Nguyễn Minh Hùng 17 năm tù, Võ Mạnh Cường 20 năm tù
Chiều ngày 1.10, TAND TP.HCM tuyên án đối với 12 bị cáo vụ buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, cụ thể là thuốc H-Capita 500mg Camplet xảy ra tại Công ty Cổ phần VN Pharma.
HĐXX xác định Helix Canada là công ty không có thật, không được nước sở tại cung cấp mã số, các bị cáo đã làm giả giấy tờ tài liệu nhằm nhập thuốc và nâng khống giá để thu lời bất chính nên hoàn toàn có đủ cơ sở truy tố tội “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”.
Theo HĐXX, các bị cáo trong vụ án này đều là những người có trình độ nhưng chỉ vì ham lợi mà bất chấp thủ đoạn nhập thuốc về Việt Nam, gây dư luận xấu trong xã hội, thể hiện sự coi thường pháp luật. Do đó, việc cơ quan tố tụng truy tố theo khoản 4 (có mức án nặng nhất) là phù hợp.
Theo đó, Nguyễn Minh Hùng là người có hiểu biết, lẽ ra phải tìm hiểu kỹ về thuốc H- Capita trước khi nhập, thế nhưng bị cáo này lại thuê người viết hồ sơ, giả mạo giấy tờ và nâng giá lên. HĐXX đánh giá bị cáo Hùng chính là chủ mưu, có vai trò tích cực trong vụ án VN Pharma buôn bán thuốc chống ung thư giả này.
Trong khi đó, đối với bị cáo Võ Mạnh Cường, HĐXX nhận định, Cường đã thông đồng với Hùng làm giả hồ sơ, giấy tờ. Võ Mạnh Cường hoàn toàn chủ động và ý thức được hành động của mình nên Tòa cũng xác định Cường là chủ mưu cầm đầu.
Dựa vào những căn cứ này, HĐXX tuyên phạt Nguyễn Minh Hùng 17 năm tù, Võ Mạnh Cường 20 năm tù, Nguyễn Trí Nhật 12 năm tù, Ngô Anh Quốc 11 năm tù.
Tại các phiên xử trước đó, đại diện VKS đề nghị đề nghị mức án từ 18-19 năm tù đối với bị cáo Nguyễn Minh Hùng; mức án 20 năm tù đối với bị cáo Võ Mạnh Cường, 12-13 năm tù đối với Nguyễn Trí Nhật, Ngô Anh Quốc (2 người nguyên là Phó Tổng giám đốc VN Pharma), 5-7 năm tù đối với bị cáo Phạm Văn Thông.
Các bị cáo còn lại bị đề nghị mức phạt 3-7 năm tù.
H-Capita là thuốc giả
Trong phần luận tội, VKS đánh giá lô thuốc H-Capita là thuốc giả cả về nguồn gốc xuất xứ và chất lượng.
Ngày 30.9, ông Vũ Tuấn Cường, Cục trưởng Cục Quản lý Dược Bộ Y tế đã ký công văn số 16656 gửi hỏa tốc đến TAND TP.HCM về việc kết luận thuốc H-Capita. Theo văn bản này, Cục Quản lý Dược đề nghị HĐXX xem xét và chấp nhận các tài liệu xác minh nguồn gốc, chất lượng 9.300 hộp thuốc H-Capita do đoàn công tác Bộ Y tế đi thực tế Ấn Độ thu thập và được Cục Quản lý dược, Phòng thương mại, Bộ ngoại giao Ấn Độ và Đại sứ quán VN tại Ấn Độ xác nhận tính hợp pháp. Từ đó, xác định thuốc H-Capita do VN Pharma nhập về là thuốc kém chất lượng. Đồng thời, Cục Quản lý Dược Bộ Y tế cũng đề nghị chỉ xem xét xử các bị cáo hành vi làm giả hồ sơ, tài liệu nhập khẩu thuốc vào Việt Nam nhằm thay đổi xuất xứ thuốc để trục lợi.
Tuy nhiên, Viện Kiểm sát đặt vấn đề: “Vì sao Bộ Y tế đi công tác từ 13 đến 17.11.2017 nhưng tất cả các tài liệu được hợp pháp hóa lãnh sự lại vào các ngày 31.1.2018 và 8.2.2018? Thêm vào đó, các chứng nhận của cơ quan chức năng Ấn Độ đều ghi rõ thời điểm 22.1.2018 và 24.1.2018. Vậy Bộ Y tế nhận những tài liệu này từ nguồn nào và như thế nào? Ai là người nhận, ai là người thu thập các tài liệu này sau đó? Tính hợp pháp, pháp lý của việc thu thập, giao nhận các tài liệu này là như thế nào?”.
Thêm vào đó, đại diện cơ quan tố tụng nêu rõ:
“Cục Quản lý dược khẳng thuốc chỉ có 1 chỉ tiêu không đạt chất lượng, còn kết luận điều tra có nhiều thứ không đạt: Màu sắc thuốc đăng ký là đỏ (trong khi nhập về hồng), có vỉ thuốc rỗng, 1 số hộp thuốc đúng số lượng vỉ, nhãn mác không đầy đủ thông tin được duyệt, tờ hường dẫn sử dụng và tờ hướng dẫn sử dụng được duyệt khác nhau về thành phần tá dược, thậm chí có hộp không có tờ hướng dẫn sử dụng”, VKS khẳng định.
Do vậy, VKS vẫn giữ quan điểm H-Capita là “thuốc giả về nguồn gốc và về chất lượng” bởi Công ty Helix là công ty không có thật, hồ sơ về thuốc và tiêu chuẩn đều là giả.
Về việc xác định thuốc H-Capita là thuốc giả hay kém chất lượng, HĐXX vẫn khẳng định: H-Capita là thuốc giả.
Theo đó, thuốc là lĩnh vực đặc thù, đòi hỏi phải có trình độ chuyên môn cao, do đó để đánh giá được nguồn gốc, chất lượng lô thuốc không thể dựa vào ý kiến hay các quan điểm chủ quan, mà phải dựa vào các kết quả kiểm nghiệm, giám định khoa học, trên cơ sở đối chiếu tham khảo các tài liệu khoa học, cũng như các quy định pháp luật liên quan, thì mới có thể xác định được bản chất lô thuốc.
Đối với xuất xứ nguồn gốc sản phẩm, sau quá trình điều tra phía cơ quan công an cũng đã xác định, 9.300 hộp thuốc H-Capita do VN Pharma nhập không có nguồn gốc xuất xứ từ Canada, trên các thùng hàng thuốc cũng có dán tem kiểm tra an ninh tại sân bay Ấn Độ và dán tem vận chuyển từ Ấn Độ sang Singapore, phù hợp với văn bản trả lời ủy thác của phía Singapore.
Cơ quan điều tra cũng cho hay, qua kiểm tra, mã vạch, mã số in trên vỏ hộp thuốc không được đăng ký bởi quốc gia nào, kết quả giám định 795 ngày 27.2.2015 của Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) đã kết luận giấy chứng nhận ưu hành tự do của thuốc H-Capita và giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc do Bộ Y tế Canada cấp cho Công ty Helix Canada, được đóng dấu hợp pháp hóa lãnh sự là giả; Cảnh sát Canada cũng trả lời tại địa chỉ Công ty Helix, do các bị cáo cung cấp, không phải là cơ sở kinh doanh của Helix và cơ quan chức năng Canada không cấp mã số kinh doanh cho Công ty Helix.
Thêm vào đó, Cục Quản lý Dược Bộ Y tế trong quá trình điều tra cũng cung cấp cho HĐXX những tài liệu chi tiết về quá trình đi xác minh nguồn gốc, chất lượng H-Capita tại Ấn Độ. Thông qua chính những nguồn dữ liệu xác minh này, Cục Quản lý Dược cũng khẳng định H-Capita có nguồn gốc, xuất xứ từ Ấn Độ, thuốc H-Capita tại thời điểm giám định cũng chỉ đạt 4/6 tiêu chí đăng ký.
Một vấn đề nữa là căn cứ Nghị định 185/2013 của Chính phủ cùng nhiều quy định khác, HĐXX khẳng định đủ cơ sở xác định 9.300 hộp thuốc H-Capita là hàng giả về nguồn gốc xuất xứ, giả về hợp đồng mua bán, giả về chất lượng thuốc, giả về chứng từ nhập khẩu, giả về hóa đơn thanh toán, nâng khống giá mua so với thực tế.
Do đó, hoàn toàn có đủ căn cứ xác định các bị cáo đã phạm vào tội “buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”.