Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Communications.
Mối đe dọa tuyệt chủng hàng loạt
Đã có năm lần tuyệt chủng hàng loạt trong lịch sử địa chất khi có tới 75 % tất cả các loài biến mất khỏi bề mặt Trái đất. Ngày nay, con người không thương tiếc đẩy động vật ra khỏi môi trường sống thông thường của chúng, tạo ra điều kiện sống không thể chịu đựng được đối với chúng. Quá trình phát triển kinh tế của toàn bộ lãnh thổ hành tinh có nguy cơ biến thành vụ tuyệt chủng hàng loạt thứ sáu.
Các nhà khoa học từ Anh, Mỹ và Israel, sử dụng ví dụ về loài bò sát, đã ước tính quy mô thảm họa.
"Đó là một trong những loài động vật độc đáo và bị đánh giá thấp nhất trên hành tinh", - thông cáo báo chí trích dẫn lời của tác giả bài báo, nhà phát sinh chủng loại Rikki Gumbs từ Imperial College London. - Từ thằn lằn không chân và rắn mù nhỏ đến loài giun lưỡng cư màu hồng, chúng ta biết rất ít về những sinh vật tuyệt vời này, nhiều loại trong số đó có thể lặng lẽ rơi vào tuyệt chủng".
Nhóm tác giả đã xây dựng một mô hình phát sinh gen cho 25 nghìn loài bò sát sống, theo đó họ truy tìm mối quan hệ tiến hóa của chúng với tiền thân đã tuyệt chủng, bằng cách đó đánh giá thời gian của lịch sử tiến hóa cho mỗi loài.
Theo đánh giá của các tác giả cho tất cả các đại diện của động vật có xương sống, ngày nay các nhóm cùng đại diện cho hơn 50 tỷ năm phát triển tiến hóa có nguy cơ bị tuyệt chủng. Ví dụ, toàn bộ nhóm các loài tê tê và heo vòi có liên quan chặt chẽ có thể sớm bị mất. Nhưng nhìn chung có những loài độc nhất, chẳng hạn như khỉ chỉ hầu Madagascar, là đại diện cuối cùng của một nhánh tiến hóa rất dài trên Trái đất.
Tổn thất quy mô lớn
Động vật từ các nhánh tiến hóa khác nhau thường có những đặc điểm riêng và có chức năng sinh thái độc đáo. Sự biến mất của toàn bộ các chi nhánh, như các nhà khoa học cho biết, nguy hiểm hơn nhiều đối với việc duy trì sự cân bằng tự nhiên so với sự tuyệt chủng của từng loài.
"Phân tích của chúng tôi cho thấy một mức độ tổn thất không thể tha thứ được, - ông Gumbs vẫn tiếp tục. Một số loài bò sát có thể mất ít nhất 13 tỷ năm lịch sử tiến hóa độc đáo - gần như toàn bộ thời gian đã trôi qua kể từ khi vũ trụ tồn tại".
"Phân tích của chúng tôi cho thấy rằng sự tập trung đa dạng của các loài bò sát trùng với địa điểm mà hoạt động tích cực của con người gia tăng", - các tác giả của bài báo viết.