Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (Đoàn TNCS HCM) là tổ chức chính trị – xã hội lớn nhất của thanh niên Việt Nam. Tổ chức này do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện. Ngày 26/3 hàng năm được chọn là ngày kỷ niệm Thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
Quá trình hình thành và phát triển
Tháng 2/1930, tại Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, công tác vận động thanh niên đã được Nguyễn Ái Quốc và các đại biểu đặc biệt quan tâm. Vấn đề Đoàn Thanh niên Cộng sản đã được khẳng định trong những văn kiện quan trọng của Hội nghị.
Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ nhất (tháng 10/1930) đã đặt nền móng cho sự ra đời của Đoàn Thanh niên cộng sản. Hội nghị đã thông qua: “Án nghị quyết về tình hình Đông Dương và nhiệm vụ cần kíp của Đảng”. Đặc biệt là thông qua “Án nghị quyết về Cộng sản thanh niên vận động”. Án nghị quyết đề cập tới 3 vấn đề quan trọng: Địa vị thanh niên lao động và sự quan trọng của thanh niên Cộng sản Đoàn; những điều căn bản của Thanh niên Cộng sản Đoàn; các tổ chức Đảng Đoàn Cộng sản Thanh niên Đoàn.
Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 2 diễn ra tại Sài Gòn từ ngày 20 đến ngày 26/3/1931 do Tổng Bí thư Trần Phú chủ trì đã dành nhiều thời gian bàn về công tác xây dựng Đảng và xây dựng Đoàn. Hội nghị đã đề ra nhiệm vụ cần kíp mà Đảng phải làm, trong đó có việc phải nhanh chóng thành lập tổ chức Đoàn. Sau khi có Nghị quyết của Đảng và Chỉ thị của Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, các chi bộ đảng ở địa phương đã cử ngay các cấp ủy viên của Đảng phụ trách công tác Đoàn. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, phong trào thanh niên ngày càng lớn mạnh, đã xuất hiện nhiều tổ chức Đoàn cơ sở trên cả 3 miền Bắc, Trung, Nam.
Theo đề nghị của Trung ương Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam, được sự đồng ý của Bộ Chính trị và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ 3 (tháng 3/1961) đã quyết định lấy ngày 26/3/1931 (một trong những ngày cuối của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ hai đã bàn và quyết định những vấn đề quan trọng đối với công tác vận động thanh niên) làm ngày kỷ niệm thành lập Đoàn hàng năm. Từ đó, ngày 26/3 trở thành ngày vẻ vang của tuổi trẻ Việt Nam, của Đoàn TNCS HCM quang vinh.
Vai trò, chức năng và truyền thống của Đoàn TNCS HCM
Đoàn TNCS HCM là tổ chức chính trị - xã hội lớn nhất của thanh niên Việt Nam. Tổ chức này do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện. Đoàn bao gồm những thanh niên tiên tiến, phấn đấu vì mục tiêu, lý tưởng của Đảng: độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Tinh thần của Đoàn TNCS HCM là: Đâu Đảng, Tổ quốc cần thanh niên có, việc gì khó thanh niên làm với tinh thần hăng say của tuổi trẻ, nguyện làm theo lời Bác dạy. Đoàn TNCS HCM là đội dự bị tin cậy, đội quân xung kích cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đoàn TNCS HCM là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, là người đại diện chăm lo và bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của tuổi trẻ.
Đoàn TNCS HCM có 4 truyền thống vẻ vang sau:
- Truyền thống yêu nước nồng nàn, gắn bó thiết tha, trung thành tuyệt đối với Đảng, với nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa;
- Truyền thống của đội quân xung kích cách mạng, dám nhận những nhiệm vụ nặng nề, dám đi đến những nơi khó khăn gian khổ, dám suy nghĩ sáng tạo... để hoàn thành nhiệm vụ được giao;
- Truyền thống gắn bó đoàn kết trong Đoàn và với thanh niên, với nhân dân.
- Truyền thống hiếu học, ham hiểu biết để tự nâng cao trình độ chính trị, văn hóa, xã hội, khoa học, kỹ thuật, quản lý, quân sự… say mê sáng tạo trong hoạt động thực tiễn để cống hiến cho sự nghiệp của dân tộc và của Đảng.
Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên
Nhân kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Sputnik đã phỏng vấn anh Nguyễn Xuân Hoàn, Phó Bí thư thường trực Ban Cán sự Đoàn tại Nga, về phong trào Đoàn ngoài nước. Anh Hoàn chia sẻ:
“Tuy là tổ chức ở nước ngoài, nhưng hoạt động Đoàn tại Liên bang Nga khá đa dạng. Từ các chương trình văn hóa, văn nghệ, thể thao, tình nguyện, đến các hoạt động giao lưu quốc tế, quảng bá hình ảnh, văn hóa Việt Nam với bạn bè các nước; tham gia hỗ trợ Đại sứ quán đón tiếp các đoàn đại biểu cấp cao; giúp đỡ, hỗ trợ các hoạt động của cộng đồng người Việt tại Nga, đặc biệt là kết nạp Đoàn cho con em thế hệ thứ 2, thứ 3. Công tác xây dựng tổ chức Đoàn và phát triển Đảng cũng rất quan trọng”.
Sau hơn 10 năm tham gia, đồng hành và chứng kiến nhiều đổi thay trong phong trào Đoàn tại Nga, anh Nguyễn Xuân Hoàn cho biết những năm gần đây, phong trào đã đạt nhiều thành tích rực rỡ nhất kể từ ngày thành lập cách đây đúng 20 năm. Tinh thần “đâu Đảng, Tổ quốc cần thanh niên có, việc gì khó thanh niên làm” vẫn luôn hừng hực cháy ở các Đoàn viên thanh niên. Anh Hoàn chia sẻ:
“Để đạt được những thành tích như vậy là công sức rất lớn của cả một tập thể và nhiều thế hệ sinh viên đóng góp vào. Một số hoạt động Đoàn tiêu biểu có thể kể đến Lễ kỷ niệm ngày Thành lập Đoàn 26/03. Riêng tại Moscow, ngày này thường thu hút 600-800 Đoàn viên tham dự. Về thể thao có Đại hội thể thao sinh viên mùa hè đã tổ chức hơn 20 năm, hàng năm có hơn 800 VĐV và hơn 1500 khán giả, đây là hoạt động thể thao quy mô lớn nhất và lâu đời nhất của người Việt tại Nga. Giao lưu quốc tế với Đoàn Thanh niên Cộng sản Lênin Liên bang Nga với Festival văn hóa nghệ thuật “Suối nguồn tình bạn”.
Năm vừa qua do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nên nhiều hoạt động Đoàn phải tạm hoãn, tuy nhiên một số hoạt động vẫn được chuyển sang hình thức online, Anh Nguyễn Xuân Hoàn cho biết thêm:
“Đoàn viên, sinh viên tích cực tham gia mạng lưới phòng chống Covid-19 do Đại sứ quán Việt Nam tại Nga phát động. Ban Cán sự Đoàn cũng tổ chức các nhóm tình nguyện dạy học miễn phí cho con em cộng đồng người Việt tại Nga trong thời gian cách ly xã hội, đồng thời quyên góp ủng hộ bà con cộng đồng có hoàn cảnh khó khăn do dịch…”.
Đoàn viên trẻ Diệu Thúy, 24 tuổi, Phó Bí thư Chi đoàn xã Vĩnh Quỳnh, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội, không giấu nổi niềm tự hào khi chia sẻ với Sputnik về các hoạt động Đoàn tại khu vực:
“Là một Đoàn viên trẻ, không chỉ có tinh thần nhiệt huyết, trách nhiệm của các Đoàn viên như mình là rất lớn, đúng như tinh thần “đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên”. Các Đoàn viên ở Chi đoàn mình rất trẻ, nhiều bạn là học sinh cấp 3 nhưng ai nấy đều nhiệt tình, sôi nổi tham gia các hoạt động Đoàn. Kể ra thì nhiều, nhưng mình ấn tượng nhất với một số hoạt động như: Đi tặng quà Tết cho trẻ em khuyết tật; tham gia văn nghệ Mừng Đảng, Mừng xuân, dọn dẹp con đường thanh niên với Đài Tưởng niệm; tham gia khâu chuẩn bị 90 năm Thành lập Đoàn…”.