Thảo luận tại QH về dự thảo luật Quản lý thuế (sửa đổi) sáng nay, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng nêu sự bất hợp lý của việc Kiểm toán Nhà nước (KTNN) kiến nghị truy thu thuế của DN, nhưng cơ quan thuế lại là cơ quan thực hiện kiến nghị, nên cuối cùng cơ quan thuế lại là cơ quan bị DN kiện.
Bộ trưởng Tài chính dẫn dụ việc KTNN kiến nghị truy thu của Unilever hơn 800 tỷ đồng, sau đó lại thống nhất truy thu hơn 500 tỷ và cuối cùng lại đồng ý chỉ thu có hơn 300 tỷ.
Ông Dũng cho hay, nếu ngay từ đầu cơ quan thuế ra quyết định truy thu hơn 800 tỷ thì sẽ bị DN kiện ra tòa. Theo ông, đây là điểm cần phải tính toán lại.
Trước phát biểu của Bộ trưởng Tài chính, Tổng KTNN Hồ Đức Phớc lập tức giơ biển tranh luận để giải trình rõ thêm ý kiến của ông Đinh Tiến Dũng về Unilever để “QH hiểu, kẻo lại nghĩ là KTNN kết luận không đúng”.
Ông Hồ Đức Phớc cho biết, Unilever đã bị Thanh tra Cục thuế TP.HCM kiến nghị truy thu 383 tỷ đồng, và họ đã nộp. Tuy nhiên, sau đó KTNN vào kiểm tra hồ sơ và kết luận cần truy thu thêm 882 tỷ đồng.
KTNN đã yêu cầu đoàn thanh tra Cục thuế TP.HCM giải trình tại sao lại truy thu có 383 tỷ thì được giải trình do điều kiện cuối năm nên đoàn chỉ căn cứ vào số liệu do công ty tự tính toán để kiến nghị truy thu chứ chưa kiểm tra, rà soát các hồ sơ tài liệu liên quan của DN.
“Việc chúng tôi kiến nghị 882 tỷ đồng là đúng và thanh tra thuế làm không đúng”, Tổng KTNN khẳng định.
Tuy nhiên, 8 tháng sau, Unilever có khiếu nại nên KTNN đã mời Tổng cục Thuế và Cục thuế TP.HCM làm việc với DN.
“Họ cung cấp thêm hồ sơ mở rộng, chưa được giám định. Chỉ căn cứ vào hồ sơ họ cung cấp thì kết luận là phải truy thu 575 tỷ đồng. Sau đó, bà Phó TGĐ của Unilever làm việc với KTNN, Tổng cục thuế, Cục thuế TP.HCM tại KTNN và họ chấp nhận nộp 384 tỷ đồng, nhưng kiến nghị không phạt nộp chậm. Chúng tôi bàn với các cơ quan là họ chấp nhận số tiền đó thì cứ để họ nộp, còn hồ sơ mở rộng bổ sung sau, chứ không phải do Kiểm toán làm không chính xác”, ông Phớc nói.
Ông Phớc cũng thông tin về điều 21 khoản 2 (quy định nếu kết luận của KTNN khác kết luận của cơ quan thuế thì thực hiện theo kết luận của cơ quan thuế) mà Tổng Kiểm toán đã phát biểu trước QH về việc Bộ Tài chính “đẩy KTNN ra ngoài”.
Theo ông Phớc, khi cơ quan kiểm toán, thanh tra vào kiểm tra thuế thì cơ quan thuế có trách nhiệm giải trình. Vậy thì khi kiểm tra hồ sơ thuế nào đấy cơ quan thuế phải cử cán bộ làm việc với cơ quan thanh tra, kiểm toán, chịu trách nhiệm phối hợp, cung cấp hồ sơ, giải trình...
"Khi lập biên bản thì cơ quan thuế đã cùng với cơ quan kiểm toán, thanh tra làm, kết luận của kiểm toán và thanh tra thì cơ quan thuế phải có trách nhiệm thực hiện, thì DN kiện cơ quan thuế là đúng rồi”, ông Phớc nói.
Ông cũng cho rằng, cơ quan thuế có quyền đồng ý, không đồng ý, khiếu kiện quyết định của kiểm toán từ lúc phối hợp làm việc.
Trước đó, từ kỳ họp 6 của QH (tháng 10/2018), Bộ trưởng Tài chính cho rằng, cơ quan thuế thực hiện nghiêm túc kết luận của kiểm toán. Nhưng do kiểm toán thực hiện đối chiếu sai, nên doanh nghiệp kiện, liên luỵ tới cơ quan thuế.
Không đồng tình, Tổng KTNN Hồ Đức Phớc đã bấm bút tranh luận lại và khẳng định 3 năm qua chưa có trường hợp nào như thế.
Tiếp đến, tại phiên họp thứ 31 ngày 21/2, khi giải trình tại phiên họp UBTVQH liên quan đến dự thảo luật Quản lý thuế (sửa đổi), Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, từ năm 2013 - 2018, đã phát sinh 14 vụ kiện của DN theo kết luận của KTNN. Trong đó, xử 10 vụ thì cơ quan thuế thua cả 10, còn 3 vụ đang tiếp tục thụ lý và 1 vụ tạm dừng vì có tình tiết mới.
Ông Dũng cũng đưa ra ví dụ 2 vụ việc Chính phủ đang giao Bộ Tài chính và các bộ, ngành xử lý hiện nay là Sabeco và Unilever.
Đến phiên họp thứ 32 ngày 11/3, Tổng KTNN Hồ Đức Phớc đã lên tiếng tranh luận lại phát biểu của Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng. Ông Phớc khẳng định, “KTNN kết luận đúng và đầy đủ bằng chứng tại thời điểm kiểm toán chứ không có gì sai”.