Tòa phúc thẩm xác định, bị cáo Trần Văn Minh là người giữ vai trò chính, chỉ đạo các bị cáo khác dưới quyền để thực hiện các hành vi phạm tội. Quá trình xét xử, bị cáo chưa thật sự nhận thức được sai phạm của mình. Bị cáo Văn Hữu Chiến là đồng phạm giúp sức cho bị cáo Trần Văn Minh để Vũ Nhôm thâu tóm hàng loạt khu đất vàng Đà Nẵng. Riêng Phan Văn Anh Vũ, HĐXX xác định, bị cáo bị tuyên 25 năm tù là có cơ sở và không hề oan ức.
Y án với cựu Chủ tịch Đà Nẵng Trần Văn Minh và Phan Văn Anh Vũ
Hội đồng xét xử (HĐXX) Tòa án Nhân dân (TAND) Cấp cao tại Hà Nội (cấp phúc thẩm) vừa công bố phán quyết đối với các bị cáo trong vụ án thâu tóm đất vàng ở Đà Nẵng liên quan đến Phan Văn Anh Vũ (Vũ Nhôm) và hai cựu Chủ tịch TP Văn Hữu Chiến, Trần Văn Minh.
Theo đó, chiều 12/5, TAND Cấp cao tại Hà Nội tiếp tục phiên phúc thẩm vụ thâu tóm đất vàng, xảy ra tại TP.Đà Nẵng. HĐXX không chấp nhận kháng cáo kêu oan của cựu Chủ tịch Trần Văn Minh cũng như đơn kêu oan của Phan Văn Anh Vũ (Vũ Nhôm). Cựu Chủ tịch Văn Hữu Chiến cùng một số bị cáo khác may mắn được giảm nhẹ hình phạt.
Sau khi xem xét lại toàn bộ nội dung các phiên phúc thẩm, HĐXX tuyên y án đối với cựu Chủ tịch TP Đà Nẵng - Trần Văn Minh 17 năm tù. Trong đó, 12 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và y án 5 năm tù về tội “Vi phạm các quy định đề quản lý đất đai. Đồng thời tiến hành bắt tạm giam bị cáo Trần Văn Minh để đảm bảo thi hành án.
Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ Nhôm 25 năm tù) bị tuyên 17 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và y án 8 năm tù về tội “Vi phạm các quy định đề quản lý đất đai”, tổng hợp hình phạt là 25 năm tù. Tổng hợp hình phạt tại các bản án trước, bị cáo Vũ phải chấp hành hình phạt chung là 30 năm tù.
Đối với bị cáo Văn Hữu Chiến – cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, HĐXX quyết định giảm nhẹ một phần hình phạt, tuyên bản án 10 năm tù (giảm hai năm tù) về hai tội “Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”. Cũng như ông Trần Văn Minh, cơ quan tố tụng và công an có quyết định tạm giam bị cáo Văn Hữu Chiến để đảm bảo thi hành án. Trước đó, Tòa cấp sơ thẩm tuyên phạt cựu Chủ tịch Đà Nẵng Văn Hữu Chiến 12 năm tù về hai tội trên.
Ông Nguyễn Ngọc Tuấn (cựu Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng) 18 tháng tù (giảm 18 tháng tù) về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và 18 tháng tù (giảm 6 tháng tù) về tội “Vi phạm các quy định đề quản lý đất đai”; tổng hợp hình phạt là 3 năm tù.
Bị cáo Phan Xuân Ít - cựu Phó Chánh Văn phòng UBND TP Đà Nẵng bị tuyên y án 4 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” và y án 2 năm tù về tội “Vi phạm các quy định đề quản lý đất đai”; tổng hợp hình phạt là 6 năm tù.
HĐXX tuyên án các bị cáo sau về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” là Nguyễn Thanh Sang (cựu Phó Giám đốc Sở Tài chính Đà Nẵng): 3 năm, Nguyễn Thị Thu Hà (cựu Giám đốc Sở Tài chính Đà Nẵng): 3 năm, Nguyễn Công Lang (cựu Giám đốc Công ty Quản lý nhà Đà Nẵng): 4 năm 6 tháng.
Cũng về tội danh này, Huỳnh Tấn Lộc (cựu Tổng giám đốc Công ty Công nghệ phẩm Đà Nẵng): 18 tháng tù nhưng cho hưởng án treo (sơ thẩm: 18 tháng tù), Phan Ngọc Thạch (cựu Tổng giám đốc Công ty Du lịch Đà Nẵng) y án 18 tháng tù, Trần Phi (cựu Tổng giám đốc Công ty XNK Đà Nẵng) 1 năm (sơ thẩm là 2 năm tù), Lê Anh Tuấn (cựu Tổng giám đốc Công ty Cung ứng Tàu biển Đà Nẵng) 18 tháng tù nhưng cho hưởng treo (sơ thẩm: 18 tháng tù), Nguyễn Quang Thành (cựu GĐ Cty Minh Hưng Phát) 3 năm tù, Phan Minh Cương (cựu GĐ Cty I.V.C, TGĐ Cty CP Xây dựng 79) 3 năm tù.
Tội “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”, HĐXX tuyên Nguyễn Điểu (cựu Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường Đà Nẵng): y án 3 năm, Trần Văn Toán (cựu Phó giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường Đà Nẵng) vẫn 30 tháng, Lê Cảnh Dương (cựu Phó giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư Đà Nẵng) 2 năm, Đào Tấn Bằng (cựu Phó chánh văn phòng UBND Đà Nẵng) 18 tháng tù nhưng cho hưởng án treo (sơ thẩm: 18 tháng tù), Nguyễn Viết Vĩnh (cựu Trưởng phòng Quản lý đô thị) 2 năm. Nguyễn Đình Thống (cựu Giám đốc Công ty Quản lý và Khai thác đất Đà Nẵng) 2 năm.
Hai cựu Chủ tịch Đà Nẵng giúp Vũ Nhôm “ăn” đất vàng như thế nào?
HĐXX nhận định, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, được dư luận cả nước quan tâm. Các bị cáo trong vụ án là người giữ vị trí lãnh đạo chủ chốt của UBND thành phố Đà Nẵng thực hiện chức năng quản lý nhà nước và bộ máy hành chính của thành phố Đà Nẵng, lãnh đạo và tổ chức thực hiện các biện pháp phát triển kinh tế - xã hội Đà Nẵng.
Tuy nhiên, vì những động cơ khác nhau, hai cựu Chủ tịch Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến và các đồng phạm đã cố ý làm trái quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước, các quy định về quản lý đất đai trong thời gian dài từ năm 2006 đến năm 2014, giúp Phan Văn Anh Vũ thu lợi bất chính đặc biệt lớn thông qua việc nhận nhiều đất dự án, mua nhà đất thuộc sở hữu nhà nước gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho ngân sách nhà nước.
Cụ thể, với vai trò Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng giai đoạn 2006-2011, bị cáo Trần Văn Minh đã ký ban hành các văn bản, quyết định bán nhà công sản cho phép giảm 10% tiền sử dụng đất, chuyển đổi tên nhận quyền sử dụng đất trái pháp luật, chuyển nhượng nhiều nhà đất không qua đấu giá, áp dụng giá bán thấp hơn giá thị trường tạo điều kiện cho Phan Văn Anh Vũ và các công ty của Vũ được nhận 15/18 nhà, đất công sản trái pháp luật. Tại thời điểm khởi tố vụ án, hành vi này được xác định gây thiệt hại cho Nhà nước tại 18 nhà, đất công sản số tiền hơn 2.168 tỷ đồng.
HĐXX nhận định, bị cáo Trần Văn Minh đã chỉ đạo các đồng phạm thực hiện các hành vi trái quy định tại 7 dự án bất động sản, như: Giao đất cho cá nhân, doanh nghiệp không qua đấu giá quyền sử dụng đất, áp đơn giá giao quyền sử dụng đất không sát với giá thị trường tại thời điểm và cho phép giảm 10% tiền sử dụng đất là trái quy định, tạo điều kiện cho Phan Văn Anh Vũ và các doanh nghiệp của Vũ được nhận quyền sử dụng đất tại 6/7 dự án không qua đấu giá. 7 dự án này gây hậu quả thiệt hại cho Nhà nước hơn 19.625 tỷ đồng.
Theo HĐXX, việc Viện kiểm sát truy tố ông Trần Văn Minh về các tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và Vi phạm các quy định về quản lý đất đai là có căn cứ.
Tòa sơ thẩm nhận định cựu Chủ tịch Trần Văn Minh là người giữ vai trò chính, chỉ đạo và cùng các bị cáo khác thực hiện hành vi phạm tội. Do bị cáo chưa nhận thức được sai phạm nên phải nhận hình phạt cao.
Trong thời gian giữ chức vụ Phó chủ tịch UBND Đà Nẵng, bị cáo Văn Hữu Chiến thực hiện chỉ đạo của Trần Văn Minh đã ký ban hành các quyết định cho phép chuyển nhượng và phê duyệt giá chuyển nhượng các nhà, đất công sản và dự án bất động sản trái quy định của pháp luật.
Như tại dự án 29 ha thuộc Khu đô thị quốc tế Đa Phước, bị cáo Chiến ký quyết định thu hồi, giao đất cho Công ty Cổ phần Xây dựng 79 của Phan Văn Anh Vũ không qua đấu giá. Hay tại dự án Công viên An Đồn cũ, bị cáo Văn Hữu Chiến ký văn bản cho phép Công ty Cổ phần Xây dựng Bắc Nam 79 của Phan Văn Anh Vũ được giảm 10% tiền sử dụng đất khi nhận quyền sử dụng đất.
Những sai phạm này gây thiệt hại (tại thời điểm khởi tố vụ án) là 11.300 tỷ đồng. Giai đoạn làm phó chủ tịch, ông Chiến còn liên quan việc chuyển 19 nhà đất công sản. Khi làm Chủ tịch UBND Đà Nẵng, bị cáo cùng cấp dưới chỉ đạo cấp dưới hoàn thành các thủ tục cho phép chuyển nhượng và phê duyệt giá đối với 2 nhà, đất công sản không đúng quy trình, bán nhà đất công sản không qua đấu giá, đồng ý cho giảm hệ số sinh lợi, cho giảm tiền sử dụng đất, cho chuyển đổi tên người nhận quyền sử dụng đất sang cho bị cáo Phan Văn Anh Vũ và các Công ty của Vũ.
Những vi phạm trên tạo điều kiện cho Vũ thâu tóm 15/22 nhà, đất công sản. Hậu quả gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước tại thời điểm khởi tố vụ án là hơn 2.422 tỷ đồng. Tòa sơ thẩm khẳng định đủ cơ sở xác định bị cáo Văn Hữu Chiến đã phạm vào tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và Vi phạm các quy định về quản lý đất đai.
Bị cáo Văn Hữu Chiến là đồng phạm giúp sức cho Trần Văn Minh. Sau khi làm Chủ tịch UBND Đà Nẵng, bị cáo vẫn duy trì sai phạm của bị cáo Minh, chỉ đạo và cùng cấp dưới thực hiện hành vi phạm tội nên phải nhận hình phạt cao hơn các bị cáo dưới quyền.
Căn cứ tài liệu chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, những lời khai của các bị cáo tại giai đoạn điều tra cũng như tại phiên tòa, HĐXX xét thấy đã đủ cơ sở xác định hành vi của bị cáo Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến đã vi phạm các quy định của pháp luật như bản án sơ thẩm đã quy kết nên HĐXX cấp phúc thẩm không chấp nhận kháng cáo của bị cáo Trần Văn Minh và Văn Hữu Chiến.
Về phần bị cáo Phan Văn Anh Vũ, HĐXX nhận định bị cáo Phan Văn Anh Vũ đã đứng tên và nhờ người thân đứng tên thành lập, tham gia góp vốn và trực tiếp điều hành hoạt động của 5 doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, Vũ nhôm còn lợi dụng những văn bản trái pháp luật mà lãnh đạo Đà Nẵng ban hành, lợi dụng mối quan hệ với các lãnh đạo Đà Nẵng để tạo điều kiện cho mình được sử dụng, mua nhà đất công sản.
Tuy bị cáo phủ nhận những nội dung trên nhưng qua lời khai của các bị cáo khác trong vụ án đã cho thấy mối quan hệ của bị cáo với các lãnh đạo Đà Nẵng. Vì vậy, tòa xác định bị cáo là đồng phạm là “có cơ sở”. Cấp sơ thẩm xử phạt bị cáo 25 năm tù là đúng pháp luật, không oan.