Chuyến công du châu Á của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper
Chuyến thăm của Bộ trưởng Mark Esper sẽ bắt đầu từ ngày Thứ Tư, 13.11. Lịch trình làm việc của lãnh đạo Lầu Năm Góc sẽ bao gồm thăm các nước đồng minh và đối tác chiến lược của Mỹ tại khu vực như Hàn Quốc, Philippines, Thái Lan, và Việt Nam, thông cáo của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ cho biết.
“Tại Hàn Quốc, Bộ trưởng Esper sẽ tham dự Hội nghị tham vấn an ninh Mỹ-Hàn lần thứ 51, gặp gỡ đối tác và các quan chức cấp cao của chính quyền Hàn Quốc để thảo luận về mối quan hệ đồng minh và tái khẳng định cam kết của Hoa Kỳ trong việc tăng cường hợp tác quốc phòng song phương cũng giải quyết các vấn đề có tầm quan trọng chung đối với tình hình an ninh và ổn định trên bán đảo Triều Tiên và khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương”, Lầu Năm Góc cho biết.
Bộ trưởng Esper sẽ thăm Thái Lan, sau đó sẽ tham gia Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN (ADMM-Plus).
ADMM-Plus là nền tảng hợp tác hiệu quả nhất giữa tổ chức, cơ quan quốc phòng của các quốc gia, và là địa điểm hàng đầu để giới lãnh đạo cấp cao thảo luận về các vấn đề an ninh quốc phòng trong khu vực. Tại sự kiện này, Bộ trưởng Esper sẽ gặp gỡ các nhà lãnh đạo cấp cao để tăng cường mối quan hệ quốc phòng và tiến hành nhiều cuộc họp với quan chức cấp cao các nước.
Ở Philippines, Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper sẽ gặp gỡ người đồng cấp Philippines để thúc đẩy liên minh cũng như tăng cường hợp tác an ninh khu vực nhằm duy trì các quy tắc và chuẩn mực quốc tế. Ông chủ Lầu Năm Góc cũng sẽ đặt vòng hoa và bày tỏ sự kính trọng trước anh linh những quân nhân Hoa Kỳ đã ngã xuống và đang an nghỉ tại Nghĩa trang Manila American.
Tại Việt Nam, Bộ trưởng Esper sẽ có cuộc tiếp xúc quan trọng với lãnh đạo Bộ Quốc phòng Việt Nam và các nhà quan chức cấp cao khác để thảo luận về tình hình an ninh khu vực cũng như phương hướng tăng cường quan hệ quốc phòng đang phát triển rất tích cực giữa hai quốc gia.
Hợp tác quốc phòng Việt - Mỹ
Trước đó, ngày 1.11, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh - Thứ trưởng Bộ Quốc phòng đã có buổi tiếp bà Bonnie Glick, Tổng Giám đốc toàn cầu cơ quan phát triển quốc tế Mỹ (USAID) thảo luận các vấn đề hợp tác an ninh quốc phòng Việt- Mỹ), đồng thời dự lễ bàn giao mặt bằng 37ha dự án xử lý ô nhiễm dioxin ở khu vực sân bay Biên Hòa.
Bên cạnh cuộc gặp này, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh cũng thông tin về chuyến thăm sắp tới của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ sang Việt Nam.
Theo đó, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam khẳng định:
“Đây là chuyến thăm thông thường của các bộ trưởng khi hai bên cam kết trao đổi các đoàn cấp cao. Hai bộ trưởng sẽ trao đổi các vấn đề về hợp tác quốc phòng dựa trên bản ghi nhớ Hợp tác quốc phòng Việt Nam - Hoa Kỳ năm 2011 và Tầm nhìn chiến lược quốc phòng hai nước”.
“Trong hợp tác quốc phòng hai nước, vấn đề khắc phục hậu quả chiến tranh luôn được đưa lên hàng đầu. Không có hợp tác này sẽ không có nền tảng cho hợp tác hiện tại và tương lai. Chúng ta đã cam kết với Mỹ về hoạt động tìm kiếm người mất tích trong chiến tranh, là sẽ cùng Mỹ tìm đến người cuối cùng. Ngược lại Mỹ cam kết sẽ cùng chúng ta khắc phục đến điểm cuối cùng còn bị nhiễm dioxin”, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh nêu rõ.
Hợp tác quốc phòng Việt Nam- Hoa Kỳ không ngừng được tăng cường trong thời gian gần đây và hiện đang phát triển theo hướng hết sức tích cực.
Hợp tác an ninh - quốc phòng được duy trì trong khuôn khổ Bản ghi nhớ về hợp tác quốc phòng Việt Nam - Hoa Kỳ 2011 và Tuyên bố tầm nhìn chung về hợp tác quốc phòng Việt Nam - Hoa Kỳ 2015.
Hoa Kỳ tuyên bố dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương cho Việt Nam (tháng 5.2016).
Điển hình nhất là năm 2017 Việt Nam đã tiếp nhận một tàu tuần tra 3.250 tấn của lực lượng Tuần duyên Mỹ và đưa vào biên chế cho Cảnh sát biển. Hai bên tiếp tục trao đổi đoàn các cấp, duy trì các cơ chế đối thoại song phương và tiếp xúc tại các diễn đàn khu vực (Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch thăm Hoa Kỳ tháng 8.2017, Thứ trưởng Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh thăm Mỹ và dự Đối thoại chính sách quốc phòng tháng 10.2017, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ James Mattis thăm Việt Nam tháng 01.2018). Hai bên đã thông qua Kế hoạch hành động 3 năm về hợp tác quốc phòng giai đoạn 2018 – 2021. Tàu sân bay USS Carl Vinson lần đầu tiên thăm cảng Việt Nam (03.2018).
Bên cạnh đó, trong năm 2018 và năm 2019, Mỹ đã chuyển giao tổng cộng 12 xuồng tuần tra Metal Shark cho Cảnh sát Biển Việt Nam nhằm nâng cao năng lực hàng hải.
Chuẩn Đô đốc Phil Davidson, Chỉ huy Bộ tư lệnh Ấn Độ- Thái Bình Dương cho biết, phía Mỹ hoàn toàn có thể chuyển giao cho Việt Nam thêm tàu tuần duyên, các máy bay trinh sát không người lái hay phi cơ huấn luyện sơ cấp T-6 Texan II.
Đáng chú ý, Việt Nam còn nhận 6 UAV trinh sát ScanEagle của Hoa Kỳ. Theo đó, Bộ Quốc phòng Mỹ thông báo cung cấp 6 máy bay không người lái (UAV) ScanEagle cho Việt Nam với tổng trị giá hơn 9,7 triệu USD. Hợp đồng do công ty con của Boeing phụ trách còn bao gồm phụ tùng thay thế và sửa chữa, thiết bị hỗ trợ, các dịch vụ thực địa cùng quá trình huấn luyện và hỗ trợ kỹ thuật.
Theo Bộ Ngoại giao Việt Nam, Hoa Kỳ tiếp tục duy trì và tăng ngân sách cho các hoạt động khắc phục hậu quả chiến tranh ở Việt Nam, trong đó có dự án tẩy độc các điểm nóng nhiễm chất dioxin, hỗ trợ nạn nhân chất độc da cam/dioxin. Năm 2017, Hoa Kỳ đã hoàn thành các hạng mục chính trong công tác tẩy độc sân bay Đà Nẵng; cam kết tiếp tục triển khai dự án tẩy độc sân bay Biên Hòa. Ngoài ra, Hoa Kỳ cũng tài trợ cho Việt Nam các dự án về khắc phục hậu quả bom mìn, vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh với tổng viện trợ 94 triệu đô la thông qua các NGO từ năm 1993 đến nay.
Ở quy mô lớn hơn, đối với các vấn đề khu vực và quốc tế, Việt Nam và Mỹ tăng cường phối hợp tại các diễn đàn khu vực như APEC, ARF, ADMM+, LMI, EAS, trong đó có các vấn đề khu vực như an ninh an toàn hàng hải, củng cố đoàn kết ASEAN, đề cao vai trò trung tâm của ASEAN, triển khai Đối tác chiến lược Hoa Kỳ - ASEAN, cũng như các vấn đề toàn cầu như chống khủng bố, chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt, ứng phó với biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, năng lượng và nguồn nước, chống tội phạm xuyên quốc gia.