Là một phần trong kế hoạch tư nhân hóa, Quỹ Sử dụng Tài sản Tư nhân Hy Lạp (HRADF), với tư cách là một cơ quan phụ trách việc tư nhân hóa, đang tiếp tục rao bán 67% cổ phần tại cảng Alexandroupolis ở miền bắc Hy Lạp, và có hai công ty Mỹ được cho là quan tâm đến thương vụ này. Việc bán một cảng quan trọng chiến lược cho các công ty Mỹ, cùng với việc quân đội Mỹ và NATO có thể sử dụng cơ sở này đang đặt ra nhiều câu hỏi.
Một thông báo liên quan do HRADF đưa ra nhấn mạnh cuộc đấu thầu bao gồm hai giai đoạn và “trong giai đoạn đầu tiên, các bên quan tâm được mời bày tỏ ý định tham gia đấu thầu trước 5:00 chiều ngày 2 tháng 10 năm 2020”.
Theo báo chí đưa tin, hai công ty Mỹ đã bày tỏ sự quan tâm đến việc mua lại cổ phần của cảng.
Hiệp định Quốc phòng giữa Hy Lạp và Hoa Kỳ
Điều đáng chú ý là việc ký kết một thỏa thuận quốc phòng mới giữa Hy Lạp và Hoa Kỳ vào tháng 10 năm 2019 đã trao cho người Mỹ quyền tự do sử dụng cơ sở hạ tầng của cảng biển nước này.
Thông báo của HRADF về đấu thầu quốc tế bán công ty quản lý cảng ở Alexandroupolis nêu rõ “Nhà nước Hy Lạp trao quyền sử dụng và vận hành độc quyền đất đai, các tòa nhà, công trình trong khu vực cảng Alexandroupolis, cảng cá Makris cho công ty quản lý cảng ở Alexandroupolis. Công ty cũng chịu trách nhiệm hành chính đối với cảng Kamariotissa-Samofraki và cảng cá Termon-Samofraki”.
Bán cảng cực kỳ nguy hiểm vì lý do liên quan đến an ninh quốc gia
Theo Christos Dukas, cựu chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Cảng vụ Alexandroupolis (OLA), gói cổ phiếu rao bán liên quan đến 4 cảng.
“HRADF đã công bố đấu thầu bán cổ phần kiểm soát (!) tại cảng Alexandroupolis. Vậy có gì ở đó? Đó là chúng ta đang nói về việc bán các cảng ở biển Thrace (phần phía bắc biển Aegean, dọc theo bờ biển Thrace) cho nhà đầu tư tư nhân và rằng cảng ở Alexandroupoli là một cơ sở "sạch", và cho đến nay không có vấn đề nào ảnh hưởng đến thương vụ. Họ đã không đề cập đến điều gì? Rằng cổ phần của công ty liên quan đến 4 cảng của biển Thrace (Alexandroupolis, Makri, Kamariotissa, Terma Samothraki). Họ từ chối giải thích việc chuyển nhượng cổ phần kiểm soát cho một "nhà đầu tư" tư nhân thực sự có ý nghĩa gì. Điều này có nghĩa là bãi bỏ sự kiểm soát của chính phủ (hình thức công ty là doanh nghiệp nhà nước), giao việc điều hành và quản lý các cảng cho nhà đầu tư nước ngoài, chuyển giao tất cả các chức năng và dịch vụ cho tư nhân, ngay cả những công ty có tính chất công cộng và xã hội”, - Christos Dukas lưu ý.
Ngoài ra, người đối thoại với Sputnik nhắc lại "dựa vào lịch sử và kinh nghiệm toàn cầu về quản lý cảng", nhắc lại quá trình tư nhân hóa các cảng ở Anh dưới thời Thatcher và những vấn đề nảy sinh, đồng thời đặt câu hỏi "những quốc gia nào bán cơ sở hạ tầng cơ bản của họ cho các nhà đầu tư nước ngoài?"
“Hãy nhìn vào sự thật, nhưng không phải vào những sự kiện mà người khởi xướng việc bán cảng muốn trình bày với chúng ta. Việc bán cảng là cực kỳ nguy hiểm theo quan điểm an ninh quốc gia. Nên nghĩ đến điều gì sẽ xảy ra nếu một “nhà đầu tư” nước ngoài, chẳng hạn như Trung Quốc hoặc Mỹ, tham gia vào việc quản lý các cảng nằm ở biển Thrace, vốn đóng vai trò không thể thay thế trong việc bảo vệ biên giới và phòng thủ đất nước», - ông Dukas nói.
Ông nhấn mạnh sự phát triển của hầu hết các cảng trên thế giới "theo mô hình landlord port model" (nhà nước và chính quyền địa phương cùng điều hành) và "không quốc gia nào phát triển cảng của mình bằng cách chuyển giao quyền sở hữu, điều hành và quản lý cho nhà đầu tư tư nhân".
“Điều gì sẽ xảy ra trong tương lai với các dịch vụ và chức năng của cảng mang tính chất công cộng hoặc xã hội, và do đó phần lớn gây bất lợi cho cơ quan quản lý? Điều gì sẽ xảy ra trong tương lai đối với những ngư dân nghiệp dư, những người có con thuyền đang neo đậu trong một cảng nhỏ? Những gì sẽ xảy ra với câu cá? Điều gì đang chờ đợi các câu lạc bộ hàng hải, khi họ đang xuất sắc chống đỡ trong một môi trường khó khăn về tài chính?”, ông Dukas nhận xét.
Kiểm soát lãnh thổ về năng lượng và quân sự
Trong cuộc phỏng vấn với Sputnik, ông Christos Trellis, thành viên Ủy ban quan hệ quốc tế và hòa bình (EEDYE) của Hy Lạp, cư dân thành phố Alexandroupolis, lưu ý lập một căn cứ Mỹ - NATO tại cảng Alexandroupolis, là kết quả của việc ký kết một thỏa thuận nâng cấp hợp tác quốc phòng giữa Hy Lạp và Hoa Kỳ. Và việc đồng thời bán cảng cho một công ty Mỹ cũng sẽ đặt khu vực này vào "tâm chấn của cơn bão" trong trường hợp có thể xảy ra "tình hình trầm trọng".
“Rõ ràng hiện tại ở khu vực Alexandroupolis, trong điều kiện cạnh tranh gay gắt, một trò chơi đang diễn ra để kiểm soát khu vực này, ai sẽ điều tiết việc nhận lợi ích từ các tuyến đường năng lượng, ai sẽ có quyền kiểm soát quân sự trong khu vực. Ngoài hai tuyến đường ống, tuyến đường ống thứ ba đang được chuẩn bị, có nghĩa là tình hình phải được kiểm soát đặc biệt. Tất nhiên, chúng ta không được quên một thực tế là ngoài tư nhân hóa cảng ở Alexandroupoli, còn có vấn đề lớn hơn về căn cứ quân sự. Cơ sở này đóng vai trò như một phương tiện để áp đặt các lợi ích của Mỹ-NATO trong khu vực. Việc tạo ra một căn cứ như vậy, cùng với việc bán cảng cho một công ty Mỹ, tạo ra một tình huống đối đầu với các đối thủ khác, có nghĩa là địa phương chúng tôi đang ở trong tầm ngắm. Và với bất kỳ tình huống nào trở nên trầm trọng hơn, chúng tô sẽ thấy mình như đang ở trong tâm chấn cơn bão".