Tiếp tục chương trình kiểm tra, đôn đốc tình hình triển khai công tác phòng, chống dịch tả lợn châu Phi tại các địa phương, ngày 26/3, Đoàn công tác Bộ Công Thương do Thứ trưởng Đặng Hoàng An dẫn đầu đã có buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên sau khi kiểm tra thực tế tại Chốt kiểm dịch động vật Cầu Ca, xã Kha Sơn, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.
39 chốt kiểm dịch động vật hoạt động liên tục
Phát biểu tại buổi làm việc, thay mặt lãnh đạo Bộ Công Thương, Thứ trưởng Đặng Hoàng An đánh giá cao sự chủ động, tích cực và hiệu quả trong công tác chỉ đạo phòng, chống dịch tả lợn châu Phi mà UBND tỉnh Thái Nguyên đã thực hiện.
Tổng ngành chăn nuôi của nước ta chiếm khoảng 5% tổng GDP cả nước với lượng sản phẩm xuất khẩu ngày càng tăng cao "Nếu công tác kiểm dịch không tốt sẽ ảnh hưởng đến ngành chăn nuôi từ đó ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế", Thứ Trưởng Đặng Hoàng An lo lắng.
Bộ Công Thương đã có chỉ đạo về việc tăng cường kiểm tra thịt lợn tươi và các sản phẩm chế biến từ thịt lợn "Nếu làm từ nguồn thịt lợn không sạch thì lây nhiễm rất lớn".
Ông Trịnh Việt Hùng — Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên cho biết, ổ dịch đầu tiên được phát hiện tại huyện Phú Bình tỉnh Thái Nguyên vào ngày 5/3/2019. Đến ngày 26/3, dịch bệnh đã xuất hiện tại 4 hộ của 4 xã thuộc 3 huyện Phú Bình, Phổ Yên, Sông Công.
Ngay sau phi phát hiện ổ dịch, UBND tỉnh Thái Nguyên đã tổ chức thông tin, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, tổ chức tập huấn, thống kê đàn vật nuôi. Ban hành Quyết định công bố dịch tại huyện Phú Bình, thị xã Phổ Yên, thành phố Sông Công. Tổ chức giám sát dịch bệnh chủ động, thực hiện lấy 70 mẫu giám sát với tất cả đàn lợn khi có biểu hiện ốm, sốt, bỏ ăn… nghi mắc bệnh Dịch tả lợn châu Phi. Tiêu hủy gần 400 con lợn mắc bệnh với tổng khối lượng hơn 25.000 kg đồng thời áp dụng đồng bộ các biện pháp chống dịch như khử trùng tiêu độc, thông tin tuyên truyền, tập huấn, giám sát dịch vùng lân cận, giáp danh.
Hiện nay, toàn tỉnh Thái Nguyên đã thành lập 39 Chốt kiểm dịch động vật tạm thời; 08 đội kiểm tra liên ngành. Thực hiện quản lý chặt chẽ việc kiểm dịch, cấp giấy chứng nhận kiểm dịch động vật, sản phẩm động vật. Với quan điểm "ngăn chặn mầm bệnh chứ không ngăn chặn lưu thông".
Cùng với đó, tỉnh đã sử dụng gần 20.000 lít hóa chất, gần 300 tấn vôi bột để tổng vệ sinh khử trùng tiêu độc ở cấp độ cao tại vùng có dịch, vùng uy hiếp và các vùng xung quanh hàng ngày, đồng thời rắc vôi bột tại các hộ chăn nuôi, đường làng, ngõ xóm, chốt kiểm dịch động vật tạm thời, các hố tiêu hủy lợn.
Tỉnh đã chỉ đạo giám sát tình hình dịch bệnh đến tận các hộ chăn nuôi, cơ sở thu gom, buôn bán, cơ sở giết mổ động vật. Yêu cầu các hộ chăn nuôi thực hiện việc khai báo ngay cho cơ quan thú y, chính quyền địa phương khi phát hiện lợn có biểu hiện ốm, sốt, bỏ ăn để kiểm tra, xử lý tiêu hủy triệt để.
Tuy nhiên, ông Hoàng Văn Dũng — Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thái Nguyên chia sẻ, công tác phòng chống dịch bệnh trong thời gian qua cũng gặp không ít khó khăn do Thái Nguyên là vùng chăn nuôi trọng điểm, việc giao thương lợn giống, lợn thương phẩm lớn. Công tác giám sát phát hiện, khai báo dịch bệnh gặp nhiều khó khăn, nhận thức và hợp tác của người chăn nuôi còn hạn chế. Lực lượng cán bộ thú y tham gia công tác chống dịch còn ít. Việc quản lý hoạt động vận chuyển, buôn bán, kinh doanh, giết mổ động vật, sản phẩm động vật trên địa bàn tỉnh còn khó khăn.
Tập trung 100% lực lượng QLTT tham gia kiểm soát dịch tả lợn
Theo ông Nghiêm Xuân Nguyên — Phó Giám đốc Sở Công Thương Thái Nguyên, mặc dù dịch bệnh xuất hiện tại 3 hộ với số lượng tiêu hủy không lớn tuy nhiên đã ảnh hưởng lớn đến nhu cầu tiêu thụ của người dân khiến cho giá bán giảm sâu, ảnh hưởng đến sản xuất chăn nuôi của bà con nông dân. "Giá lợn đã giảm từ 54.000 đồng/kg xuống còn 34.000 — 32.000 đồng/kg", ông Nguyên cho biết thêm.
Ngay sau khi xảy ra dịch bệnh, Cục QLTT đã chỉ đạo 100% các Đội QLTT tham gia tất cả các chốt kiểm dịch trên địa bàn tỉnh, huyện và các đội kiểm tra liên ngành. Các chốt kiểm dịch thực hiện chế độ trực luân phiên, đảm bảo thời gian trực 24/24.
Theo ông Nguyễn Đức Tiến — Quyền Cục trưởng Cục QLTT tỉnh Thái Nguyên, tính đến ngày 25/3, tại 39 chốt kiểm dịch trên toàn tỉnh đã thực hiện dừng kiểm tra, phun sát trùng trên 7.000 phương tiện các loại; kiểm tra gần 82.000 con động vật các loại. Dừng kiểm tra 61 lượt phương tiện chở động vật, phát hiện có vi phạm đã xử phạt hành chính 5 triệu đồng. Các phương tiện vận chuyển gia súc, gia cầm qua chốt đều phải xuất trình được giấy chứng nhận kiểm dịch theo quy định.
Phát biểu tại buổi làm việc với UBND tỉnh Thái Nguyên, ông Trần Hữu Linh — Tổng Cục trưởng Tổng Cục QLTT cho biết, qua các cuộc họp cũng như quá trình kiểm tra dịch tại một số tỉnh cho thấy dịch tả lợn châu Phi chưa có dấu hiệu ngừng lại.
Để phòng chống dịch bệnh, trong thời gian tới, lực lượng QLTT tiếp tục phối hợp với các lực lượng của tỉnh đảm bảo quân số tại các chốt kiểm tra, kiểm soát thị trường. Duy trì cán bộ tham gia phối hợp với cơ quan thú y tiến hành lấy mẫu xét nghiệm dịch bệnh khi có nghi vấn, đối với những trường hợp không có giấy tờ sẽ kiên quyết xử lý triệt để.
Ngoài kiểm tra, kiểm soát tại các chốt, lực lượng QLTT sẽ tiếp tục tiến hành kiểm tra ở các nơi tiêu thụ như chợ để nắm bắt tình hình.
"Sán lợn có thể sống trong đông lạnh 6 tháng, do vậy phải kiểm tra ở các trung tâm, siêu thị, chợ các sản phẩm đông lạnh để đảm bảo không lây lan" Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh nhấn mạnh.
Ông Trần Hữu Linh cũng nhấn mạnh, công tác tuyên truyền rất quan trọng, người dân một số nơi đã có xu hướng không ăn thịt lợn. "Ở một số tỉnh, người dân đã không ăn thịt lợn, thậm chí có tỉnh, nhà trường đã nhắn tin cho phụ huynh về việc sẽ không dùng thịt lợn để chế biến thức ăn cho học sinh ăn. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến cung cầu những sản phẩm thịt không bị nhiễm bệnh" ông Trần Hữu Linh cho biết thêm.
Ông Linh cũng cho biết, trong thời gian tới, Tổng Cục QLTT tiếp tục bám sát theo chỉ đạo của Bộ cũng như chỉ đạo lực lượng QLTT tỉnh phối hợp với các đơn vị chức năng làm tốt công tác ngăn chặn dịch, "Quân số QLTT đang tập trung cho phòng chống dịch", lực lượng QLTT tiếp tục công tác tuyên truyền để người dân không quay lưng với thịt lợn.
Kiểm soát dịch bệnh đi cùng với điều tiết thị trường
Thứ trưởng Bộ Công Thương hoan nghênh phương châm mà Thái Nguyên đưa ra "Hộ giữ cho hộ, xóm giữ cho xóm, xã giữ cho xã, huyện giữ cho huyện". Tuy nhiên, là một trong những vùng chăn nuôi trọng điểm với giao thông nằm cạnh tuyến đường trung chuyển giữa các tỉnh. Đồng thời Thái Nguyên cũng là địa điểm du lịch với thói quen khách du lịch thường mang thức ăn theo chế biến sẵn. Đây là những nguy cơ làm tình hình lây lan dịch bệnh gia tăng.
Mặc dù công tác phòng chống dịch đã được tỉnh Thái Nguyên làm tương đối tốt, tuy nhiên trước diễn biến khó lường của dịch bệnh, Thứ trưởng đề nghị UBND tỉnh Thái Nguyên phải xử lý nghiêm khâu kiểm soát, vận chuyển. Cùng với đó, phải xử lý dịch phải đúng cách, phải tăng cường và đẩy mạnh hơn nữa công tác tập huấn bởi "nếu xử lý dịch không đúng cách, không chuyên nghiệp thì nguy cơ phát tán dịch sẽ rất lớn".
Thứ trưởng cũng đề nghị cùng với Bộ, ngành, các cơ quan chức năng của địa phương, cụ thể là Sở Công Thương cũng cần chủ động nắm bắt cung — cầu tiêu dùng, nhất là diễn biến tăng, giảm trên thị trường nói chung, các hộ tiêu thụ nhiều (các khu công nghiệp, bếp ăn tập thể…) để kịp thời có những giải pháp điều tiết phù hợp về sản lượng, giá cả.
Mặc dù Thái Nguyên đã làm tốt công tác thông tin tuyên truyền, tuy nhiên, Thứ trưởng đề nghị tỉnh mở rộng thêm các phương tiện thông tin tuyên truyền ví dụ như trên zalo, twiter…để công tác tuyên truyền được hiệu quả hơn nữa. "Làm sao nếu phát hiện thông tin làm quá lên phải ngăn chặn kịp thời" bởi nó sẽ làm ảnh hưởng đến tiêu thụ.
Cùng với đó, Thứ trưởng đề nghị, công tác đền bù thiệt hại cho bà con nông dân phải được thực hiện công khai, minh bạch đảm bảo cho người dân không giấu dịch khi vật nuôi bị nhiễm bệnh, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình dập dịch nhanh chóng, hiệu quả.
Về những đề nghị của địa phương, Thứ trưởng Đặng Hoàng An cho biết, sẽ tiếp thu và báo cáo, đề xuất các giải pháp tháo gỡ trong thời gian sớm nhất để không chỉ Thái Nguyên mà các địa phương khác thực hiện tốt công tác phòng, chống dịch tả lợn châu Phi trong thời gian tới.