* Phóng viên: Theo chương trình kỳ họp thứ 8 Quốc hội (QH) khóa XIV, sáng 28-10, Phó Thủ tướng - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ báo cáo về công tác đối ngoại của nhà nước năm 2019. Ông có suy nghĩ gì về vấn đề này?
- Đại biểu QH Dương Trung Quốc: Nhìn suốt chiều dài lịch sử dân tộc, nếu chúng ta cộng lại, thời gian chiến tranh với Trung Quốc không phải là quá nhiều, mà thực ra chúng ta có cả một trải nghiệm sống hòa bình với Trung Quốc. Ông cha ta biết cách ứng xử để bảo vệ chủ quyền, có những thời kỳ kéo dài hơn 3 thế kỷ (thời nhà Lê). Như thế rõ ràng chúng ta biết cách sống với Trung Quốc và học hỏi họ rất nhiều, ảnh hưởng không ít mà vẫn giữ được tự chủ - kể cả tự chủ chính trị lẫn văn hóa. Chính là vì chúng ta có nền tảng, mà điều quan trọng nhất tôi cho là phải làm sao có sự đồng thuận giữa người dân và nhà nước.
Đúng là ứng phó với Trung Quốc không dễ dàng. Nó chỉ thành công khi chúng ta nhất trí với nhau.
Việc giữ gìn môi trường hòa bình, hữu nghị - nhất là với Trung Quốc - rất quan trọng, vì Trung Quốc là một nguồn lực rất lớn nếu chúng ta biết cách sống với họ. Thế nhưng, chúng ta phải làm sao tìm được đường lối nhất trí giữa cả người dân và nhà nước.
* Theo ông, QH cần ứng xử như thế nào?
- Thực ra, nhiều lần có những đại biểu QH, trong đó có tôi và người dân, cũng đã thể hiện: QH nên có thái độ rõ ràng. Đó là chúng ta mong muốn hòa bình, vẫn giữ gìn hữu nghị nhưng phải khẳng định những gì người ta xúc phạm đến chúng ta. Nếu không làm chuyện đó thì tự chúng ta đánh mất chính sức mạnh của mình.
* Ông nhận định tình hình biển Đông đang ở mức độ như thế nào khi thời gian qua, nhóm tàu địa chất Hải Dương 8 của Trung Quốc đã vi phạm nghiêm trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam ở vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của nước ta?
- Tôi cho đây không phải là sự khiêu khích mà có thể nói trong chừng mực nào đó là bài toán thử và họ sẽ xem thái độ của chúng ta như thế nào. Tôi hoàn toàn đồng ý khi cho rằng ứng phó với Trung Quốc là khó và phức tạp. Nhưng càng khó, càng phức tạp thì càng cần tìm sự đồng thuận của người dân.
Tại sao QH không ra một nghị quyết về vấn đề này. Tôi nghĩ quan điểm cũng không xa với đường lối của Đảng, nhà nước chúng ta đang thể hiện nhưng nó cần rõ ràng hơn. Quan trọng nhất là trong nghị quyết bày tỏ như thế nào, mà ở đó tập hợp được sự ủng hộ, đồng thuận của người dân cũng như sự ủng hộ của quốc tế.