Tuy nhiên, một số thứ đã đi sai. Trước hết, tình trạng rò rỉ thông tin được cho là phải giữ bí mật về tiêu chuẩn sản xuất khẩu trang.
Ngay trước khi công bố chính thức các điều khoản tham chiếu, toàn bộ nguyên liệu có sẵn trên thị trường để may khẩu trang vải đã được mua lên. Sau đó, nhiệm vụ sản xuất 2 triệu khẩu trang đã được giao cho một doanh nghiệp thuộc sở hữu của nghị sĩ Quốc hội Tunisia, mặc dù theo pháp luật, nghị sĩ không được tham gia các hoạt động thương mại với nhà nước.
Hai vụ này được kết nối với nhau đã gây ra một vụ bê bối. Chính phủ đã phái một nhóm chuyên gia đến Bộ Công nghiệp để điều tra vụ này, cơ quan pháp lý cũng muốn làm sáng tỏ vụ việc.
Ngay sau đó, Tổ chức chống tham nhũng quốc gia (INLUCC) - một cơ quan độc lập - đã nhận được mấy tín hiệu về tình trạng thiếu hụt vải và nguyên liệu thô cần thiết để sản xuất khẩu trang.
"Chúng tôi đã nhận được những tín hiệu này và bắt đầu điều tra, chú ý lắng nghe ý kiến của các bên liên quan đến vụ việc. Trong quá trình điều tra, chúng tôi phát hiện ra rằng, có một vấn đề khác gắn liền chặt chẽ với vụ này. Vấn đề này gắn liền với việc Bộ Công nghiệp đã giao nhiệm vụ thực hiện đơn đặt hàng cho một doanh nghiệp thuộc sở hữu của một nghị sĩ, hành vi này vi phạm luật pháp một cách trắng trợn", - ông Fawzi Chemingui, một thành viên INLUCC, cho biết trong cuộc phỏng vấn của Sputnik.
Hóa ra, vào ngày 7 tháng 4, Bộ trưởng Công nghiệp Salah Ben Youssef đã gọi điện cho ông Jalel Zayati, chủ sở hữu nhà máy "OrthoTunisia", một trong những nhà máy sản xuất dụng cụ chỉnh hình lớn nhất trong nước, và đặt mua 2 triệu khẩu trang với tổng giá trị hàng mua 4 triệu dinar (1,5 triệu euro). Đơn hàng này không liên quan đến 30 triệu khẩu trang mà các cơ quan chức năng muốn mua.
Bộ trưởng đã thông báo cho nghị sĩ về các đặc điểm cần thiết và giá mua khẩu trang vải, mặc dù thông tin này chưa được công bố chính thức – các thông số kỹ thuật dành cho khẩu trang chỉ xuất hiện vào ngày 11 tháng 4. Nhờ đó nghị sĩ và đồng thời là chủ sở hữu nhà máy có thể mua toàn bộ nguyên liệu dùng để sản xuất khẩu trang có sẵn trên thị trường.
"Ngay cả nếu giao dịch này được thực hiện theo thỏa thuận trực tiếp mà không tổ chức cuộc đấu thầu do hoàn cảnh đặc biệt trong điều kiện khủng hoảng, hai người này vẫn vi phạm luật pháp hiện hành trong lĩnh vực đấu thầu quốc gia", - ông Chemingui nói.
Ngoài ra, ông Chemingui không hiểu tại sao đơn hàng này chỉ được giao cho một nhà máy, "mặc dù trong nước có ít nhất năm nhà máy có cùng cơ sở sản xuất có thể thực hiện các công việc này".
Nghị sĩ muốn bán khẩu trang cho nhà nước
Nhưng, điều gây sốc nhất trong vụ này là nghị sĩ Jalel Zayati đã vi phạm pháp luật. Nghị sĩ không được tham gia các hoạt động thương mại với nhà nước theo điều 25 của điều lệ Quốc hội Tunisia và điều 20 của luật 2018-46 về việc kê khai tài sản, chống các hành vi làm giàu bất hợp pháp, và xung đột lợi ích trong khu vực công. Nghị sĩ này là một thành viên của ủy ban quốc hội về công nghiệp và phó chủ tịch ủy ban hành chính công và chống tham nhũng.
Nghị sĩ Jalel Zayati không phủ nhận sự thật, nhưng ông cho rằng, "ở đây không có xung đột lợi ích, vì đất nước đang trong cuộc chiến tranh với COVID-19, vì vậy không có thời gian để tổ chức đấu thầu", ông nói như vậy trên đài phát thanh Radio Mosaïque.
Về phần mình, Bộ trưởng Công nghiệp Salah Ben Youssef giải thích về hành vi của mình như sau: "Nhà máy này có kinh nghiệm xuất khẩu sản phẩm sang thị trường châu Âu. Do đó, họ có thể đảm bảo chất lượng sản phẩm và tuân thủ các tiêu chuẩn mới nhất".
Bộ trưởng nói như vậy trong cuộc họp báo vào ngày 17 tháng 4.
Bộ trưởng giải thích thêm, ông đã không biết rằng Jalel Zayati là một nghị sĩ: "Tôi đã biết về điều đó hai ngày trước, khi tôi được mời đến Quốc hội", - trang tin tức của tờ Businessnews dẫn lời ông bộ trưởng.
Báo cáo trước Quốc hội
Bộ trưởng Công nghiệp đã được mời đến Quốc hội hai lần. Lần đầu, ông đã báo cáo trước Ủy ban hành chính công và chống tham nhũng, lần thứ hai - trước Ủy ban về công nghiệp dưới sự chủ trì của bà Abir Moussi, người lãnh đạo Đảng Xã hội Destourian (PDL). Trong cuộc phỏng vấn của Sputnik, bà Abir Moussi nói:
"Liên đoàn Công nghiệp Dệt may Tunisia, trong đó Jalel Zajati là Phó Chủ tịch, đã đề xuất ứng viên này cho Bộ trưởng. Tôi đã nhắc nhở với Bộ trưởng rằng, Zayati là một nghị sĩ và thậm chí là thành viên của ủy ban quốc hội. Có vẻ là Bộ trưởng không biết gì về điều này".
Bà Abir Moussi nghi ngờ kết quả điều tra của ủy ban chống tham nhũng - không ai biết gì về những kết quả này - bà dự định thực hiện các bước cần thiết để làm sáng tỏ vấn đề này:
"Tôi đã đề nghị gửi thư cho nhóm đại biểu quốc hội của ông ta và yêu cầu họ thay thế ông ta trong thành phần ủy ban, bởi vì, theo tôi, ông ta không thể giữ ghế trong ủy ban quốc hội. Đề xuất của tôi sẽ được đưa ra bỏ phiếu vào thứ Tư tới".
Trong khi đó, nghị sĩ Jalel Zajati tuyên bố rằng, ông không còn muốn có quan hệ kinh doanh với nhà nước và trong mọi trường hợp, ông đã không nhận được đơn đặt hàng hoặc bất kỳ tài liệu bằng văn bản nào khác. Nói về những khẩu trang đã được sản xuất, ông dự định bán lô hàng này ở châu Âu với giá cao hơn. Xin nhắc lại rằng, mức giá bán khẩu trang vải do chính phủ quy định là 2.040 dinar/cái (0,66 euro).
Vào ngày 19 tháng 4, trong cuộc phỏng vấn của đài truyền hình Tunisia và kênh Hannibal TV, Thủ tướng Elyes Fakhfakh đã ủng hộ sự lựa chọn của Bộ trưởng Công nghiệp và tuyên bố rằng, không có sự trộm cắp tài sản nào được chứng minh trong đơn đặt hàng may khẩu trang, đặc biệt trong bối cảnh đất nước đang đấu tranh chống virus, trang tin Leaders dẫn lời Thủ tướng.
Chính quyền Tunisia phải nhanh chóng cung cấp khẩu trang cho người dân. Hiện tại, trong nước đã xác nhận 884 ca nhiễm, có 38 ca tử vong.