Người mắc Whitmore có tỷ lệ tử vong cao
Chỉ trong tháng 8/2019, Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận tới 12 ca mắc whitmore, trong đó đã có 4 bệnh nhân tử vong.
PGS.TS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch mai cho biết, tháng 8/2019, lần đầu tiên tiếp nhận một nữ bệnh nhân mắc whitmore khá hy hữu. Đặc biệt, mũi của người bệnh đã bị vi khuẩn ăn mòn.
Bệnh nhân này trước đó đã bị chẩn đoán nhầm ở tuyến dưới là bị nhiễm trùng huyết do tụ cầu nhưng khi cấy máu và mủ ở vết thương tại bệnh viện Bạch Mai, các bác sĩ mới hốt hoảng phát hiện đây là chứng bệnh do vi khuẩn whitmore gây nên.
“Khi đó chúng tôi phải thay đổi hoàn toàn phác đồ điều trị, nếu không bệnh nhân sẽ nguy hiểm tính mạng”, PGS.TS Đỗ Duy Cường cho biết.
Đại diện Bệnh viện Bạch Mai cho hay, đối với trường hợp nữ bệnh nhân này, trong giai đoạn vi khuẩn tấn công mạnh, các y bác sĩ đã phải điều trị bằng phác đồ đặc hiệu với kháng sinh phối hợp. Sau khi tình trạng toàn thân của bệnh nhân ổn định hơn, các bác sĩ vẫn phải tiếp tục điều trị kháng sinh kéo dài kết hợp với các liệu pháp điều trị chuyên khoa tai-mũi-họng như rửa vết thương, kiểm soát và xử lý các tổn thương tai-mũi-họng. Các chuyên gia y tế khẳng định cần phải xem tổn thương đã ăn sâu vào xương hay chưa.
“Rất may bệnh nhân chỉ tổn thương da, phần mềm ở cánh mũi, chưa tổn thương đến xương. Sau hai tuần điều trị, vết thương đã hết mủ và đang ăn da non. Tuy nhiên, bệnh nhân cần tiếp tục giai đoạn duy trì bằng thuốc và điều trị trung bình ít nhất ba tháng, được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa truyền nhiễm nếu không bệnh sẽ có khả năng tái phát, khi đó tỷ lệ tử vong rất cao”, Infonet trích lời PGS.TS Đỗ Duy Cường khẳng định.
BS Cường cũng cho biết, nếu như trước đây, phải 5-10 năm mới có 20 ca mắc whitmore thì từ đầu năm đến nay, Trung tâm Bệnh nhiệt đới đã ghi nhận 20 ca mắc căn bệnh nguy hiểm này. Trong riêng tháng 8.2019, Trung tâm đã tiếp nhận 12 ca bệnh và đáng tiếc là đã có 4 bệnh nhân tử vong. Những trường hợp nặng được chuyển đến từ các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung Bộ.
Được biết, đây là căn bệnh có tỷ lệ tử vong rất cao (40%) và đang có nguy cơ bùng phát trở lại ở Việt Nam.
Whitmore là gì?
Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, biểu hiện lâm sàng của Whitmore rất đa dạng phức tạp, bệnh nhân nhập viện từ nhiều chuyên khoa khác nhau như hô hấp, cơ-xương khớp, nội tiết, da liễu, ngoại khoa.
Vì biểu hiện bệnh phức tạp nên khi chẩn đoán, rất dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh khác như viêm phổi, lao phổi, áp xe cơ, nhiễm trùng huyết do các vi khuẩn khác như tụ cầu, liên cầu…
Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới cho biết:
“Ngay cả khi được khẳng định chẩn đoán mắc whitmore, việc điều trị cũng hết sức khó khăn vì phải dùng kháng sinh (thường là nhóm ceftazidime hoặc carbapenem, cotrimoxazole) tấn công liều cao (6-8g Ceftazidim/ngày truyền tĩnh mạch) kéo dài liên tục trong ít nhất khoảng 2 tuần, sau đó dùng kháng sinh duy trì khoảng từ 3 đến 6 tháng nữa”.
Nếu không điều trị đúng liều với phác đồ hợp lý và theo dõi sát sao, bệnh dễ tái phát, sức khỏe nạn nhân dần suy kiệt và vẫn có nguy cơ tử vong dù đã được chẩn đoán đúng.
Thêm một nguyên nhân nữa khiến nhiều bác sỹ lo ngại, đó chính là việc theo dõi điều trị kéo dài, tốn kém nên có một số trường hợp bệnh nhân đã bỏ cuộc, dẫn đến thất bại trong điều trị và tỷ lệ tử vong cao.
TS Trịnh Thành trung- Trưởng phòng Nghiên cứu khoa học, Viện Vi sinh vật và Công nghệ sinh học ĐH Quốc gia Hà Nội cho biết:
“Whitmore (hay còn gọi là bệnh melioidosis) là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do loài vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây nên. B. pseudomallei là vi khuẩn sống trong đất, vì thế con đường lây nhiễm chính của bệnh là qua tiếp xúc các vết trầy xước trên da với đất hoặc nước có có vi khuẩn. Lây nhiễm qua con đường hô hấp khi hít phải các hạt bụi đất có vi khuẩn trong những trận gió lốc xoáy trước cơn mưa cũng đã được đề xuất. Một số nghiên cứu cũng chỉ ra những bằng chứng nhiễm bệnh khi ăn các thức ăn có vi khuẩn. Tuy nhiên, không có bằng chứng khoa học thuyết phục nào về lây bệnh giữa người với người hoặc từ động vật sang người qua con đường không khí. Vì thế, nhiễm bệnh Whitmore thường lác đác, lẻ tẻ chứ không bùng phát thành dịch hoặc đại dịch”.
Bệnh này được phát hiện ở Việt Nam từ những năm 50 của thế kỷ trước và sau đó xuất hiện lẻ tẻ tại một số tỉnh thành phía Nam và sau đó được xếp vào loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm bị lãng quên.
PGS.TS Đỗ Duy Cường khuyến cáo, những đối tượng trực tiếp tiếp xúc nhiều với môi trường đất và nước phải có phương tiện bảo hộ lao động phù hợp. Nếu có trầy xước ngoài da cần điều trị sớm và triệt để.
Những bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường, bệnh phổi và bệnh thận mãn tính có nguy cơ dễ mắc căn bệnh này với các biểu hiện lâm sàng đa dạng như sốt cao, đau cơ, có các ổ nhiễm khuẩn trên da, áp xe cơ, áp xe gan lách hay viêm phổi.
Đặc biệt, theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, whitmore có thể gây tử vong nhanh nếu không được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời với phác đồ hợp lý.