Trong nhiều năm qua, Arabia Saudi là một trong những nhà nhập khẩu vũ khí chính từ Mỹ và sau khi ông Donald Trump được bầu làm tổng thống Mỹ, quan hệ quốc phòng giữa Washington và Riyadh đã được củng cố: chỉ vài tháng sau khi nhậm chức, nước này đã đồng ý mua số vũ khí trị giá 110 tỷ USD, The Washington Post viết. Tuy nhiên, sau cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng dầu lửa hồi tuần trước, báo chí bắt đầu nghi ngờ rằng việc chi tiêu như vậy liệu thực sự có lợi cho Riyadh và giúp vương quốc tăng cường khả năng phòng thủ, bài báo nhấn mạnh.
Theo các chuyên gia Mỹ, chiến dịch tấn công vào các cơ sở dầu mỏ của Arabia Saudi, diễn ra vào thứ Bảy, đã được “lên kế hoạch tốt một cách bất thường”, và để đẩy lùi một cuộc tấn công như vậy sẽ khó khăn ngay cả đối với những nước được trang bị tốt và có kinh nghiệm, theo tờ báo Mỹ. Vụ tấn công thực sự hoàn hảo, theo Michael Nits, nhà nghiên cứu tại về Trung Đông tại Đại học Washington, đã nghiên cứu hệ thống phòng không Arabia Saudi trong nhiều thập kỷ. Theo chuyên gia này, dữ liệu có sẵn cho phép kết luận rằng chỉ có một trong số 20 tên lửa được phóng đi tới không đạt được mục tiêu.
Phiến quân Husite chống lại chính phủ Yemen lên tiếng chịu trách nhiệm về vụ tấn công - năm 2015, Arabia Saudi đã lãnh đạo một liên minh quốc tế tổ chức một cuộc can thiệp vào đất nước này, tuy nhiên, không đạt được nhiều thành công, The Washington Post viết. Trong khi đó, các quan chức Mỹ cho biết, ít nhất một phần của cuộc tấn công đã được thực hiện từ Iran - đối thủ của Arabia Saudi ở phía bên kia Vịnh Ba Tư. Theo một số báo cáo, cuộc tấn công vào vương quốc đã được thực hiện vượt qua hệ thống phòng thủ của Riyadh, bao gồm 6 tiểu đoàn phòng không Patriot do công ty quân sự-công nghiệp Raytheon của Mỹ sản xuất; chi phí của mỗi tiểu đoàn lên tới 1 tỷ USD.
Hôm thứ Hai, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã phản ứng chế giễu vụ tấn công, nói Arabia Saudi nên mua các hệ thống S-300 hoặc S-400 của Nga để bảo vệ cơ sở hạ tầng, như Iran và Thổ Nhĩ Kỳ đã làm, bài báo viết. Như tác giả nhấn mạnh, S-400 chưa bao giờ được sử dụng trong thực chiến, nhưng chúng rẻ hơn so với Patriot, và "ít nhất trên giấy tờ" – cũng có một số lợi thế so với đối thủ cạnh tranh từ Mỹ. Tuy nhiên, mặc dù Arabia Saudi đã từng có lúc tỏ ra muốn mua các hệ thống phòng không Nga, nhưng nước này hiểu rõ rằng một động thái như vậy sẽ có tác động thảm khốc đối với mối quan hệ với chính quyền Donald Trump, nhà báo lưu ý. Ngoài ra, không có bằng chứng nào chứng minh một cách thuyết phục S-400 sẽ có khả năng đối phó với cuộc tấn công tốt hơn Patriot, bởi vì ngay cả các hệ thống tên lửa tốt nhất cũng không có độ tin cậy 100% và việc tiêu diệt mục tiêu đang di chuyển trên không là một nhiệm vụ khó khăn. đòi hỏi cả tốc độ và độ chính xác, tác giả viết.
Trong khi đó, vào năm 2017, khi các quan chức Arabia Saudi tuyên bố phá hủy tên lửa đạn đạo Hussite, một nhóm chuyên gia Mỹ nghiên cứu về vụ việc đã kết luận rằng tổ hợp Patriot hoàn toàn không được sử dụng và tên lửa gần như đã bắn trúng mục tiêu - sân bay Riyadh. The Washington Post cho biết, việc đẩy lùi một cuộc tấn công vừa qua sẽ khó khăn hơn nhiều lần - theo báo cáo, cả tên lửa hành trình và máy bay không người lái được phóng từ nhiều nơi cùng một lúc.
Theo Michael Nits, hệ thống phòng không Saudi được tạo ra vào những năm 90 của thế kỷ trước, sau khi Riyadh quan sát tiến trình cuộc chiến tranh Iran - Iraq; vào thời đó, mối đe dọa chính từ trên không là máy bay và tên lửa đạn đạo, có thể dễ dàng phát hiện ra bởi radar và bị phá hủy từ xa. Tuy nhiên, tên lửa hành trình và máy bay không người lái bay thấp hơn nhiều, khiến việc phát hiện trở nên khó khăn hơn rất nhiều và việc bắn hạ - đặc biệt là khi phát hiện muộn - trở thành nhiệm vụ nguy hiểm hơn. Nếu phạm sai lầm, như đã cho thấy thực tế, bắn hạ một máy bay chở khách của Anh, bài báo trích lời chuyên gia.
Arabia Saudi có hệ thống phòng không có khả năng tiêu diệt các mục tiêu bay thấp, và bên cạnh đó, Patriot hoàn toàn có khả năng đối phó với các mục tiêu này, ngay cả khi chúng được thiết kế chủ yếu để chống lại tên lửa đạn đạo, Thomas Karako - nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược quốc tế - nói trong cuộc phỏng vấn với tờ báo. Tuy nhiên, như chuyên gia nhấn mạnh, tất cả phụ thuộc vào vị trí. Bán kính hoạt động của Patiot tương đối nhỏ, ông giải thích. Ngay cả khi bố trí nhiều phức hợp này, vẫn có một giới hạn thực sự cho những gì có thể được bảo vệ. Tuy nhiên, liệu cơ sở hạ tầng dầu mỏ bị tấn công vào thứ Bảy có được bảo vệ bằng Patriot hay không, tác giả bài viết đưa ra một câu hỏi.
Như Becka Wasser, chuyên gia công ty Rand lưu ý trong cuộc trò chuyện với một nhà báo, ở Arabia Saudi , nhiệm vụ bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng không được giao cho các lực lượng vũ trang, mà là cho Bộ Nội vụ và Vệ binh Quốc gia. Theo Wasser, việc phân chia nhiệm vụ như vậy đề phòng đảo chính, ngăn chặn một cơ quan tập quyền duy nhất đe dọa triều đại cầm quyền. Để giải quyết vấn đề, chính quyền nước này có kế hoạch tiến hành cải cách quân sự trong khuôn khổ các biến đổi xã hội quy mô lớn do Thái tử Mohammed bin Salman thúc đẩy, chuyên gia nhấn mạnh.
Theo The Washington Post, Riyadh cũng có thể cố gắng mua vũ khí mới để đối phó tốt hơn với mối đe dọa do Iran gây ra. Theo Thomas Karako, một trong những lựa chọn cho vương quốc có thể là hệ thống phòng không Iron Dome, được Raytheon và công ty Rafael (Israel) phát triển. Ứng dụng nổi tiếng nhất của Iron Dome là ở Israel, nơi được sử dụng để tiêu diệt các tên lửa phóng từ Gaza và miền nam Lebanon, tác giả nhắc lại.
Tuy nhiên, Riyadh có lẽ sẽ phải học cách sử dụng hiệu quả hơn các công cụ hiện có. Như The Washington Post giải thích, việc giao hàng vũ khí mới từ Hoa Kỳ có thể mất nhiều năm - vì Quốc hội Hoa Kỳ ngày càng tỏ ra nghi ngờ Arabia Saudi, và các hạn chế xuất khẩu được áp dụng cho các sản phẩm công nghệ cao nhất của tổ hợp công nghiệp quân sự Hoa Kỳ.