Việt Nam muốn thế giới hòa bình, ổn định và phát triển.
Việt Nam chủ trì phiên thảo luận mở cấp Bộ trưởng của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc
Thực hiện vai trò Chủ tịch Hội đồng Bảo an (HĐBA) Liên Hợp Quốc (LHQ) tháng 1.2020, ngày 9.1 tại cuộc họp báo thường kỳ Bộ Ngoại giao, phát ngôn viên Lê Thị Thu Hằng cũng đề cập đến sự kiện Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh chủ trì phiên phiên thảo luận mở cấp Bộ trưởng của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc với chủ đề ‘Kỷ niệm 75 năm Liên Hợp Quốc: Tuân thủ Hiến chương để duy trì hòa bình và an ninh quốc tế’ và có các cuộc tiếp xúc song phương với trưởng phái đoàn một số nước trong hai ngày 9 và 10.1 tại trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York, Mỹ.
Phiên thảo luận mở cấp Bộ trưởng của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc lần này là sự kiện vô cùng quan trọng trong tháng đầu tiên Việt Nam đảm trách cương vị Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ (1.2020). Đây là điểm nhấn được Việt Nam chú trọng tổ chức nhân dịp LHQ kỷ niệm 75 năm thành lập và phát triển. Ở thời điểm hiện tại, tình hình thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, xung đột Mỹ- Iran, chiến tranh thương mại Mỹ- Trung, vấn đề hòa bình trên bán đảo Triều Tiên, chủ nghĩa đa phương và LHQ gặp nhiều thách thức lớn. Do đó, phiên thảo luận này thu hút sự quan tâm đặc biệt của đông đảo các nước thành viên LHQ.
Tham dự phiên thảo luận, có hơn 100 quốc gia tham dự phát biểu, trong đó có nhiều nước cử đại diện cấp cao như Thủ tướng Saint Vincent và Grenadines, Ngoại trưởng các nước Estonia, Hungary, Timor Leste, Nicaragua, Haiti, Tổng Thư ký LHQ António Guterres, nguyên Tổng thống reland Mary Robinson, Chủ tịch Nhóm The Elders được mời báo cáo tại phiên thảo luận.
Tập hợp các cựu lãnh đạo và đại diện các quốc gia thành viên LHQ cùng vận động tăng cường thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, hợp tác quốc tế, hướng đến hòa bình chung cho khu vực và thế giới.
Các quốc gia tham dự đều đánh giá cao sáng kiến của Việt Nam tổ chức phiên thảo luận mở cấp Bộ trưởng của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc lần này. Ý nghĩa của sự kiện mang tính thiết thực, góp phần tái khẳng định tầm quan trọng không thể phủ nhận của Hiến chương LHQ cũng như tiến trình hợp tác đa phương, duy trì hòa bình, ổn định và an ninh quốc tế.
Việt Nam: tuân thủ Hiến chương LHQ là cách duy trì hòa bình thế giới
Phát biểu tại phiên thảo luận mở cấp Bộ trưởng của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh nói về những nguyên tắc cơ bản mà tất cả các thành viên của LHQ cần tuân thủ để thúc đẩy nền hòa bình thế giới, đây cũng là tiền đề cho sự hình thành Hiến chương LHQ.
“75 năm trước, từ những khát vọng cháy bỏng của các dân tộc trên thế giới “tránh cho các thế hệ tương lai khỏi thảm họa chiến tranh, các nhà sáng lập LHQ đã kết tinh thành bản Hiến chương với các nguyên tắc cơ bản về chống chiến tranh xâm lược, bình đẳng, tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, không sử dụng hoặc đe doạ sử dụng vũ lực, không can thiệp vào công việc nội bộ các nước, giải quyết hòa bình các tranh chấp quốc tế”, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nêu rõ.
Đại diện Chính phủ Việt Nam nhấn mạnh, những nguyên tắc cơ bản này đã trở thành nền tảng của luật pháp quốc tế hiện đại điều chỉnh quan hệ hợp tác và hữu nghị giữa các quốc gia, thúc đẩy sự hình thành và phát triển một hệ thống luật pháp quốc tế toàn diện, từ giải trừ quân bị và thúc đẩy quyền con người, tới kinh tế, thương mại, biến đổi khí hậu.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh trong bài phát biểu của mình tập trung chú ý nêu bật tầm quan trọng đặc biệt của việc tôn trọng và tuân thủ Hiến chương LHQ trong duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, góp phần giúp nhân loại không phải gánh chịu một cuộc chiến tranh thế giới mới, đồng thời thúc đẩy đối thoại tìm giải pháp cho hàng trăm cuộc xung đột ở các khu vực.
“Lịch sử phát triển của LHQ chính là minh chứng sống động nhất cho ý nghĩa quan trọng của Hiến chương. Việc tôn trọng và tuân thủ Hiến chương LHQ là yếu tố then chốt trong việc duy trì hoà bình, an ninh quốc tế, ngăn ngừa không để xảy ra một cuộc chiến tranh thế giới mới, thúc đẩy đối thoại, thương lượng để tìm giải pháp hòa bình cho hàng trăm cuộc xung đột ở các khu vực”, đồng chí Phạm Bình Minh phát biểu.
Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Việt Nam lấy minh chứng về tình hình bất ổn tại Trung Đông hiện nay càng khẳng định tầm quan trọng của việc tôn trọng Hiến chương, đặc biệt là các nguyên tắc không sử dụng vũ lực, tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia, và giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình. Việc không tôn trọng và không tuân thủ các nguyên tắc của Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế đã và đang đe doạ nghiêm trọng hoà bình, an ninh của mỗi quốc gia, khu vực và quốc tế, đồng thời đặt LHQ trước những thách thức không dễ vượt qua.
Nhấn mạnh thực tế rằng thế giới đang chuyển mình thay đổi, với ngày càng nhiều thách thức mang tính toàn cầu và có tác động qua lại, khiến không thể một quốc gia riêng lẻ nào có thể tự giải quyết.
Phó Thủ tướng Việt Nam nhấn mạnh cơ chế bất bình đẳng về cơ hội phát triển, cách hành xử đơn phương, việc xem thường hoặc chỉ sử dụng các thiết chế đa phương vì các mục đích riêng chính là những căn nguyên của hàng loạt các cuộc xung đột vũ trang, chính trị cường quyền, sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, cưỡng ép, các hành vi can thiệp vào công việc nội bộ của quốc gia, hành vi xâm lược chống lại chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia đang làm căng thẳng leo thang ở nhiều khu vực, gây nên nhiều lo ngại.
“Trong bối cảnh đó, Hiến chương LHQ ngày càng phát huy giá trị. Chúng ta phải hành động để LHQ thực sự trở thành nơi phản ánh mẫu số chung lợi ích của tất cả các nước thành viên, thúc đẩy chủ nghĩa đa phương và mối quan hệ hợp tác bình đẳng dựa trên Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế”, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam nêu rõ.
Đồng thời, Việt Nam khẳng định, đây là cách duy nhất để duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, thúc đẩy phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu, khắc phục hậu quả chiến tranh, tái thiết hậu xung đột vì một thế giới hòa bình, công bằng và tốt đẹp hơn.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh chỉ rõ lập trường của Hà Nội về tuân thủ Hiến chương LHQ, kêu gọi các quốc gia cùng hướng đến mục tiêu chung là hòa bình và an ninh, đồng thời nhấn mạnh Việt Nam luôn coi việc tuân thủ Hiến chương LHQ, luật pháp quốc tế.
“Việt Nam cho rằng các quốc gia, chủ thể chính và quan trọng nhất của quan hệ quốc tế hiện đại, có trách nhiệm hàng đầu trong việc thúc đẩy và bảo đảm việc tuân thủ Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế ở tất cả các cấp độ. Chúng tôi cũng cho rằng với tư cách là cơ quan Hiến chương giao trách nhiệm chính trong duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, HĐBA và các quốc gia thành viên HĐBA phải đi đầu trong nỗ lực bảo đảm tôn trọng các tôn chỉ, mục đích của Hiến chương”, đại diện Chính phủ Việt Nam cho biết.
Đề xuất của Việt Nam đối với việc tuân thủ Hiến chương LHQ
Theo đó, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh nêu bật ba đề xuất thúc đẩy việc tuân thủ Hiến chương LHQ, duy trì hòa bình, ổn định và an ninh khu vực và thế giới.
Điều thứ nhất, theo đại diện chính phủ Việt Nam, các quốc gia cần củng cố cam kết đối với chủ nghĩa đa phương mà LHQ là trung tâm. Mỗi nước nên tận dụng tối đa các cơ chế, công cụ do Hiến chương đề ra, nhất là trong việc phòng ngừa xung đột và giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hoà bình.
“Tôi hoàn toàn chia sẻ ý kiến của Ngài Tổng Thư ký LHQ rằng phòng ngừa xung đột và hoà giải là hai trong số những công cụ quan trọng nhất chúng ta có thể giảm khổ đau cho con người”, đồng chí Phạm Bình Minh chia sẻ.
Tiếp đến là việc nỗ lực hợp tác nhằm tăng cường hơn nữa hiệu quả và vai trò của các tổ chức khu vực, đặc biệt là trong phối hợp với LHQ và HĐBA, nhằm duy trì hoà bình và an ninh ở mỗi khu vực, qua đó góp phần bảo đảm hoà bình, an ninh quốc tế.
Theo đánh giá của Bộ trưởng Phạm Bình Minh, trên thực tế, tại các quốc gia Đông Nam Á, Cộng đồng ASEAN với khuôn khổ pháp lý là Hiến chương ASEAN, được lấy lý tưởng và cảm hứng từ Hiến chương LHQ, đã trở thành một cộng đồng gắn kết, mở rộng hợp tác, khẳng định vị trí trong cấu trúc an ninh khu vực cũng như vai trò trung tâm trong việc xử lý các vấn đề của khu vực, duy trì hoà bình, an ninh, ổn định của khu vực và quốc tế.
Điều thứ ba mà các nước thành viên LHQ cần thực hiện theo quan điểm của Việt Nam chính là tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế và Hiến chương LHQ, và đảm bảo việc hoạch định và triển khai các chiến lược, chính sách phát triển, an ninh, quốc phòng và đối ngoại phải tương thích với các chuẩn mực và nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế và Hiến chương LHQ, từ đó thúc đẩy hình thành văn hoá tôn trọng và tuân thủ Hiến chương LHQ. Theo Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, đây là cách duy nhất để xây dựng nền hòa bình bền vững.
Việt Nam muốn thế giới được hòa bình, ổn định và phát triển
Đáng chú ý, Liên Hợp Quốc được thành lập đúng vào thời điểm Việt Nam giành độc lập. Tại Hội nghị Yalta, nguyên thủ ba nước Liên Xô, Mỹ, Anh đã thống nhất thành lập tổ chức quốc tế để giữ gìn hòa bình và an ninh thế giới. Trên cơ sở Hội nghị Durbarton Oaks ở Washington, D.C., từ 25 tháng 4 đến 26 tháng 6 năm 1945, đại diện của 50 quốc gia đã họp tại San Francisco, California, Hoa Kỳ để thông qua Hiến chương Liên Hiệp Quốc. Ngày 24 tháng 10 năm 1945, Liên Hiệp Quốc chính thức được thành lập.
Theo lời Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh, Hà Nội ý thức rõ ràng về những giá trị quan trọng của Hiến chương LHQ, ngay từ những ngày đầu độc lập, Việt Nam đã nhiều lần tỏ mong muốn gia nhập LHQ, thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ các tôn chỉ, mục đích của LHQ và tuyên bố cam kết tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương LHQ.
Đại diện chính phủ Việt Nam nhấn mạnh, vốn là một quốc gia từng trải qua nhiều đau thương mất mát của chiến tranh và hiện đang nỗ lực đổi mới, phát triển, hội nhập quốc tế, Việt Nam ý thức sâu sắc giá trị và ý nghĩa của việc tuân thủ Hiến chương LHQ, coi đó là phương thức quan trọng hàng đầu vun đắp nền hoà bình bền vững, mang lại thịnh vượng cho nhân loại và xây dựng một trật tự thế giới dựa trên luật lệ với các quan hệ quốc tế công bằng, bình đẳng và hữu nghị giữa các quốc gia.
“Là nước ủy viên không thường trực của HĐBA nhưng là thành viên thường trực của LHQ, Việt Nam cam kết mạnh mẽ tôn trọng Hiến chương LHQ. Trên tinh thần “Đối tác vì hòa bình bền vững”, Việt Nam sẽ nỗ lực đóng góp vào các hoạt động của LHQ và cộng đồng quốc tế trong đảm bảo việc thực hiện hiệu quả các tôn chỉ, mục đích của Hiến chương, vì hòa bình, an ninh và phát triển bền vững”, đồng chí Phạm Bình Minh khẳng định.
Dưới sự chủ trì của Phó Thủ thướng, Bộ trưởng Phạm Bình Minh, Hội đồng Bảo an đã nhất trí thông qua Tuyên bố Chủ tịch do Việt Nam soạn thảo về nguyên tắc tôn trọng Hiến chương LHQ. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, HĐBA thông qua một Tuyên bố riêng về Hiến chương LHQ.
Tuyên bố nêu bật giá trị vững bền của Hiến chương trong duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, phát triển luật pháp quốc tế và điều chỉnh quan hệ giữa các quốc gia. Đồng thời, tài liệu này cũng khẳng định cam kết của HĐBA đối với tôn chỉ, mục đích của Hiến chương.
Tuyên bố nhấn mạnh tất cả các nước, các cơ quan LHQ, các tổ chức khu vực cần luôn hành động phù hợp với Hiến chương LHQ, đưa các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương thành định hướng trong các cơ chế hoạch định và thực hiện chiến lược, chính sách, bảo đảm xử lý các vấn đề liên quan đến hòa bình và an ninh quốc tế phù hợp với Hiến chương.