Độ cao không thể điều khiển và kiểm soát
Lợi nhuận của Boeing trong quý đầu tiên hóa ra thấp hơn 21% so với ba tháng đầu của năm ngoái. Công ty đã thông báo điều này trong buổi thuyết trình dành cho các nhà đầu tư hôm thứ Tư tuần trước.
Hồi tháng 3, Boeing đã giao cho khách đặt hàng cả thảy 11 máy bay mẫu 737 Max, mặc dù vào tháng 1 bán 24 chiếc và tháng 2 – 27 chiếc. Tuy nhiên lần đầu tiên trong lịch sử suốt trong tháng đầu nhà sản xuất máy bay đã không nhận được bất kỳ đơn đặt hàng mới nào cho loại máy bay vừa đây còn bán chạy nhất.
Kết cục là Boeing đã hủy dự báo tài chính trước đó mà không đưa ra cái gì thay thế. Có thông báo với uyển ngữ như sau: “Do tình trạng không chắc chắn về thời hạn và các điều khoản cho việc nối lại các chuyến bay và doanh số với 737 Max, chúng tôi buộc phải xem lại dự báo cho năm nay. Những đánh giá mới sẽ được công bố sau".
Do các hãng hàng không từ chối loại máy bay ngày nào đây còn được xem là "được ưa chuộng nhất", Boeing đã buộc phải cắt giảm 20% sản lượng - từ 52 xuống còn 42 chiếc mỗi tháng. Tương ứng, giảm ưu đãi cho linh kiện và phụ tùng đồng bộ, do vậy làm tăng chi phí lên hàng tỷ USD chỉ trong tháng vừa qua.
Nhưng số tiền này hứa hẹn sẽ còn phình lên nhiều lần, bởi cần trả bồi thường cho các hãng hàng không vì bản thân chiếc máy bay cũng như cho gia đình các nạn nhân trong thảm họa Boeing 737 Max ở Indonesia tháng 11 năm ngoái và ở Ethiopia hôm 10 tháng 3. Các chuyên gia không nghi ngờ gì rằng hàng loạt yêu sách sẽ dội xuống Boeing vào mùa hè, sau khi vào tháng 6 công bố kết quả chính thức từ cuộc điều tra về những thảm kịch này.
Theo cách không chính thức, cộng đồng hàng không đã thừa nhận là 346 người - hành khách và thành viên tổ lái của hai máy bay 737 Max - đã thiệt mạng do chương trình máy tính MCAS trên máy bay, lẽ ra cần giữ cho máy bay không vọt lên cao quá nhanh, nhưng thay vào đó, lại đưa chiếc phi cơ lên đỉnh điểm không kiểm soát nổi. Tuy nhiên, trong công ty Boeing không vội nhận lỗi mà cứ cố gán hết trách nhiệm cho các phi công đã tử vong.
“Ở đây không hề có lỗ hổng kỹ thuật hay tính sai gì hết…Cả hai tai nạn là kết quả của một loạt sự kiện, như vẫn thường xảy ra trong các vụ tai nạn hàng không. Những hành động sai đã dẫn đến hệ quả tai họa. Việc kích hoạt chức năng MCAS chỉ là một mắt xích trong chuỗi sự kiện”, - ông Dennis Muilenburg, Giám đốc điều hành của công ty tuyên bố hôm thứ Tư tuần trước.
Dù sao chăng nữa, người đứng đầu Boeing cũng đã thông báo rằng công ty đã cập nhật chương trình phần mềm MCAS, đã vượt qua "hàng trăm giờ phân tích, thử nghiệm trong phòng thí nghiệm, kiểm tra trên thiết bị mô phỏng” cũng như trong hai chuyến bay thử nghiệm. Bây giờ công ty đang mong đợi tiến hành "chuyến bay chứng nhận với sự tham gia của các đại diện Cục Hàng không Liên bang Hoa Kỳ”.
Máy bay nhiều mà tiền ít
Sau khi nhận được giấy chứng nhận an toàn từ FAA, nhà sản xuất sẽ cài đặt phần mềm cập nhật trên tất cả các máy bay, từ đó mở đường cho việc nối lại các chuyến bay của 737 Max. Tuy nhiên, khi nào điều này sẽ đến thì không ai rõ. Hiện tại chỉ các hãng vận chuyển hàng không Mỹ thông báo về thời hạn có thể.
United Airlines (có 100 chiếc Boeing 737 Max trong đội bay) dự kiến đưa loại máy bay này trở lại hành trình vào khoảng trung tuần tháng Bảy. American Airlines (cũng 100 chiếc 737 Max) và Southwest Airlines (200 chiếc) thì ước lượng khoảng giữa tháng Tám. Như vậy, đơn giản cũng sẽ là 4-5 tháng nữa.
Theo đánh giá của các chuyên gia, mức bồi thường cho một chiếc máy bay đơn giản không dưới 250.000 USD mỗi tháng. Như vậy, chỉ riêng cho các đối tác Mỹ sẽ phải trả khoảng 500 triệu USD bồi thường. Tổng cộng, theo quan điểm của các chuyên viên phân tích, nhà sản xuất máy bay phải bỏ ra ít nhất 5 tỷ USD cho vấn đề này.
Nếu có chí ít là mốc tương đối chắc chắn cho việc nối lại các chuyến bay, thì hẳn cũng không một nhà phân tích nào dám nói bao giờ các hãng hàng không lại bắt đầu đặt hàng mua “loại máy bay bán chạy nhất” trong lịch sử Boeing một lần nữa.
Thời điểm này chỉ có một điều rõ ràng là viễn cảnh tốt lành đó sẽ không diễn ra ngay sau khi nối lại được các chuyến bay. Tức là, trong trường hợp tối ưu vào cuối năm nay. Và như thế có nguy cơ nhà sản xuất máy bay lại phải đối mặt với vấn đề nan giải khác.
Chuyện là ở chỗ Boeing đã hứa sẽ không dừng băng chuyền sản xuất để không đưa công nhân đi nghỉ ngoài ý muốn. Vì vậy, từ cổng các nhà máy của công ty mỗi tuần có 10 chiếc 737 Max được đưa ra. Nhưng vì khách đặt hàng không tiếp nhận nên số máy bay mới toanh này nhanh chóng chiếm chỗ lấp đầy không gian rảnh xung quanh các xí nghiệp.
Như các nhà báo của Business Insider cho biết, phân tích qua hình ảnh vệ tinh thì thấy hầu như không còn chỗ nào trống trên sàn bảo quản thành phẩm của các nhà máy ở Renton, Everett (bang Washington) và trên địa bàn thuộc về nhà sản xuất máy bay Boeing Fild tại phi trường King County của Seattle
Nếu tình hình cứ tiếp diễn như vậy thì đến cuối tháng 6, các máy bay mới sẽ thuần túy là không biết để vào đâu và công ty sẽ buộc phải ngừng sản xuất.