Vinh dự và trách nhiệm của Việt Nam tại Liên Hợp Quốc
Mới đây, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh đã có cuộc trao đổi với báo chí truyền thông về những thành tựu trong công tác đối ngoại, đánh giá, phân tích tình hình thế giới và khu vực trong năm 2019 cũng như xu hướng, định hướng năm 2020. Đặc biệt, việc Việt Nam đảm nhận vai trò kép trong năm nay khi vừa là Chủ tịch luân phiên ASEAN vừa là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an (HĐBA) Liên Hợp Quốc (LHQ) mang nhiều ý nghĩa quan trọng cùng cả cơ hội và thách thức cho Hà Nội.
Theo chia sẻ của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh về trách nhiệm mới là thành viên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, ông đánh giá, đây là một vinh dự to lớn, đồng thời cũng là trách nhiệm của Việt Nam. Việc đảm trách vị trí Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ giúp nâng cao vai trò của Việt Nam trong việc đóng góp vào các vấn đề lớn trên thế giới. Đây không phải là lần đầu tiên Việt Nam là thành viên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Năm 2008-2009, Việt Nam đã từng là thành viên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Việt Nam cũng đã có đóng góp cho các vấn đề của thế giới, vấn đề toàn cầu, vấn đề hòa bình và an ninh.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh, lần này với vai trò mới trong HĐBA LHQ, do tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, ngay bản thân tại Liên Hợp Quốc, đặc biệt trong Hội đồng Bảo an vẫn tồn tại rất nhiều vấn đề nên trọng trách của Việt Nam là hết sức nặng nề.
“Chúng ta gia nhập vào thời điểm hết sức khó khăn, nhưng đó cũng là cơ hội cho Việt Nam. Ngay tháng đầu tiên Việt Nam trở thành thành viên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, chúng ta đã là Chủ tịch của Hội đồng Bảo an. Với vai trò Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, chỉ trong một vài ngày đầu Việt Nam đã được đánh giá cao, thể hiện khả năng, trách nhiệm của mình”, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh chia sẻ.
Việt Nam tham gia Hội đồng Bảo an trong bối cảnh nhiều thách thức. Tuy nhiên, Hà Nội nêu rõ sẽ kiên định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hoá, đa dạng hoá, nỗ lực thúc đẩy đối thoại, giảm căng thẳng, đối đầu, tìm giải pháp công bằng, hợp lý, cho các vấn đề đe doạ hoà bình, an ninh khu vực và quốc tế. Việt Nam mong muốn thúc đẩy tôn trọng luật pháp quốc tế, Hiến chương LHQ, nhất là các nguyên tắc cơ bản về bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia, tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và chế độ chính trị - xã hội, không can thiệp vào công việc nội bộ, hòa bình giải quyết tranh chấp, không sử dụng hoặc đe doạ sử dụng vũ lực.
Việt Nam đề cao tinh thần “đối tác vì hòa bình bền vững” với nhiều nội hàm quan trọng về ngăn ngừa xung đột, kiến tạo hoà bình, tái thiết hậu xung đột, tăng cường chủ nghĩa đa phương và các thể chế đa phương, nhất là LHQ và các tổ chức khu vực.
Kỷ lục của Việt Nam ngay trong tháng đầu ở Hội đồng Bảo an
Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng nói về phiên thảo luận mở của HĐBA LHQ với chủ đề “Tuân thủ Hiến chương Liên Hợp Quốc, bảo vệ hòa bình và an ninh”. Đặc biệt, chủ đề phiên thảo luận do Việt Nam đề xuất đã được nhiều nước thành viên LHQ tán thành và hưởng ứng.
“Vừa qua, tôi vừa chủ trì phiên Thảo luận mở của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Một điều rất đáng mừng và không ít ngạc nhiên là chủ đề mà chúng ta đề xuất đã được các nước tham gia với một số lượng cao kỷ lục, không chỉ thành viên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, tại phiên Thảo luận mở các nước thành viên của Liên Hợp Quốc đều có thể tham gia”, đồng chí Phạm Bình Minh nhấn mạnh.
Đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam tiếp tục chia sẻ về “kỷ lục” mà Việt Nam đạt được trên cương vị Ủy viên không thường trực HĐBA LHQ ngay trong tháng đầu tiên đảm nhận trọng trách này. “Kỷ lục” ấy tiếp tục khẳng định rằng chủ đề thảo luận “Tuân thủ Hiến chương Liên Hợp Quốc, bảo vệ hòa bình và an ninh” mà Hà Nội đưa ra đã lôi cuốn, thu hút sự quan tâm của tất cả các nước thành viên Liên Hơp Quốc, chứ không phải chỉ trong thành viên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc.
“Có thể nói là sự tham dự cao kỷ lục vì tôi cũng đã xem lại tất cả các cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, số lượng cũng chưa bao giờ đạt mức như tại cuộc họp mở của chúng ta, là 110 nước tham gia. Điều đó cho thấy chủ đề chúng ta đặt ra, đề xuất của Việt Nam là rất phù hợp và đúng thời điểm. Các nước thấy rằng hơn bao giờ hết càng phải nâng cao vai trò, tầm quan trọng của Hiến chương Liên Hợp Quốc”, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cho biết.
Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng lý giải thêm, điều này không có nghĩa là trước đây không có các cuộc thảo luận. Trước đó, vào các năm 2015, 2016, 2018, Hội đồng Bảo an cũng đã từng có các cuộc thảo luận về các khía cạnh liên quan đến Hiến chương Liên Hợp Quốc, tuy nhiên, phiên thảo luận mở do Việt Nam chủ trì diễn ra đúng vào thời điểm các nước thấy rằng Hiến chương hiện nay đang bị một số nước có thể là không tôn trọng.
“Việc chúng ta nêu quan điểm là các nước, đặc biệt là các ủy viên của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc phải là những nước đi đầu tôn trọng Hiến chương Liên Hợp Quốc. Điều này đáp ứng suy nghĩ chung của các nước thành viên khác. Các nước tham gia phát biểu rất tích cực. Điều này cũng cho thấy Việt Nam đã đi vào đúng hướng dòng chảy cũng như lợi ích của các nước, tạo được sự quan tâm của các nước đối với chủ đề của chúng ta”, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh.
Tuân thủ Hiến chương Liên Hợp Quốc, thúc đẩy hòa bình và hoạt động của Phái bộ gìn giữ hòa bình tại điểm nóng trên toàn thế giới sẽ là chủ đề xuyên suốt của năm 2020. Cộng đồng quốc tế đều nhận thấy rằng hơn bao giờ hết vai trò, tầm quan trọng của Hiến chương Liên Hợp quốc ngày càng phải nâng cao.
Việc Việt Nam nêu rõ quan điểm “các nước, đặc biệt là các nước Ủy viên của Hội đồng Bảo an, phải là những nước đi đầu tôn trọng Hiến chương Liên hợp quốc” chính là đi vào đúng hướng dòng chảy cũng như lợi ích của các nước thành viên.
Lần đầu tiên tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc tổ chức thông tin về ASEAN
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh tiếp tục chia sẻ về vai trò kép của Việt Nam tại LHQ và trong khu vực ASEAN. Đặc biệt, là những khó khăn, thách thức cùng những cơ hội to lớn mà Hà Nội có thể trung hòa, tận dụng làm động lực thúc đẩy mối liên hệ chặt chẽ giữa khu vực Đông Nam Á và các quốc gia thành viên của Liên Hợp Quốc cũng như góp phần nâng cao vị thế, tiếng nói và uy tín của Việt Nam trong giải quyết các vấn đề khu vực và quốc tế.
“Chúng ta thường nói là vạn sự khởi đầu nan, mong rằng Việt Nam khi tham gia Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc sẽ tiếp tục có những đóng góp tích cực. Đồng thời, chúng ta cũng có một vai trò hết sức quan trọng là Chủ tịch ASEAN”, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh chia sẻ.
Yêu cầu và nhiệm vụ cấp bách đối với các quốc gia Đông Nam Á ở thời điểm hiện tại là cần tăng cường đoàn kết trong nội khối, tăng cường kết nối để có thể thích ứng, hay chủ động thích ứng với những biến đổi của tình hình thế giới, đặc biệt là sự cạnh tranh gay gắt của các nước trong khu vực, những vấn đề kinh tế, thương mại đặt ra như xung đột Mỹ- Iran, chiến tranh thương mại Mỹ- Trung…
“Chúng ta may mắn, khi cùng lúc vừa là Chủ tịch Hội đồng Bảo an trong tháng 1 và bắt đầu Chủ tịch của ASEAN. Việt Nam đã đề xuất một sáng kiến là tổ chức thông tin về ASEAN với Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Đây là lần đầu tiên tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc tổ chức thông tin về ASEAN, nhằm tăng cường quan hệ của ASEAN với Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và các tổ chức Liên Hợp Quốc. Đây là lần đầu tiên Việt Nam, Chủ tịch của ASEAN 2020, nêu đề xuất vấn đề này”, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh tự hào cho biết.
Lần đầu tiên tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp quốc diễn ra cuộc trao đổi, thông tin cụ thể về tình hình và chiến lược hành động của ASEAN, góp phần nâng cao vai trò, hình ảnh, mối quan hệ của ASEAN tại Liên Hợp Quốc.
Đường lối ngoại giao của Đảng: Việt Nam sẽ làm tất cả những gì có thể vì mục tiêu chung
Ngoài ra, về những trọng tâm đối ngoại khác trong năm 2020 này, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cũng đã chỉ đạo, việc đảm nhiệm vai trò kép là nhiệm vụ hàng đầu trong công tác đối ngoại của Việt Nam trong năm 2020.
“Đồng thời chúng ta cũng phải tiếp tục chính sách đối ngoại của Việt Nam với các nước, không thể quên nhiệm vụ quan trọng là phải tiếp tục duy trì và tăng cường quan hệ đối tác, quan hệ với những đối tác quan trọng, với các nước, với láng giềng, nhiệm vụ đó không thể quên”, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nêu lại chỉ thị của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng và quan điểm thống nhất, lập trường của Hà Nội về những nhiệm vụ hàng đầu của chiến lược ngoại giao Việt Nam trong năm 2020 và những năm sắp tới.
Lãnh đạo Đảng và Nhà nước cũng nhấn mạnh, vai trò kép này góp phần quan trọng giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, tranh thủ hơn nữa các điều kiện thuận lợi cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, phát triển nhanh, bền vững và nâng cao vai trò, vị thế quốc tế của Việt Nam.
Việc vừa là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an, vừa làm Chủ tịch luân phiên của Cộng đồng các quốc gia Đông Nam Á có một ý nghĩa vô cùng quan trọng, “vai trò kép” giúp Việt Nam giải quyết các vấn đề trong Hội đồng Bảo an hay trong ASEAN, đóng góp vào việc tăng cường quan hệ của Việt Nam với các nước khác trên những lĩnh vực mà hai bên cùng quan tâm lợi ích, điều đó không triệt tiêu nhau.
“Chúng ta cùng đồng thời làm tất cả trong triển khai chính sách của Việt Nam”, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định.