Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ John Bolton hôm 3.10 chỉ trích tòa án cao nhất của Liên Hợp Quốc là "chính trị hóa và vô tích sự", tuyên bố sẽ xem xét lại tất cả các thỏa thuận quốc tế mà Mỹ có thể bị ràng buộc bởi các quyết định của ICJ.
Trước đó, cùng ngày 3.10, ICJ trao chiến thắng cho Iran và yêu cầu Mỹ đảm bảo rằng các biện pháp trừng phạt Iran — dự kiến thắt chặt vào tháng tới — sẽ không ảnh hưởng đến viện trợ nhân đạo hoặc an toàn hàng không dân dụng.
Tehran lập luận, các biện pháp trừng phạt của Mỹ nhằm vào nước này từ tháng 5 năm nay vi phạm các điều khoản của Hiệp ước Thân thiện mà 2 nước ký năm 1955. Washington đáp trả bằng cách rút khỏi Hiệp ước ít được biết đến này, được ký khá lâu trước Cách mạng Hồi giáo Iran 1979 — cuộc cách mạng khiến 2 nước trở thành kẻ thù không đội trời chung.
Ông Bolton, trích dẫn cái gọi là "Iran lạm dụng ICJ", cũng tuyên bố Mỹ sẽ rút khỏi "thỏa thuận lựa chọn" theo Công ước Vienna 1961 về quan hệ ngoại giao, trong đó quy định việc thiết lập quan hệ ngoại giao giữa các nước và việc lập các cơ quan đại diện ngoại giao thường trú được tiến hành theo sự thoả thuận giữa các bên với nhau.
"Chúng tôi sẽ bắt đầu xem xét tất cả các thỏa thuận quốc tế mà khiến Mỹ có thể bị ràng buộc bởi các phán quyết về giải quyết tranh chấp của ICJ. Mỹ sẽ không ngồi im trước những tuyên bố chính trị vô căn cứ được đưa ra chống lại chúng tôi" — ông Bolton nói.
Quyết định nói trên của Mỹ được đưa ra sau khiếu nại của Palestine lên ICJ hồi tháng 9, thách thức quyết định của Washington chuyển đại sứ quán từ Tel Aviv về Jerusalem.
Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết, Mỹ nên rút khỏi Hiệp ước Thân thiện với Iran, và cho rằng ICJ không có thẩm quyền với các biện pháp trừng phạt mà ông cho là cần thiết đối với các lợi ích an ninh của Mỹ.
ICJ, có trụ sở tại The Hague, Hà Lan, là tòa án của Liên Hợp Quốc nhằm giải quyết tranh chấp giữa các quốc gia.
Trong gần 2 năm kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Donald Trump đã rút Mỹ khỏi một loạt thỏa thuận quốc tế, như Thỏa thuận hạt nhân Iran, Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương TPP, rút khỏi UNESCO, đe dọa các thành viên NATO nếu không đóng góp thêm ngân sách quốc phòng thì Mỹ sẽ "đi đường riêng".