Cựu Tư lệnh Hải quân, cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Văn Hiến thừa nhận trước tòa rằng bản thân ông được đào tạo 9 năm về quân sự nhưng chưa hề học trường lớp nào về quản lý kinh tế. Sai phạm mà ông gây ra chỉ vì cấp dưới tham mưu sai, do quá nhiều việc nên cựu Đô đốc Hải quân Nguyễn Văn Hiến không kiểm tra hết được.
Trong khi đó, bị cáo Vũ Thị Hoan, Phạm Văn Duyệt khai chỉ làm theo chỉ đạo của Đinh Ngọc Hệ còn Út trọc rằng bản thân mình hay thương người, nên khi có ai nhờ đều sẵn sàng cố gắng giúp đỡ. Đồng thời, bản thân có năng lực kém, nên khi người thân quen nhờ thì giúp chứ không có năng lực thẩm định.
Xét xử ông Nguyễn Văn Hiến: Quân chủng Hải quân bị lừa như thế nào?
Ngày 10 tháng 5, Tòa án Quân sự Thủ đô Hà Nội tiếp tục diễn ra phiên xét xử cựu Đô đốc Hải quân Nguyễn Văn Hiến, cựu Phó Tổng Giám đốc Công ty Thái Sơn, Bộ Quốc phòng Đinh Ngọc Hệ (Út trọc) và các đồng phạm khác liên quan vụ chuyển đổi mục đích sử dụng đất quốc phòng, gây thiệt hại cho Nhà nước (Quân chủng Hải quân) hơn 939 tỷ đồng.
Trong phiên xét xử cựu Đô đốc Hải quân Nguyễn Văn Hiến, cựu Phó Tổng Giám đốc Công ty Thái Sơn, Bộ Quốc phòng Đinh Ngọc Hệ (Út trọc) và các đồng phạm hôm nay, đại diện Quân chủng Hải quân (QCHQ) được mời đến tòa với tư cách Bị hại.
Các bị cáo trong vụ án này gồm cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Văn Hiến, Bùi Như Thiềm (cựu Trưởng phòng Kinh tế Quân chủng Hải quân), Đoàn Mạnh Thảo (cựu Trưởng phòng Tài chính Quân chủng Hải quân), Bùi Văn Nga (cựu Giám đốc Công ty Hải Thành) và Trần Trọng Tuấn (cựu Phó giám đốc công ty Hải Thành).
Những bị cáo này bị truy tố về 3 nhóm tội danh khác nhau. Cựu thứ trưởng Bộ Quốc phòng - Đô đốc Nguyễn Văn Hiến là người duy nhất bị truy tố với tội danh “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Các bị cáo bị truy tố tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai gồm: Bùi Như Thiềm (cựu trưởng phòng kinh tế Quân chủng Hải quân), Đoàn Mạnh Thảo (cựu trưởng phòng tài chính Quân chủng Hải quân), Bùi Văn Nga (cựu giám đốc Công ty Hải Thành, thuộc Quân chủng Hải quân) và Trần Trọng Tuấn (cựu phó giám đốc Công ty Hải Thành). Những bị cáo này trước đó nguyên là sĩ quan quân đội (cấp hàm đại tá).
Các bị cáo bị truy tố tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản bao gồm: Đinh Ngọc Hệ (tức Út trọc, cựu phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Thái Sơn), Phạm Văn Diệt (cựu Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Đức Bình) và Vũ Thị Hoan (cựu giám đốc Công ty Yên Khánh).
Thông tin về việc đưa 3 khu đất quốc phòng trên đường Tôn Đức Thắng, Quận 1, TP.HCM sang làm kinh tế, thời hạn 49 năm, đại diện QCHQ khẳng định, đây là chủ trương do Thường vụ Đảng ủy Quân chủng Hải quân quyết định. Tư lệnh khi ấy là ông Nguyễn Văn Hiến đã ký văn bản xin ý kiến Bộ Quốc phòng và được chấp thuận.
Trước tòa, đại diện Quân chủng Hải quân xác nhận, thiệt hại của đơn vị là bị mất quyền quản lý, sử dụng ba khu đất số 2 (số 1-1A-2) diện tích 1.995 m2, số 7-9 (số 9) diện tích 3.531 m2; số 9-11 (số 11-13) diện tích 1.660 m2 tại đường Tôn Đức Thắng, quận 1, TP Hồ Chí Minh (TP.HCM) (thiệt hại vào khoảng 939 tỷ đồng).
Đối với riêng khu đất số 7-9, quân chủng Hải quân đã bị các bị cáo Đinh Ngọc Hệ, Phạm Văn Diệt và Vũ Thị Hoan lừa đảo chiếm đoạt giá trị quyền sử dụng đất, đem đi thế chấp ngân hàng, đến nay chưa giải quyết xong.
Đáng chú ý, nếu vụ việc không được phát hiện kịp thời, khu đất có nguy cơ bị phát mại. Quân chủng Hải quân sẽ chịu thiệt hại lớn.
HĐXX nêu vấn đề, Quân chủng Hải quân đã bị các bị cáo Đinh Ngọc Hệ và đồng phạm lừa như thế nào. Đáp lợi, đại diện QCHQ nhấn mạnh, Út trọc cùng các nhân viên đã khai báo gian dối trong việc lập tờ trình gửi Bộ Tư lệnh Hải Quân phản ánh năng lực tài chính, nguồn nhân lực và các dự án mà Công ty Yên Khánh đã, đang thực hiện.
“Thời điểm đó, TP.HCM có đề xuất với Quân chủng Hải quân là ba khu đất ở đường Tôn Đức Thắng (thuộc Quân chủng Hải quân) nên chỉnh trang theo quy hoạch mới. Đó là lý do thứ nhất. Lý do thứ hai là tôi muốn nâng cao đời sống bộ đội trong quân chủng”, ông Nguyễn Văn Hiến cho biết.
Theo cựu Đô đốc Hải quân, vì bị cấp dưới tham mưu sai nên trước khi bị khởi tố ông vẫn đinh ninh rằng, việc liên doanh với các công ty Yên Khánh, Hải Thành và Mai Anh khai thác sử dụng ba khu đất trên chỉ là hợp đồng khoán kinh doanh. Cho đến khi Cơ quan điều tra giải thích bản chất là hợp đồng thuê đất thì bị cáo Hiến mới nghĩ ra.
“Thời điểm đó, hầu như tất cả các văn bản các cơ quan cấp dưới trình lên thì tôi đều nghĩ là thực hiện đúng pháp luật, đúng quy định của Bộ Quốc phòng. Các văn bản tôi ký là do cơ quan tham mưu trình lên và nội dung đó đã được Thường vụ Quân chủng Hải quân thông qua. Về việc đôn đốc kiểm tra, do tôi quá nhiều việc nên tôi không kiểm tra hết được”, cựu Tư lệnh QCHQ phân trần.
“Tôi xác nhận với cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và HĐXX là có khuyết điểm khi thực hiện trách nhiệm của mình thiếu quyết liệt, thiếu sát sao. Về nhận thức và kiến thức tôi không đủ để phát hiện sai sót”, cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam thừa nhận.
Tại phiên tòa ngày 19/5, đại diện Quân chủng Hải quân nhấn mạnh, vì tin tưởng, quân chủng đã không thẩm tra năng lực tài chính, kinh doanh, nguồn nhân lực của Công ty Yên Khánh, từ đó chấp thuận về liên doanh với công ty này.
Điều đáng nói chính là Vũ Thị Hoan, chỉ là một sinh viên đang học năm nhất lại được làm giám đốc công ty. Sau khi ký được hợp đồng liên doanh, các đối tượng đã làm thủ tục chuyển giấy chứng nhận quyền sử dụng khu đất số 7-9 sang cho Công ty Yên Khánh Hải Thành và thế chấp tại ngân hàng. Đến nay, công ty này không có khả năng trả nợ.
HĐXX chất vấn về quan điểm xử lý đối với ba khu đất và số tiền hơn 939 tỷ đồng, đại diện Quân chủng Hải quân đề nghị tòa buộc các bị cáo và công ty liên doanh trả lại quyền sử dụng đất cho quân chủng, buộc Công ty Hải Thành nộp trả hơn 939 tỷ đồng về cho quân chủng Hải quân.
Đồng thời, cũng theo đại diện QCHQ, đối với hai khu đất số 2 và số 9-11, việc các bị cáo là cựu cán bộ Quân chủng Hải quân tham gia góp vốn bằng quyền sử dụng đất là không đúng quy định của pháp luật và Bộ Quốc phòng. Tuy nhiên, hiện các đối tác đã đầu tư số tiền rất lớn vào những dự án nói trên nhưng chưa thu hồi được vốn.
Trên cơ sở này, Quân chủng Hải quân đề nghị tòa xử lý theo quy định của pháp luật, quân chủng sẽ đề nghị các cấp thẩm quyền có cơ chế phù hợp để đảm bảo quyền lợi cho các bên liên quan.
Ông Nguyễn Văn Hiến chưa từng học về quản lý kinh tế
Đáng chú ý, trong phiên xét xử chiều ngày 19/5, cựu Tư lệnh Quân chủng Hải quân Nguyễn Văn Hiến, trong phần thẩm vấn, đã thừa nhận, bản thân ông được đào tạo về quân sự 9 năm nhưng chưa hề qua bất kỳ trường lớp nào về quản lý kinh tế.
Cụ thể, luật sư Hoàng Văn Hướng (người bảo vệ quyền lợi cho ông Nguyễn Văn Hiến) đặt vấn đề, vai trò chỉ huy quân chủng hải quân, khi nhận văn bản thông báo của Bộ Quốc phòng không được góp vốn bằng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vì sẽ mất đất.
“Là Tư lệnh Quân chủng Hải quân, ông đã làm gì?”, luật sư hỏi ông Hiến.
“Vậy cáo trạng quy kết ông tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, ông có đồng tình không?”, luật sư đặt vấn đề.
Cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng trả lời rằng, ông đã ra lệnh tổng kiểm tra từng nội dung cụ thể và từng dự án, đến từng công ty, từng dự án.
“Tuy nhiên tôi chưa đủ sát sao, quyết liệt nên tôi nhận khuyết điểm”, ông Nguyễn Văn Hiến thừa nhận.
Cũng như quan điểm nêu tại phiên xét hỏi chiều qua 18/5, cựu Đô đốc Nguyễn Văn Hiến phân trần rằng, thời điểm xảy ra sự việc, cá nhân ông làm Tư lệnh Quân chủng Hải quân, làm Ủy viên Trung ương Đảng, làm Đại biểu Quốc hội, chưa kể ông Hiến còn theo chỉ đạo của Bộ Quốc phòng tham gia lớp nghiên cứu sinh đặc biệt nên “rất bận”, “rất tốn thời gian”.
Luật sư Hướng đặt câu hỏi, trong thời gian từ năm 2005-2015 trên cương vị Tư lệnh, Quân chủng Hải quân có được khen thưởng gì đặc biệt hay không. Đáp lại, ông Hiến cho biết, thành tích đạt được của quân chủng hải quân từ 2005-2015 là được tặng thưởng Huân chương Sao vàng, Anh hùng Lực lượng vũ trang thời kỳ đổi mới.
“Hiện tôi còn mẹ già 91 tuổi đang sống ở Ninh Bình, tôi mong muốn về hưu sẽ về với mẹ bởi mẹ góa chồng từ năm 31 tuổi, lại có con trai (tức anh ruột ông Nguyễn Văn Hiến) là liệt sĩ. Tôi nhận phần lỗi của mình và xin chịu trách nhiệm về phần lỗi của mình trước nhân dân, trước pháp luật và trước đồng đội”, cựu Tư lệnh Quân chủng Hải quân thừa nhận.
Đinh Ngọc Hệ và cháu gái Vũ Thị Hoan khai mâu thuẫn
Trước đó, trong buổi sáng, trả lời thẩm vấn tại tòa, nữ bị cáo duy nhất trong phiên xử là Vũ Thị Hoan (cựu giám đốc Công ty Yên Khánh, khi xảy ra sự việc mới là một sinh viên năm nhất), cho biết, về quan hệ, cô là cháu gọi Đinh Ngọc Hệ (tức Út trọc) bằng cậu. Còn bị cáo Phạm Văn Diệt quen biết với Hệ qua quan hệ xã hội.
“Bị cáo chỉ là người giữ hộ công ty Yên Khánh, không trực tiếp thực hiện dự án. Tại thời điểm ký các tờ trình (liên quan đến khoán kinh doanh đất quốc phòng giữa Quân chủng Hải quân và công ty Yên Khánh), bị cáo đang đi học, ở nhờ nhà ông Hệ. Khi ký các giấy tờ, nhân viên công ty đưa về nhà cho bị cáo ký”, Vũ Thị Hoan khai trước HĐXX.
Bị cáo này cũng khăng khăng rằng, dù ký tên vào nhưng bị cáo không đọc, cũng không hiểu nội dung những văn bản này. Tại thời điểm ký hợp đồng, bị cáo không hiểu bản chất hợp đồng. Sau này Cơ quan điều tra giải thích cho bị cáo hiểu bản chất là hợp đồng thuê đất.
“Tất cả các vấn đề điều hành công ty, cho đến việc ký kết với Quân chủng Hải quân đều do bị cáo Đinh Ngọc Hệ và bị cáo Phạm Văn Duyệt (cựu Tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Đức Bình) chỉ đạo”, bị cáo Vũ Thị Hoan khai và khẳng định, tất cả chỉ vì tin tưởng cậu Hệ nên làm theo chỉ đạo.
Chung quan điểm này với Vũ Thị Hoan, bị cáo Phạm Văn Duyệt cũng cho biết, chỉ là người làm thuê và mọi việc lớn nhỏ đều làm theo chỉ đạo của Đinh Ngọc Hệ.
Đối chất lời khai, trước Tòa, bị cáo Đinh Ngọc Hệ bác bỏ quan điểm của Vũ Thị Hoan và Phạm Văn Duyệt.
“Hoan là con gái chị ruột bị cáo, nhưng bị cáo Hoan khai vậy là không đúng, vì bị cáo không có quyền lợi, lợi ích gì trong vụ này. Bị cáo chỉ làm ở Công ty Thái Sơn”, bị cáo Út trọc Đinh Ngọc Hệ phân bua trước tòa.
Khi HĐXX cung cấp bằng chứng là chứng thư Đinh Ngọc Hệ bảo lãnh cho công ty Yên Khánh, Út trọc cho rằng tại vì bản thân có năng lực kém, nên khi người thân quen nhờ thì giúp chứ không có năng lực thẩm định.
Vụ án đất quốc phòng liên quan cựu Đô đốc Nguyễn Văn Hiến
Các trạng của HĐXX cho biết, các khu đất số 2 (số 1-1A-2) diện tích 1.995 m2; số 7-9 (số 9) diện tích 3.531 m2; số 9-11 (số 11-13) diện tích 1.660 m2 tại đường Tôn Đức Thắng, quận 1, TP Hồ Chí Minh (TP.HCM) có nguồn gốc là đất quốc phòng, do Quân chủng Hải quân (QCHQ) quản lý.
Năm 2006, phương án hợp tác kinh doanh do cơ quan chức năng, doanh nghiệp đề xuất được Ban Thường vụ Đảng ủy QCHQ nhất trí thông qua. Thủ trưởng Bộ Quốc phòng (BQP) nhất trí về chủ trương với báo cáo của Bộ Tư lệnh Hải quân.
Công văn số 3333/BQP ngày 04/7/2006 đã yêu cầu QCHQ chỉ được tiến hành hợp tác liên doanh sau khi hoàn thành các thủ tục liên quan về quản lý, khai thác các khu đất theo đúng quy định pháp luật, trên tinh thần không ảnh hưởng đến nhiệm vụ quốc phòng.
Đến ngày 6/10/2009, Văn phòng BQP có Công văn số 5371/VP-NC thông báo ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng BQP: “Thực hiện theo Thông tư 35/2009/TT-BQP ngày 20/7/2009 của BQP, đất vẫn do QCHQ quản lý. Không được góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất vì sẽ bị mất đất”.
Trong quá trình thực thi nhiệm vụ, các bị cáo trên đã đã ký các văn bản hoặc tham mưu để Thủ trưởng Bộ Tư lệnh ký các văn bản, làm các thủ tục không đúng quy định của pháp luật, BQP về quản lý đất đai trong triển khai thực hiện khai thác 3 khu đất làm kinh tế, xin ghi thu, ghi chi tiền chuyển mục đích sử dụng đất không đúng theo quy định.
Cụ thể, bị cáo Bùi Văn Nga trực tiếp ký và thực hiện các hợp đồng, 2 bị cáo Bùi Như Thiềm và Đoàn Mạnh Thảo đảm nhận việc đàm phán với đối tác, ký và tham mưu cho Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Quân chủng trong chỉ đạo thực hiện 3 dự án.
Trong khi đó, bị cáo Trần Trọng Tuấn chỉ tham gia dự án khu đất số 7-9, không quản lý được phần vốn vóp là quyền sử dụng đất của QCHQ, trực tiếp ký biên bản họp HĐTV, HĐQT, Điều lệ công ty Yên Khánh Hải Thành (cho phép công ty liên doanh được thế chấp quyền sử dụng đất). Điều này đã tạo sơ hở để các bị can Đinh Ngọc Hệ, Vũ Thị Hoan, Phạm Văn Diệt dùng hồ sơ khu đất 7-9 đi thế chấp ngân hàng, vay vốn phục vụ mục đích riêng.
Hậu quả những hành vi trên của các bị cáo đã khiến cho Quân chủng Hải quân mất quyền kiểm soát, sử dụng 3 khu đất trong thời hạn 49 năm, làm thất thu cho ngân sách nhà nước 939.288.265.786 đồng, do công ty Hải Thành không nộp tiền chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy định.