Liên quan đến vụ cá lạ 150 kg mà ngư dân bắt được trên sông Cổ Chiên (Bến Tre), thạc sĩ Vũ Long, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Đa dạng sinh học và Loài nguy cấp (CBES), khẳng định đó chính là cá nược Minh Hải, loài tưởng đã tuyệt chủng ở Việt Nam.
Trước đó, khuya 15.5, ông Long cùng đồng sự đã được các cán bộ xã Phú Phụng (H.Chợ Lách, Bến Tre) hướng dẫn về tận nhà ngư dân Phan Văn Thái (49 tuổi, ngụ ấp Phụng Đức A, xã Phú Phụng, H.Chợ Lách) để xác định cá lạ. Vợ chồng ông Thái trong rạng sáng 15.5 đã bắt được một con cá lạ, nặng 150 kg, trên sông Cổ Chiên, nghi là cá heo quý hiếm.
Theo thạc sĩ Vũ Long, cá nược (Orcaella brevirostris) là một loài động vật có vú thuộc họ Cá heo biển Delphinidae, sống ven bờ biển và cửa sông trong khu vực Đông Nam Á, được tìm thấy trên sông Irrawaddy tại Myanmar, sông Mahakam ở Indonesia, và sông Mekong tại Campuchia cũng như Việt Nam. Một số tài liệu gọi theo tên dịch từ tiếng Anh là cá heo Irrawaddy. Tuy nhiên loài này có mặt ở Việt Nam và được định danh là cá nược hoặc cá nược Minh Hải. Hiện loài cá heo này đang ở mức đe dọa bị tuyệt chủng.
Ông Long cho biết thêm: "Trong vòng 30 năm trở lại đây, giới chuyên môn trước đó không còn ghi nhận được trường hợp phát hiện cá nược ở Việt Nam. Tôi đánh giá việc tìm thấy cá nược ở sông Cổ Chiên là thông tin rất quan trọng, chấn động, cần có một đợt nghiên cứu, khảo sát sâu rộng. Loài này tưởng đã tuyệt chủng ở Việt Nam".
Ông Long cũng cho biết cá nược tìm thấy ở Cổ Chiên là cá cái, đã già, răng đã rụng hết.
Trong khuya 15.5, ông Long cùng đồng sự và cán bộ xã Phú Phụng đã cố gắng thuyết phục ngư dân bàn giao cá nược (đã chết), tuy nhiên, ngư dân Thái vẫn khẳng định muốn bán cá nược.
Trao đổi với PV Thanh Niên, thạc sĩ Vũ Long lo lắng: Chúng tôi không thể bỏ tiền ra để mua cá nược được, dù là để phục vụ mục đích nghiên cứu khoa học. Hành vi đó bị cấm, bị xử lý hình sự. Chúng tôi cũng lo là bản thân ngư dân cũng chưa ý thức được điều này.
"Cá nược được bảo vệ trong Công ước CITES, không được phép mua bán, trao đổi dưới bất kỳ hình thức nào. Để hỗ trợ cho ngư dân, chúng tôi chỉ có thể bù một chút gọi là tiền xăng dầu, ngư cụ mà thôi", thạc sĩ Long cho biết thêm.
Theo thạc sĩ Long, hiện ông chỉ có thể lấy 2 mẫu DNA, đồng thời báo cáo Tổng cục Thủy sản, Cục Bảo tồn đa dạng sinh học về thông tin phát hiện cá nược trên sông Cổ Chiên.