Những ai đã bị truy tố trong vụ sai phạm tại TISCO?
Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra, đồng thời chuyển hồ sơ tới Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đề nghị truy tố 19 bị can trong vụ án Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí và Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 – TISCO và một số đơn vị có liên quan.
Các bị can bị truy tố gồm: Mai Văn Tinh, cựu Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty Thép Việt Nam (VNS); Nguyễn Trọng Khôi, nguyên Phó Tổng giám đốc VNS; Đậu Văn Hùng, nguyên Tổng Giám đốc VNS; Trần Trọng Mừng, nguyên Tổng Giám đốc TISCO; Trần Văn Khâm, nguyên Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc TISCO; Ngô Sỹ Hán, cựu Phó Tổng Giám đốc, Trưởng Ban Quản lý dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 – TISCO.
Theo kết luận điều tra, sau khi Thủ tướng đồng ý chủ trương đầu tư dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 – TISCO, ông Nguyễn Kim Sơn, Chủ tịch HĐQT VNS đã ký quyết định phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi dự án với tổng mức đầu tư là hơn 3.800 tỷ đồng.
Đơn vị trúng thầu dự án là Tập đoàn Khoa học Công nghệ và Thương mại luyện kim Trung Quốc (MCC). Tháng 7/2007, bị can Mừng đã ký hợp đồng EPC số 01 với đại diện của MCC; giá trị hợp đồng hơn 160 triệu USD (hơn 3.500 tỷ đồng). Sau hơn 11 tháng khởi công xây dựng nhưng MCC chưa hoàn thành thiết kế chi tiết các hạng mục và có nhiều văn bản gửi TISCO đề nghị kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng và điều chỉnh giá hợp đồng EPC với tổng chi phí tăng thêm là hơn 138 triệu USD (hơn 3.000 tỷ đồng).
Bị can Trần Trọng Mừng đã ký văn ban gửi Bộ Công Thương và VNS đề nghị “cho giải quyết đặc cách” phạm vi được điều chỉnh về giá thiết bị và các chi phí khác đối với dự án.
Năm 2012, bị can Trần Văn Khâm ký văn bản gửi VNS xin ý kiến chấp thuận điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án. Tiếp đó, VNS xin ý kiến Bộ Công thương và bộ này có văn bản đề nghị Thủ tướng xem xét chấp thuận việc điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án lên 8.100 tỷ, tăng hơn 4.200 tỷ. Tuy nhiên, gói thầu EPC đã tạm dừng thi công từ năm 2013.
Với chức trách nhiệm vụ được giao, các bị can Trần Trọng Mừng, Mai Văn Tinh, Đậu Văn Hùng và đồng phạm đã không chỉ đạo áp dụng điều khoản để dừng hợp đồng, báo cáo người có thẩm quyền xem xét hủy đấu thầu, thu hồi tiền tạm ứng mà quyết tâm bằng mọi biện pháp tiếp tục thực hiện dự án.
TISCO chi hàng triệu USD nhập thiết bị Trung Quốc sai chủng loại
Tính đến 31/12/2018, TISCO đã đầu tư cho dự án hơn 4.400 tỷ đồng, trong đó vốn vay VDB Bắc Kạn – Thái Nguyên là 1.400 tỷ đồng, vay Vietinbank Hà Nội 1.600 tỷ đồng.
Cơ quan điều tra xác định, đến nay, dự án đã quá thời hạn được phê duyệt gần 10 năm nhưng vẫn chưa hoàn thành. Số tiền hơn 830 tỷ đồng mà TISCO đã trả các ngân hàng từ khi dự án chậm tiến độ, dừng thi công đến thời điểm vụ án bị khởi tố là hậu quả thiệt hại của vụ án.
Theo Thanh tra Chính phủ, đến thời điểm thanh tra, chủ đầu tư TISCO đã thanh toán cho nhà thầu MCC trên 92% giá trị hợp đồng, nhưng các hạng mục chính của gói thầu EPC đều chưa hoàn thành.
Cũng theo kết luận thanh tra, các loại thiết bị máy móc do MCC cung cấp có sai khác về chủng loại, xuất xứ, tên nhà cung cấp, thông số kỹ thuật, trọng tải.
Cụ thể, 42 chiếc ô tô có giá trị thanh toán hơn 1,03 triệu USD (chưa tính thuế nhập khẩu) đều có sai khác về tải trọng giữa hồ sơ TISCO xin đăng ký, đăng kiểm với kết quả kiểm tra của Cục Đăng kiểm Việt Nam. Trong số này, có 29 chiếc xe tải tự đổ có khả năng chuyên chở 16 tấn/xe. Tuy nhiên, kết quả kiểm tra mỗi xe này chỉ chở được khoảng 9,4 tấn. MCC cũng cung cấp 5 đầu máy toa xe trị giá 5,4 triệu USD không đúng các thông số kỹ thuật, nhà cung cấp theo hợp đồng đã ký.