Viện Kiểm sát nhân dân TP.HCM đã ký lệnh khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam ông Tất Thành Cang về tội danh “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí”.
Ông Tất Thành Cang bị bắt
Chiều 16/12, Cơ quan điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu Công an TP.HCM (PC03) đã chính thức ra quyết định khởi tố bị can đối với ông Tất Thành Cang (cựu Phó bí thư thường trực Thành ủy TP.HCM) để điều tra về tội 'Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí' theo điều 219, Bộ Luật hình sự 2015.
Bên cạnh đó, Cơ quan điều tra cũng ra quyết định khởi tố bị can đối với ông Phạm Nhật Vinh và ông Nguyễn Hữu Thành (cùng là cổ đông của SADECO).
Vụ việc ông Tất Thành Cang bị bắt đang gây xôn xao dư luận. Động thái này được Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (PC03) Công an TP.HCM đưa ra sau gần hai năm ông Cang bị cách chức Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM với hàng loạt sai phạm liên quan trong thời gian làm lãnh đạo.
Chiều nay, nguồn tin từ Ban Nội chính Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh cũng cho hay, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an TP.HCM đã thực hiện quyết định khởi tố, lệnh khám xét nơi ở, nơi làm việc đối với ông Tất Thành Cang để điều tra về tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí.
Cũng trong chiều nay, Hội đồng Nhân dân TP.HCM đã hoàn tất thủ tục tạm đình chỉ tư cách đại biểu HĐND thành phố đối với ông Tất Thành Cang nhiệm kỳ 2016 -2021 theo điều 100 Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Cụ thể, Thường trực HĐND TP.HCM quyết định tạm đình chỉ việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn đại biểu HĐND của ông Tất Thành Cang.
Thủ tục này được tiến hành theo quy định tại điều 101 của Luật tổ chức chính quyền địa phương, cụ thể như sau: Trường hợp đại biểu HĐND bị khởi tố bị can thì Thường trực HĐND quyết định tạm đình chỉ việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của đại biểu HĐND đó.
Sai phạm của ông Cang được cho là có liên quan đến việc phát hành, bán 9 triệu cổ phiếu cho cổ đông chiến lược - công ty Nguyễn Kim tại công ty Công ty cổ phần phát triển Nam Sài Gòn SADECO.
Đến nay, cơ quan điều tra đã khởi tố tổng cộng 20 bị can liên quan đến sai phạm ở SADECO.
Vụ việc vi phạm ở Công ty SADECO
Ông Tất Thành Cang bị cáo buộc hành vi “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí” do liên quan đến việc Công ty Tân Thuận (IPC), 100% vốn của Ủy ban Nhân dân TP.HCM bán chỉ định cổ phiếu cho Công ty Nguyễn Kim tại công ty Công ty cổ phần phát triển Nam Sài Gòn SADECO gây thiệt hại 153 tỷ đồng.
Theo điều tra ban đầu, SADECO vốn là công ty con của IPC. Các cổ đông nhà nước góp vốn vào SADECO gồm: công ty IPC, Công ty TNHH MTV đầu tư xây dựng Tân Thuận (công ty Tân Thuận), Văn phòng Thành ủy TP.HCM và các tổ chức khác. Ngoài ra, SADECO còn có cổ đông chiến lược là công ty Nguyễn Kim.
Các đơn vị góp vốn như Công ty IPC, Công ty Tân Thuận, Văn phòng Thành ủy sẽ cử nhân sự đại diện vốn nhà nước tham gia vào các vị trí, chức vụ quản lý (hội đổng quản trị, ban kiểm soát) tại SADECO.
Năm 2017, với đề xuất tăng vốn, SADECO đã bán 9 triệu cổ phiếu của mình cho đối tác chiến lược Nguyễn Kim, thu về 360 tỉ đồng. Toàn bộ số tiền này được SADECO gửi ngân hàng lấy lãi. Trong quá trình tăng vốn, bán cổ phiếu có vai trò của nhóm đại diện, quản lý vốn nhà nước tại SADECO.
Năm 2018, qua quá trình thanh kiểm tra, Thanh tra TP.HCM kết luận, ở thời điểm phát hành cổ phiếu, SADECO chưa thực sự có nhu cầu cần thiết tăng vốn. Việc bán với giá 40 nghìn đồng/cổ phiếu có thể gây thiệt hại hàng trăm tỉ đồng cho SADECO, từ đó làm thiệt hại vốn nhà nước.
Việc bán cổ phiếu giá rẻ này đã giúp Nguyễn Kim thâu tóm SADECO (sau khi mua 9 triệu cổ phiếu, Nguyễn Kim sở hữu tỉ lệ 34,6 % vốn tại SADECO). Trong khi đó, hoạt động kinh doanh tại SADECO rất hiệu quả, tỉ lệ chia cổ tức hằng năm cao (năm 2015 là 20%, năm 2016 là 40%, năm 2017 là 10%).
Với các cổ đông nhà nước, sau khi bán 9 triệu cổ phiếu thì tỉ lệ sở hữu vốn tại SADECO đã giảm sâu: trước khi bán 9 triệu cổ phiếu, tỉ lệ sử hữu của IPC là 44%, công ty Tân Thuận là 14,1% và Văn phòng Thành ủy là 2,6%. Sau khi bán 9 triệu cổ phiếu, tỉ lệ này còn lần lượt là 28,8%, 9,2%, 1,7%.
Liên quan đến vụ án này, Cơ quan điều tra cũng đã bắt giam ông Tề Trí Dũng, sinh 1981, nguyên Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Phát triển Công nghiệp Tân Thuận (IPC), Chủ tịch HĐQT Công ty CP Phát triển Nam Sài Gòn (Sadeco - công ty con của IPC) và bà Hồ Thị Thanh Phúc – sinh năm 1977, nguyên Tổng Giám đốc Sadeco - để điều tra 2 tội danh "Tham ô tài sản" và "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí".
Ngoài ra, còn có các ông Lê Hoàng Minh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty IPC), Phạm Văn Thông (nguyên Phó chánh Văn phòng Thành ủy), Huỳnh Phước Long (nguyên chuyên viên Văn phòng Thành ủy, nguyên thành viên HĐQT Công ty Sadeco - công ty con của IPC).
Theo kết luận trước đó của Thanh tra TP.HCM, dựa trên cơ sở đề xuất của Tổng giám đốc SADECO Hồ Thị Thanh Phúc, ngày 24/4/2017, nhóm đại diện quản lý vốn của Văn phòng Thành ủy TP.HCM gồm các ông Huỳnh Phước Long và Trần Công Thiện tại SADECO đã trình lãnh đạo Văn phòng Thành ủy TP.HCM phương án phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược để tăng vốn điều lệ SADECO.
Ngày 28/4/2017, Văn phòng Thành ủy TP.HCM có tờ trình (do bị can Phạm Văn Thông ký trình) xin chủ trương Phó bí thư thường trực Thành ủy TP.HCM Tất Thành Cang về phương án phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược để tăng vốn điều lệ tại SADECO.
Dựa vào bút phê “đồng ý” của ông Tất Thành Cang trên tờ trình, Văn phòng Thành ủy TP.HCM ban hành Thông báo số 495-TB/VPTU ngày 18/5/2017 do bị can Phạm Văn Thông (lúc đó là Phó chánh văn phòng Thành ủy) ký, thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó bí thư thường trực Thành ủy về phương án phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược để tăng vốn điều lệ tại SADECO.
Cùng với đó, theo thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó bí thư thường trực Thành ủy Tất Thành Cang về phương án phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược để tăng vốn điều lệ tại SADECO, giao Văn phòng Thành ủy chỉ đạo người đại diện quản lý vốn đầu tư của Đảng bộ TP.HCM tại Sadeco thực hiện chủ trương trên tại Đại hội đồng cổ đông năm 2017 của công ty.
Thanh tra TP.HCM cũng chỉ rõ, cùng với đề nghị của cổ đông nhà nước là IPC được UBND TP.HCM chấp thuận chủ trương cho IPC giảm tỷ lệ vốn nhà nước từ 44% xuống 28,8%, SADECO đã hoàn tất việc phát hành cổ phiếu cho cổ đông chiến lược là Công ty Nguyễn Kim, tăng vốn điều lệ từ 170 tỷ đồng lên 260 tỷ đồng.
Cơ quan Cảnh sát Điều tra cũng xác định, quá trình chọn cổ đông chiến lược không được báo cáo đầy đủ, minh bạch, đánh giá không đúng năng lực thực tế của đối tác chiến lược, giá phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược không đúng thực tế giá trị tài sản và tiềm lực công ty, không có căn cứ pháp lý, không đảm bảo lợi ích của Sadeco cũng như cổ đông hiện hữu.
Do đó, việc phát hành 9 triệu cổ phần cho cổ đông chiến lược (Công ty Nguyễn Kim) với giá 40.000 đồng/cổ phần, không thông qua thẩm định đấu giá, đã gây thất thoát cho SADECO 208 tỷ đồng.
Ông Tất Thành Cang liên quan gì đến vụ bán rẻ đất công?
Ngoài vụ việc ở SADECO, Ủy ban Kiểm tra Trung ương hồi tháng 11/2018 đã từng kết luận ông Tất Thành Cang vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ và quy chế làm việc, vi phạm thẩm quyền, quy trình xử lý công việc, vi pham quy định của Thành ủy về quản lý, sử dụng tài sản tại các doanh nghiệp thuộc sở hữu của Đảng bộ thành phố.
Cụ thể, trong thời gian giữ cương vị ủy viên Thành ủy TP.HCM, Ủy viên UBND TP.HCM, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP.HCM, ông Tất Thành Cang đã vi phạm pháp luật về đất đai và quản lý đầu tư xây dựng khi phê duyệt dự án và ký tắt hợp đồng dự án đầu tư xây dựng bốn tuyến đường chính ở Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Ủy ban Kiểm tra Trung ương cũng xác định ông Cang có sai phạm trong việc chấp thuận chủ trương cho Công ty TNHH Một thành viên đầu tư và xây dựng Tân Thuận (100% vốn thuộc Văn phòng Thành ủy) bán 320.000 m2 đất ở Phước Kiểng (huyện Nhà Bè) rẻ hơn giá thị trường không đúng thẩm quyền và chưa đúng quy định.
Đồng thời, ông Cang cũng không báo cáo Thường trực và Ban Thường vụ Thành ủy trước khi quyết định, khiến việc chuyển nhượng đất có nguy cơ gây thất thoát lớn cho Đảng bộ Thành phố.
Cụ thể, ông Tất Thành Cang “quyết định không đúng thẩm quyền”, vi phạm hàng loạt quy định của Nhà nước về quản lý tài sản, đầu tư của doanh nghiệp Nhà nước, về kinh doanh bất động sản, không đảm bảo quy trình, nguyên tắc xử lý công việc của Đảng bộ TP.HCM và thiếu kiểm tra, giám sát trong triển khai thực hiện quyết định của mình.
Dự án khu dân cư Phước Kiển dính đến ông Tất Thành Cang và Công ty Cổ phần Quốc Cường Gia Lai khi Công ty Tân Thuận (thuộc Văn phòng Thành ủy TP.HCM) chuyển nhượng hơn 320.000 mét vuông đất dự án này cho doanh nghiệp của bà Nguyễn Thị Như Loan hồi 5/12/2017.
Đây là khu đất đẹp, ngay cạnh sông Sài Gòn nhưng Công ty Tân Thuận chỉ bán với giá 1,29 triệu đồng/m2, sau đó, Văn phòng Thành ủy đã đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường đánh giá lại giá trị khu đất.
Ngày 18/4/2018, Ban Thường vụ Thành ủy TP.HCM yêu cầu Công ty Tân Thuận hủy hợp đồng chuyển nhượng khu đất cho Quốc Cường Gia Lai, không đồng ý bán chỉ định. Lãnh đạo thành phố nhấn mạnh đây là tài sản kinh tế Đảng, nhưng tập thể Thường trực và Ban Thường vụ Thành ủy thành phố lại không biết việc ký chuyển nhượng vào thời điểm giao dịch.
Thời điểm khu đất được bán, TP.HCM khi đó đang trống vị trí Bí thư Thành ủy do ông Đinh La Thăng đã được Bộ Chính trị điều động làm Phó ban Kinh tế Trung ương và sau đó bị kỷ luật, khởi tố, bắt giam còn ông Nguyễn Thiện Nhân chưa nhận chức Bí thư Thành ủy.
Ông Tất Thành Cang chính là người phụ trách và điều hành Thành ủy TP.HCM lúc này.
Đến ngày 26/12/2018, tại Hội nghị Trung ương 9 khóa XII đã thông qua việc kỷ luật ông Tất Thành Cang bằng hình thức cách chức Ủy viên Trung ương Đảng khoá XII, Phó bí thư thường trực Thành ủy, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy TP. HCM nhiệm kỳ 2015-2020, vì đã có “những khuyết điểm, vi phạm rất nghiêm trọng”.
“Những vi phạm của ông Tất Thành Cang là rất nghiêm trọng, gây bức xúc trong xã hội, làm ảnh hưởng lớn đến uy tín của Thành ủy, đến mức phải xem xét, thi hành kỷ luật”, kết luận nêu rõ.
Sau khi bị cách chức Phó bí thư Thường trực Thành ủy, ông Tất Thành Cang được phân công qua Ban định hướng nội dung nghiên cứu lịch sử thành phố.
Không thể bao che cho ông Tất Thành Cang
Liên quan đến sai phạm ở dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm, như Sputnik đã thông tin, ngày 20/3/2020, nguyên Bí thư Thành ủy TP.HCM Lê Thanh Hải (giai đoạn 2010 -2015) cùng một loạt lãnh đạo thời điểm đó đã bị Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương thi hành kỷ luật.
Ông Tất Thành Cang sinh năm 1971, quê ở Long An, là Ủy viên Trung ương Đảng khoá XI (dự khuyết), khoá XII.
Từ năm 2004 đến năm 2009, ông Tất Thành Cang là Bí thư Thành Đoàn TP.HCM và giữ vị trí Bí thư kiêm Chủ tịch UBND quận 2 từ năm 2009 đến năm 2012.
Từ tháng 10/2012 đến tháng 6/2014, ông Tất Thành Cang làm Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP. HCM, sau đó là Phó chủ tịch UBND thành phố. Ông giữ chức Phó bí thư Thành uỷ TP HCM từ năm 2016 đến tháng 12/2018 sau khi bị kỷ luật và chuyển sang làm Phó Trưởng ban thường trực Ban Chỉ đạo công trình “Lịch sử TP.HCM”.
Có thể nói, với hàng loạt sai phạm, vi phạm khuyết điểm nghiêm trọng, gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của Thành ủy như Trung ương chỉ rõ và kết luận của Thanh tra TP.HCM cũng như của Công an TP.HCM, thời gian qua, rất nhiều cử tri bày tỏ quan điểm “không thể bao che” cựu Phó Bí thư Thường trực Tất Thành Cang.