Vụ Ethanol Phú Thọ một trong những “di sản” của cựu Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) Đinh La Thăng khi liên tục ưu ái để Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí (PVC) của Trịnh Xuân Thanh thắng thầu dù không có kinh nghiệm, năng lực thi công và làm ăn thua lỗ.
Vụ Ethanol Phú Thọ: Truy tố các ông Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh
Cựu Ủy viên Bộ Chính trị, cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) Đinh La Thăng và cựu Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí (PVC) Trịnh Xuân Thanh vừa bị truy tố theo cáo trạng mới ban hành của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao liên quan vụ án xảy ra ở nhà máy sản xuất Ethanol nhiên liệu phía Bắc (Ethanol Phú Thọ).
Theo đó, ngày 19/11, Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) Tối cao đã ban hành cáo trạng vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” và “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Công ty Cổ phần Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học dầu khí -PVB (Ethanol Phú Thọ).
Có 12 bị can bị truy tố trong vụ án Ethanol Phú Thọ lần này. Cụ thể, VKSND Tối cao truy tố ông Đinh La Thăng, cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN), Trịnh Xuân Thanh, cựu Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Cổ phần xây lắp Dầu khí (PVC), bà Trần Thị Bình, nguyên Phó Tổng giám đốc PVN, cùng 9 bị can khác.
Ông Đinh La Thăng đã ưu ái Trịnh Xuân Thanh thế nào ở dự án Ethanol Phú Thọ?
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao vừa ban hành, ngày 17/7/2007, Hội đồng Quản trị Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam - PVN có nghị quyết giao Tổng giám đốc PVN vào thời điểm đó hoàn thành đề án đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất Ethanol nhiên liệu ở phía Bắc.
Tháng 9/2007, sau khi Hội đồng Quản trị PVN thông qua, ông Đinh La Thăng, trong vai trò Chủ tịch PVN, đã ký nghị quyết “chấp thuận chủ trương đầu tư nhà máy sản xuất ethanol khu vực phía Bắc” với phương thức thực hiện thành lập công ty cổ phần làm chủ đầu tư dự án này.
Đến tháng 9/2008, Công ty Cổ phần Hóa dầu và Nhiên liệu sinh học dầu khí - PVB có quyết định phê duyệt hồ sơ mời sơ tuyển gói thầu TK05 với nội dung “Thiết kế, xây dựng, mua sắm, cung ứng vật tư thiết bị thi công xây dựng công trình nhà máy sản xuất Ethanol nhiên liệu phía Bắc” để sơ tuyển lựa chọn nhà thầu.
Đồng thời, cũng trong tháng 9 năm 2008, bị can Trịnh Xuân Thanh đã ký văn bản gửi PVB đề nghị hạ một số tiêu chí đánh giá về năng lực kỹ thuật, năng lực tài chính, kinh nghiệm nhà thầu nhưng không được chấp thuận.
Sau đó, Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí PVC của ông Trịnh Xuân Thanh đã thành lập liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T để nộp hồ sơ dự tuyển gói thầu TK05 nhà máy Ethanol Phú Thọ.
Cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao xác định, mặc dù PVC của Trịnh Xuân Thanh chưa từng thực hiện dự án nào về Ethanol, chưa đủ năng lực để thực hiện nhưng trong các cuộc họp năm 2008, 2009 và 2010, ông Đinh La Thăng đã chỉ đạo quyết liệt để PVC của Trịnh Xuân Thanh thắng thầu.
Điển hình nhất có thể thấy trong các cuộc họp ông Thăng một mực muốn đạt được mục đích của mình trong kế hoạch “đi đêm” với Trịnh Xuân Thanh khi chủ trì kết luận “từ nay đến năm 2010, đối với các công trình chuyên ngành đặc thù và các công trình có yêu cầu đặc biệt trong ngành dầu khí được ưu tiên giao thầu cho PVC”.
Trên cơ sở chỉ đạo của cựu Chủ tịch PVN Trịnh Xuân Thăn, bị can Trịnh Xuân Thanh sau đó đã ký công văn gửi PVB xin được chỉ định thực hiện dự án Ethanol Phú Thọ.
Ethanol Phú Thọ dang dở: “Liên doanh ma quỷ” gây hiệt hại 543 tỷ đồng
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, tại thời điểm kết thúc nhận sơ tuyển, có 6 bộ hồ sơ của các nhà thầu tham gia ứng tuyển, nhưng kết quả chấm sơ tuyển thì cả 6 nhà thầu đều chưa đạt đủ các tiêu chí, không đạt yêu cầu.
Trong đó, riêng liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T chưa đạt các tiêu chí về chưa đủ năng lực kỹ thuật, năng lực tư vấn, thiết kế xây dựng. Cùng với đó báo cáo tài chính doanh nghiệp năm 2006 cũng cho thấy PVC của bị can Trịnh Xuân Thanh thu lỗ nặng.
Cáo trạng nêu rõ, mặc dù biết PVC chưa từng thực hiện dự án nào về lĩnh vực Ethanol, nhưng từ trước khi PVB triển khai lựa chọn nhà thầu, thực hiện chỉ đạo của ông Thăng, PVB đã không tổ chức đấu thầu theo kế hoạch mà lập hồ sơ để chỉ định thầu cho PVC/Alfa Laval/Delta-T.
Đặc biệt, cơ quan điều tra và tố tụng cũng xác định PVB tiếp tục thẩm tra và đánh giá liên danh này không đạt rất nhiều tiêu chí để thực hiện dự án. Tuy nhiên, ông Đinh La Thăng vẫn tiếp tục chỉ đạo việc đồng ý chủ trương giao cho Liên danh của PVC của Trịnh Xuân Thanh thi công gói thầu.
Đồng thời, do thiếu năng lực chuyên môn, không có kinh nghiệm thực hiện các dự án Ethanol, thiếu năng lực về tài chính, và cũng chưa có ý kiến chỉ đạo của PVN nên PVB không đồng ý chỉ định thầu mà vẫn tổ chức đấu thầu quốc tế rộng rãi.
Tuy nhiên, liên danh của PVC do ông Trịnh Xuân Thanh điều hành vẫn quyết liệt tiếp tục chỉ đạo thuộc cấp gửi văn bản đề nghị PVN và PVB xin chỉ định thực hiện dự án Ethanol Phú Thọ đúng tiến độ.
Cáo trạng của VKSND Tối cao nêu rõ, sau khi được công văn này, ông Thăng đã có bút phê chỉ đạo cấp dưới giải quyết theo chủ trương chung của tập đoàn. Sau khi PVC có công văn gửi PVB xin chỉ định thầu, lãnh đạo của hai đơn vị này đều được tham gia các cuộc họp định kỳ hàng tháng (từ tháng 5 đến tháng 9/2009) của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN).
Cáo buộc cũng nêu rõ, tại các cuộc họp này, ông Đinh La Thăng và bà Trần Thị Bình, Phó Tổng giám đốc PVN, đều kết luận, chỉ đạo PVB, PVC hoàn tất thủ tục chỉ định thầu và ký hợp đồng với liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T. “Được nâng đỡ”, thực hiện chỉ đạo của ông Thăng, PVB đã không tổ chức đấu thầu theo kế hoạch mà lập hồ sơ để chỉ định thầu cho PVC/Alfa Laval/Delta-T.
Trong suốt thời gian này, PVB tiếp tục thẩm tra và đánh giá liên danh này không đạt rất nhiều tiêu chí để thực hiện dự án. Tuy nhiên, cựu Chủ tịch PVN Đinh La Thăng vẫn tiếp tục chỉ đạo việc đồng ý chủ trương giao cho Liên danh của PVC thi công gói thầu.
VKSND Tối cao cũng xác định rõ sai phạm về chỉnh định thầu. Theo đó, trong quá trình thực hiện, do liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T không đủ năng lực nên dự án nhà máy Ethanol Phú Thọ liên tục bị chậm tiến độ.
Thời gian sau đó, phía PVC của bị can Trịnh Xuân Thanh cũng có báo cáo thừa nhận liên danh PVC/Alfa Laval/Delta-T không đủ năng lực để thực hiện dự án.
Tháng 3/2013, PVC đã đơn phương dừng thi công dự án và chưa có hạng mục nào hoàn thành. Dự án còn dang dở, nhưng phía PVC viện lý do dừng thi công vì đơn vị gặp nhiều khó khăn về tài chính, hoàn toàn chưa có kinh nghiệm thi công các dự án về Ethanol nhiên liệu…
Phía VKSND Tối cao xác định, hậu quả hành vi làm trái quy định của các bị can đã gây thiệt hại cho PVB tổng số tiền là 543 tỷ đồng.
Đồng thời, tính đến nay, liên danh PVC đã sử dụng 1.500 tỷ đồng để thực hiện dự án (trong đó PVB vay ngân hàng tổng 754 tỷ đồng) nhưng thực hiện dở dang, dẫn đến hậu quả dự án không được đưa vào vận hành, xuống cấp nghiêm trọng.
Theo như cáo trạng xác định thì dự án Ethanol Phú Thọ gây ra toàn bộ số tiền lãi phát sinh mà PVB đã trả và số còn nghĩa vụ trả cho các ngân hàng từ khi dự án dừng thi công đến ngày khởi tố là 543 tỷ đồng.
Ethanol Phú Thọ không chỉ là “liên doanh ma quỷ” giữa Đinh La Thăng, Trịnh Xuân Thanh và loạt đồng phạm, đây còn là một trong 12 dự án thua lỗ của ngành Công Thương được Chính phủ nhắc đến rất nhiều thời gian qua.
Ethanol Phú Thọ là dự án nguyên liệu sinh học nhằm sản xuất Ethanol làm nguyên liệu phối trộn tạo xăng sinh học, được Công ty CP PVB khởi công từ tháng 6/2009, trên diện tích 50 hecta (chủ yếu là đất trồng lúa của nhân dân 3 xã Cổ Tiết, Tam Cường, Văn Lương - huyện Tam Nông, Phú Thọ).
Đọc thêm: