Sau một ngày xét hỏi công khai, sáng 29/1, phiên xử Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ "nhôm") và hai cựu thứ trưởng công an chuyển sang phần tranh luận. Trước khi các bị cáo và luật sư nêu quan điểm bào chữa, đại diện VKS trình bày bản luận tội kèm mức án đề nghị.
Hai cựu thứ trưởng công an bị đề nghị mức án nào?
Theo đó, VKSND Hà Nội đề nghị HĐXX xử Phan Văn Anh Vũ 14-15 năm tù, Nguyễn Hữu Bách 7-8 năm tù, Phan Hữu Tuấn 6-7 năm tù cùng về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong thi hành công vụ. Họ bị cấm đảm nhiệm chức vụ trong công an nhân dân 4-5 năm sau khi chấp hành xong bản án.
Ngoài ra, cơ quan công tố cũng đề nghị xử bị cáo Trần Việt Tân 36-42 tháng tù, Bùi Văn Thành 30-36 tháng tù về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Theo cơ quan công tố, Phan Văn Anh Vũ được tuyển dụng làm nhân viên tình báo của Tổng cục V, Bộ Công an từ 2009. Để tạo điều kiện cho Vũ thực hiện nhiệm vụ, Tổng cục V, đã sử dụng 2 công ty do Vũ là Chủ tịch Hội đồng quản trị, gồm Công ty Cổ phần Xây dựng Bắc Nam 79 và Công ty Cổ phần Nova Bắc Nam 79. Tổng cục V không đầu tư hay góp vốn vào các công ty này, mọi hoạt động đều do Vũ quyết định.
Lợi dụng danh nghĩa tổ chức bình phong của Tổng cục Tình báo, Vũ đã đề nghị các bộ, ngành và chính quyền địa phương cho thuê đất, chuyển quyền sử dụng đất và tài sản trên đất của 6 dự án nhà, đất công sản có diện tích lên tới hàng ngàn m2 ở các vị trí đắc địa tại hai thành phố lớn là TP Đà Nẵng và TP.HCM. Tuy nhiên, cơ quan chức năng xác định việc Vũ thuê, chuyển quyền sử dụng nhà đất công trái quy định, sau đó không sử dụng bất động sản vào mục đích nghiệp vụ mà chuyển nhượng hoặc liên doanh liên kết đầu tư kinh doanh gây thiệt hại 1.159 tỷ đồng của Nhà nước, gây bức xúc trong dư luận, làm suy giảm uy tín của lực lượng công an nhân dân.
Phan Hữu Tuấn và Nguyễn Hữu Bách đã trực tiếp tham mưu hoặc trình lãnh đạo Bộ Công an ký ban hành các văn bản gửi tới các bộ, ngành, UBND TP Đà Nẵng và UBND TP.HCM tạo điều kiện cho Công ty Cổ phần Xây dựng Bắc Nam 79 và Công ty Cổ phần Nova Bắc Nam 79 trong các hoạt động thuê đất, chuyển quyền sử dụng đất và tài sản trên đất, giúp sức tích cực cho Phan Văn Anh Vũ thực hiện các hành vi phạm tội.
Để xảy ra tội phạm trên là do sự thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý cán bộ, quản lý nghiệp vụ và quản lý tài sản công của Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân đều nguyên là Thứ trưởng Bộ Công an; sự buông lỏng quản lý và vi phạm quy định của pháp luật trong công tác quản lý nhà, đất công sản của một số lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng và TP.HCM.
Bị cáo Trần Việt Tân và Bùi Văn Thành cần phải xử lý nghiêm
VKSND khẳng định việc truy tố các bị cáo về các tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ và Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng là hoàn toàn có căn cứ, đúng người đúng tội, đúng pháp luật. Cơ quan tố tụng nhận định các bị cáo đều là cán bộ có chức vụ cao nhưng không giữ được bản lĩnh, kỷ luật mà còn hậu thuẫn hoặc thiếu trách nhiệm để Vũ lợi dụng tổ chức bình phong, thâu tóm các lô "đất vàng" để hưởng lợi bất chính.
Vụ án không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn ảnh hưởng đến uy tín của lực lượng công an nhân dân. Trong vụ án này, Vũ là người chủ động yêu cầu, chi phối các bị cáo khác và người chiếm hưởng số tiền thu lợi bất chính. Quá trình điều tra và xét hỏi tại tòa, bị cáo không thành khẩn khai cáo nên cần xử lý nghiêm khắc.
Bị cáo Nguyễn Văn Bách là người chỉ đạo nghiệp vụ Phan Văn Anh Vũ, biết bất động sản không được sử dụng vào mục đích nghiệp vụ nhưng vẫn ký văn bản hậu thuẫn cho Vũ tại 6 nhà đất công sản gây thiệt hại hơn 1.300 tỷ đồng. Do chưa thành khẩn khai báo và đổ lỗi cho người khác nên VKSND cho rằng Phan Hữu Bách cần bị xử lý nghiêm khắc.
Cựu Phó tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo Phan Hữu Tuấn cũng bị đề nghị xử lý nghiêm khắc do giữ vai trò giúp sức tích cực, thuộc trường hợp phạm tội rất nghiêm trọng. Do hai bị cáo đã nhận một phần trách nhiệm, có thành tích trong công tác và chưa chứng minh có sự hưởng lợi cá nhân nên cần xem xét giảm nhẹ.
Hành vi của bị cáo Trần Việt Tân và Bùi Văn Thành, theo kiểm sát viên đã gây bức xúc dư luận, làm giảm uy tín của lực lượng công an, cần phải xử lý nghiêm. Quá trình điều tra, hai cựu thứ trưởng thành khẩn khai báo, có nhân thân tốt và thành tích trong công tác nên cần xem xét giảm nhẹ hình phạt.
Phan Văn Anh Vũ thừa nhận sai, không kêu oan
Trong phần thẩm vấn hôm trước, Vũ không kêu oan nhưng chỉ thừa nhận sai phạm có mức độ.
"Bị cáo có 8 phần làm đúng, 2 phần làm sai thôi nhưng không ai ghi nhận cái đúng. Bị cáo đã làm được nhiều điều tốt cho ngành, cho Bộ Công an, cho xã hội nhưng không ai công nhận", Vũ phân trần.
Từng viết đơn xin giao nộp 7 lô đất bị cáo buộc thâu tóm bằng danh nghĩa công ty bình phong nhưng đến nay, Vũ cho rằng bản thân không sai. Bị cáo sẵn sàng trả lại 2 lô đất ở Đà Nẵng và mong HĐXX cho phép tiếp tục triển khai, sử dụng các dự án còn lại vì liên quan đến đối tác và nhiều người khác.
Nếu cựu thứ trưởng Bùi Văn Thành thừa nhận tội danh theo cáo trạng đã truy tố và mong HĐXX xem xét thêm nguyên nhân, bối cảnh xảy ra vụ án thì ông Trần Việt Tân nhận trách nhiệm là người đứng đầu phụ trách lĩnh vực tình báo sau những sai phạm xảy ra. Hai bị cáo này và cấp dưới gồm các ông Nguyễn Hữu Bách, Phan Hữu Tuấn cũng không kêu oan dù khai không biết việc Vũ "nhôm" chuyển nhượng, cho thuê 7 lô đất ở Đà Nẵng, TP.HCM gây thiệt hại hơn 1.100 tỷ đồng.
Bản cáo trạng của VKSND Tối cao thể hiện Phan Văn Anh Vũ là Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Xây dựng Bắc Nam 79 và Công ty Cổ phần Nova Bắc Nam 79 — hai doanh nghiệp được Tổng cục Tình báo sử dụng là tổ chức bình phong. Lợi dụng danh nghĩa này, Vũ đã đề nghị các bộ, ngành và chính quyền địa phương cho thuê đất, chuyển quyền 7 dự án bất động sản, nhà đất công sản có diện tích lên tới hàng nghìn m2 tại Đà Nẵng và TP.HCM không qua đấu giá sau đó sử dụng sai mục đích gây thiệt hại 1.159 tỷ đồng.
Ông Bùi Văn Thành bị cáo buộc thiếu trách nhiệm để Vũ "nhôm" chuyển nhượng nhà đất công sản số 129 Pasteur (TP.HCM) cho tư nhân.
Còn cựu thứ trưởng ký 7 văn bản gửi các cơ quan, tổ chức đề nghị cho các công ty bình phong do Phan Văn Anh Vũ được thuê các nhà đất tại số 16 Bạch Đằng (Đà Nẵng), nhà đất tại số 15 Thi Sách và nhà đất tại số 8 Nguyễn Trung Trực (TP.HCM). Sau đó, do thiếu trách nhiệm kiểm tra, ông Tân không phát hiện, ngăn chặn được các hành vi vi phạm của Vũ.
Hai bị cáo Nguyễn Hữu Bách, Phan Hữu Tuấn với trách nhiệm phụ trách trực tiếp sĩ quan tình báo Vũ "nhôm" liên quan việc soạn thảo các văn bản tạo điều kiện để Vũ thâu tóm đất công.