Thỏa thuận mới giữa “Naftogaz” và “Gazprom” đã được ký kết, vậy những gì sẽ xảy ra tiếp theo với lệnh trừng phạt và đường ống đang xây dựng dở ở biển Baltic – mời các bạn theo dõi bài viết của Sputnik.
Không có ân hạn
Hôm thứ Sáu, ngày 20 tháng 12, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump ký luật về ngân sách quân sự cho năm tới, trong đó ngoài các mục khác, có phần về biện pháp trừng phạt chống dự án “Dòng chảy phương Bắc – 2”. Đối với các công ty liên quan đến công trình này, dự trù thu giữ tài sản ở Hoa Kỳ, đóng băng khoản có tài chính trong các ngân hàng Mỹ và hủy thị thực của các nhân viên.
Trong сùng ngày, Allseas, công ty sở hữu các tàu đặt ống Pioneering Spirit và Soliter, đã tuyên bố ngừng công việc.
Sự việc như vậy không ai mong đợi. Vấn đề là ở chỗ lệnh trừng phạt còn chưa đi vào hiệu lực.
“Không dưới 60 ngày sau khi luật này có hiệu lực, Ngoại trưởng và Bộ trưởng Tài chính cần đệ trình lên Ủy ban tương ứng của Quốc hội một bản báo cáo với danh sách các tàu lắp đặt ống dẫn cho “Dòng chảy phương Bắc – 2” <...> cũng như những người nước ngoài đã bán hoặc cho thuê tàu để thực hiện dự án này”, - tài liệu viết.
Chỉ sau đó mới có thể bắt đầu những hạn chế. Tuy nhiên, tuần trước, các tác giả của dự luật, Thượng nghị sĩ Ted Cruise và Ron Johnson, đã gửi thư cho nhà lãnh đạo Allseas Edward Heerm, yêu cầu ngừng thi công ngay lập tức.
“Tiếp tục công việc chí ít là một ngày sau khi Tổng thống ký ngân sách cũng sẽ khiến công ty của ông đối mặt với các biện pháp trừng phạt tàn khốc nhất. Ông có một lựa chọn: lập tức dừng lại, không kết thúc đường ống, hoặc là thực hiện nỗ lực ngu ngốc để hoàn thành công việc và hủy diệt công ty”, - các nhà lập pháp Mỹ tuyên bố, thực chất là tự nhận lấy chức năng vốn thuộc quyền Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính Hoa Kỳ.
Bởi xuất hiện tình huống chưa từng có, người Thụy Sĩ đã tạm dừng để phân tích các chi tiết dưới góc độ pháp lý. Công ty nói rõ rằng "trông đợi có giải thích chính xác về chuẩn mực, kỹ thuật và môi trường từ phía chính quyền Hoa Kỳ".
Hy vọng sụp đổ
Theo dữ liệu của cổng thông tin MarineTraffic, giữa trưa hôm qua, cả hai tàu cùng với đội tàu dịch vụ đã lửng lơ giữa đảo Rügen của Đức và đảo Bronholm của Đan Mạch, cách bờ biển Đức khoảng 30 km.
Nếu vào sáng thứ Hai, một số phương tiện truyền thông đưa tin rằng tàu của Allseas đang ở cảng Mukran của Đức, còn những nguồn tin khác nói rằng các tàu đã rời biển Baltic hoàn toàn, thì đến buổi chiều, mọi thứ xác minh rõ hơn: Pioneering Spirit, Soliter và các tàu phụ trợ vẫn còn ở trong khu vực xây dựng “Dòng chảy phương Bắc – 2”.
Xét theo mọi điều, kết quả phân tích sơ bộ về tình hình của các luật sư Allseas không quá u ám. Nhưng cuối cùng tất cả vẫn phụ thuộc vào cá nhân ông Donald Trump.
Ông không thể đơn giản là không ký duyệt ngân sách quốc phòng, cũng như không thể từ chối cả những mục riêng trong dự luật. Thế nhưng bây giờ, trong tay Tổng thống Hoa Kỳ là một loạt bộ công cụ để ngăn chặn lệnh trừng phạt.
Chẳng hạn, Nhà Trắng sẽ chính thức xác nhận rằng các hạn chế sẽ chỉ có hiệu lực theo trình tự pháp lý dự trù: sau khi Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính đệ trình lên Quốc hội một “danh sách đen”. Còn nghị viện sẽ không vội vàng và sử dụng đầy đủ thời hạn 2 tháng được dành cho họ.
Xin nhắc, vào đầu tháng 12, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã gặp các ông Donald Trump và Ngoại trưởng Mike Pompeo ở Washington. Trong cuộc họp báo chung với ông Pompeo, ông Lavrov nhấn mạnh rằng “Dòng chảy phương Bắc – 2” sẽ được hoàn thành trong mọi trường hợp.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ không bình luận gì về điều này, từ đó các nhà phân tích kết luận rằng phải chăng đã có thỏa thuận không chính thức về đường ống dẫn khí đốt: Washington sẽ không vội tiến hành các thủ tục pháp lý, còn “Gazprom” trong khi đó sẽ hoàn thành đường ống dẫn.
Đối với Nhà Trắng, đây sẽ là phương án tối ưu: các nghị sĩ đều hài lòng, và căng thẳng quan hệ với các đối tác châu Âu sẽ không trở nên phức tạp hơn nữa. Bất kể những lời hùng biện đối ngoại khá hung hăng của Trump, như vậy sẽ hoàn toàn đúng theo phong cách của ông ta.
Có thể nhớ lại, ví dụ, ông đã không phê chuẩn thuế nhập khẩu đối với ô tô châu Âu, mặc dù liên tục đe dọa. Hơn thế nữa, Tổng thống Hoa Kỳ thậm chí còn không thực thi quyền mà Tổ chức Thương mại Thế giới cấp cho để áp mức thuế đặc biệt đối với sự hỗ trợ bất hợp pháp của EU đối với tập đoàn Airbus.
Vì vậy, với “Dòng chảy phương Bắc – 2”, Washington có lẽ đã sẵn sàng hãm phanh. Nhưng hai vị thượng nghị sĩ nhiệt tình quá mức đã phá vỡ trò chơi của Trump, cố né luật, qua mặt cả Tổng thống và Bộ Ngoại giao, để ra lệnh cho công ty nước ngoài là được tham gia vào dự án nào, và không được tham gia ở đâu.
Những phương án dự phòng
Bây giờ, để sửa chữa trạng huống này, Tổng thống Hoa Kỳ sẽ phải sử dụng quyền loại trừ đối với một số pháp nhân và thể nhân nhất định – cụ thể, không áp dụng trừng phạt đối với các công ty sẽ đóng hoạt động ở “Dòng chảy phương Bắc – 2” trong vòng 30 ngày sau khi luật đi vào hiệu lực.
Tức là, Allseas có thể lắp đặt ống dẫn mà không có bất kỳ rủi ro mạo hiểm nào cho đến cuối tháng 1. Nhưng trước hết công ty cần đượ c tin chắc về điều này. Xét theo thực tế là các tàu vẫn ở nguyên vị trí, thì có phần hy vọng.
Đối với Trump và Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, đây là cơ hội cuối cùng để trả nợ cho xì-căng-đan ngoại giao đang gia tăng.
“Chúng tôi phản đối các biện pháp trừng phạt ngoài lãnh thổ, - Thủ tướng Đức Angela Merkel tuyên bố. - Tôi không thấy lối thoát nào khác ngoài đàm phán, nhưng rất cương quyết rằng chúng tôi không tán thành lối tiếp cận mà hiệu quả chỉ trông vào biện pháp trừng phạt ngoài lãnh thổ”.
Nếu Washington không kiềm chế trừng phạt, “Gazprom” sẽ buộc phải tìm kiếm phương án khác. Có thể sử dụng các tàu đặt ống dẫn nội địa như “Viện sĩ Chersky”. Tuy nhiên, tàu đang đậu ở Nakhodka và di chuyển sang biển Baltic sẽ mất chừng 2 tháng.
Cũng không loại trừ sự tham gia của các công ty Trung Quốc vào dự án. Quả thật là sẽ cần tiến hành đàm phán.
Cuối cùng, có kịch bản thứ ba: hoàn thành đường ống dẫn khí theo cách cũ, lắp đặt các ống hàn nối dưới đáy biển. Nghe có vẻ cổ lỗ, nhưng trên thực tế, hiện nay phần lớn các đường ống ngầm từ giàn khoan đến cơ sở bảo quản ngoài khơi vẫn được xây dựng theo cách này.
Trong mọi trường hợp, nếu Allseas từ chối hợp tác với “Gazprom”, việc hoàn thành “Dòng chảy phương Bắc – 2” sẽ cần thêm thời gian và kinh phí, tức là sẽ đẩy tăng thời hạn hoàn vốn của dự án. Tuy nhiên, ở đây không nói về những con số kinh khủng phi thực nào đó.
Các chuyên gia đồng thuận trong đánh giá cho rằng dù thế nào chăng nữa đường ống dẫn khí đốt vẫn sẽ được khởi động trong vòng một năm. Ông Peter Bayer, điều phối viên Chính phủ của Đức về hợp tác xuyên Đại Tây Dương tuyên bố ông chờ đợi là dự án “Dòng chảy phương Bắc – 2” sẽ hoàn thành vào nửa cuối năm 2020.