutsugamushidung trong chẩn đoán bệnh sốt mò, bệnh truyền nhiễm đang có xu hướng gia tăng trong những năm gần đây ở một số địa phương Việt Nam. Nghiên cứu chế tạo protein flagellin tái tổ hợp nhằm mục đích hỗ trợ điều trị nhiễm xạ cấp.
Cũng tại Diễn đàn Kinh tế Đông 2018 đã có sự kiện độc đáo đáng chú ý: Cơ quan LB Nga Rospotrebnadzor trao cho phía Việt Nam một "Phòng thí nghiệm di động".Trên nền tảng chiếc xe Kamaz với đầy đủ trang thiết bị công nghệ cao hiện đại, Phòng thí nghiệm di động này sẽ phục vụ công tác nghiên cứu ứng dụng tại Trung tâm Nhiệt đới Việt-Nga.
Trả lời phỏng vấn độc quyền của Sputnik Vietnam, bà Anna Popova lãnh đạo Cơ quan Liên bang Nga về giám sát bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và phúc lợi con người (Rospotrebnadzor) cho biết:
"Chúng tôi có quá trình nhiều năm làm việc chuyên môn cùng với các đồng nghiệp Việt Nam từ Trung tâm Nhiệt đới Việt-Nga. Chúng tôi rất tự hào về mối quan hệ này và vui mừng vì tập thể chuyên gia hai nước đã cùng nhau làm được nhiều việc, mang lại những kết quả mới mẻ cho giới khoa học Việt Nam cũng như Nga. Một trong những hướng hợp tác — như chuyên đề hội thảo hôm nay về công nghệ gen, có ý nghĩa quan trọng trên bình diện khoa học và đời sống quốc tế — cũng đang được chúng tôi phối hợp thực hiện trên cơ sở những thành tích đáng kể của nền khoa học Nga và phần đóng góp không nhỏ của các đồng nghiệp Việt Nam. Với chủ trương tiến bước tiếp theo tới những thành tựu khoa học và ứng nghiệm mới, để đảm bảo an toàn về công nghệ sinh học một cách thuận lợi hơn và phù hợp với bối cảnh Việt Nam, theo ý tưởng và uỷ thác của ban lãnh đạo hai nước, Phòng thí nghiệm hiện đại được Rospotrebnadzor trao tặng để sử dụng tại Trung tâm Nhiệt đới Việt-Nga. Phòng thí nghiệm mới sẽ cấp cơ hội tiến hành giám sát các bệnh truyền nhiễm tự nhiên ở Việt Nam phù hợp với yêu cầu thời đại về an toàn sinh học. Những phòng thí nghiệm như vậy đang hoạt động trên địa bàn Nga và khoảng trung tuần tháng 11 sẽ tiến hành lễ khai trương để Phòng thí nghiệm sinh học công nghệ cao bắt đầu lăn bánh trên những con đường Việt Nam, vừa bồi dưỡng chuyên gia cho Việt Nam ngay trên địa bàn đất nước, vừa thúc đẩy khoa học phục vụ cộng đồng. Hy vọng rằng những thiết bị mới này sẽ hỗ trợ bảo vệ sức khoẻ nhân dân của đất nước Việt Nam mà chúng tôi rất yêu mến, còn trong quan hệ cộng tác chuyên môn rất ấm áp và hữu ích với các đồng nghiệp Việt Nam sẽ đạt những thành quả mới tốt đẹp hơn nữa".
Trong cuộc phỏng vấn độc quyền của Sputnik Vietnam, TS-Thiếu tướng Nguyễn Hồng Dư Tổng GĐ Trung tâm Nhiệt đới Việt Nga cho biết:
"Ngày hôm qua chúng tôi đã nhận chìa khoá của Phòng thí nghiệm di động do Cơ quan Liên bang Rospotrebnadzor trao. Chiếc xe này sẽ sang Việt Nam vào khoảng cuối năm nay. Đây là sự đóng góp của phía Nga cho công tác chung tại Trung tâm Nhiệt đới, cũng là một biểu hiện sinh động về liên hệ mật thiết của các cơ sở khoa học và Viện nghiên cứu Nga với Việt Nam. Hợp tác của Rospotrebnadzor và Trung tâm Nhiệt đới Việt-Nga thời gian qua được triển khai tích cực, đạt hiệu quả nhất định, cụ thể là trong lĩnh vực nghiên cứu bệnh nhiễm trùng và những căn bệnh nhiệt đới đặc biệt nguy hiểm. Các công trình này mang lại lợi ích cho người dân Việt Nam đồng thời cũng có lợi cho sự nghiệp của các nhà khoa học Nga — nghiên cứu thử nghiệm các phương tiện công nghệ mới trong việc phát hiện và đề xuất giải pháp khắc phục bệnh truyền nhiễm.
Một trong những kết quả hoạt động có ý nghĩa đối với Việt Nam của Trung tâm Nhiệt đới Việt-Nga là nghiên cứu hệ thống giải pháp tổng thể để bảo vệ thiết bị khí tài quân sự. Trong vòng nhiều năm, từng bước giải quyết các vấn đề đặt ra, hiện nay đã chuyển sang triển khai thực tế tại các đơn vị. Nghiên cứu hậu quả chiến tranh hoá học của Mỹ với môi trường và con người là công việc được tập thể khoa học Việt-Nga tiến hành ngay từ ngày đầu thành lập Trung tâm Nhiệt đới. Các chuyên gia của chúng tôi đã tiến hành tẩy độc toàn bộ địa bàn sân bay Đà Nẵng và sắp tới là sân bay Biên Hoà. Trung tâm Nhiệt đới Việt-Nga được Bộ Quốc phòng Việt Nam chọn giao nhiệm vụ là đơn vị quan trắc và phân tích mẫu đất, mẫu không khí và mẫu nước để đánh giá mức độ thiệt hại do hậu quả nhiễm chất dioxin".
Trở lại với chiếc xe-Phòng thí nghiệm mới, TS-Thiếu tướng Nguyễn Hồng Dư tin tưởng:
"Tổ hợp công nghệ cao cơ động này sẽ giúp chúng tôi mở rộng công việc chung đạt những kết quả mới".