Cùng với 3 chiến hạm lớp Zumwalt, trong đó hai chiếc đang hoạt động và một chiếc đang được thử nghiệm, Washington kỳ vọng sẽ tăng đáng kể năng lực tác chiến của hạm đội mặt nước thuộc Hải quân Mỹ để gây áp lực lên các đối thủ tiềm tàng trên các vùng đại dương.
Quá trình lựa chọn kéo dài hơn mười năm
Quá trình lựa chọn vũ khí tấn công cho Zumwalt kéo dài hơn mười năm. Ban đầu, các nhà thiết kế dựa vào các hệ thống pháo. Mỗi tàu lớp Zumwalt phải mang hai súng railgun sử dụng lực điện từ. Tuy nhiên, dự án này không thể thành công vì vũ khí này tiêu thụ toàn bộ công suất của các máy phát điện trên tàu. Trên thực tế, tàu khu trục mang súng railgun biến thành một bệ pháo nổi và "ngắt mạng" sau mỗi lần bắn.
Sau đó, các nhà thiết kế quyết định lắp đặt hai khẩu pháo tự động (AGS) 155mm với tầm bắn lên đến 148 km. Công ty chế tạo vũ khí Lockheed Martin tự tin tuyên bố, đạn LRLAP được sử dụng trong đó có thể “đánh trúng mục tiêu tại các thành phố ven biển, dù ẩn nấp ở trong hẻm núi hay tòa nhà với thiệt hại không đáng kể cho các khu vực xung quanh”. Kết quả gây ấn tượng mạnh, nhưng chi phí cho loại đạn này lên tới 800.000 USD mỗi viên.
Dự án ngày càng trở nên tốn kém hơn, số lượng tàu Zumwalt dự kiến giảm xuống, và Hải quân Mỹ rất lo lắng về điều này. Trên thực tế, không có loại vũ khí nào có thể được trang bị cho các siêu khu trục hạm để giải thích sự tồn tại của chúng. Tám mươi quả Tomahawk trong các bệ phóng thẳng đứng rõ ràng là không đủ để giải thích tại sao phải xây dựng những tàu khu trục với trị giá hơn 4 tỷ USD mỗi chiếc. Để so sánh, một tàu tuần dương lớp Ticonderoga có khả năng mang tới 122 tên lửa hành trình, có giá khoảng 1 tỷ USD.
Nga và Trung Quốc, hai nước đang tích cực phát triển các công nghệ siêu thanh, đã thúc đẩy Hoa Kỳ đưa ra quyết định trong vấn đề này. Vào cuối năm nay, Mỹ sẽ phóng thử tên lửa lướt siêu thanh IRCPS (Intermediate Range Conventional Prompt Strike). Ban đầu các chuyên gia cho rằng, các tàu ngầm hạt nhân lớp Virginia sêri 5 được bổ sung module vũ khí VPM (Virginia Payload Module) sẽ mang những tên lửa này. Nhưng, bây giờ các tàu Zumwalt cũng đang được điều chỉnh cho phù hợp với tên lửa này. IRCPS là phiên bản hải quân của tổ hợp đất liền LHRW. Tốc độ của nó vượt qua Mach 5. Theo các chuyên gia, tầm bắn từ 3.000-4.000km.
Các nhà thiết kế phải giải quyết vấn đề: làm thế nào để đặt những tên lửa đầy hứa hẹn lên Zumwalt. Theo một số nguồn tin, các bệ phóng thẳng đứng trên Zumwalt, mặc dù lớn hơn tiêu chuẩn Mk 41 UVP của Hải quân Hoa Kỳ, nhưng vẫn có thể sử dụng loại đạn có đường kính lên tới 28 inch (71.12 cm). Và IRCPS có đường kính tối thiểu 30 inch. Một số phương án thiết kế đang được xem xét. Ví dụ, các bệ phóng lớn hơn có thể được lắp thay cho pháo AGS 155mm, vì Lầu Năm Góc không thể cung cấp đạn pháo cho tàu bởi chúng quá đắt đỏ.
Kiềm chế Trung Quốc
Theo các chỉ huy quân sự hàng đầu của Mỹ, sau khi trang bị tên lửa siêu thanh cho Zumwalt, các tàu khu trục này không còn là những con tàu không có mục tiêu và nhiệm vụ mà sẽ là một phương tiện răn đe hiệu quả. Các tàu khu trục tàng hình với vũ khí siêu thanh tầm xa được trang bị thiết bị điện tử hiện đại nhất là mối đe dọa nghiêm trọng đối với bất kỳ kẻ thù tiềm tàng nào. Theo nhiều chuyên gia, Washington bắt đầu hiện đại hóa Zumwalt chủ yếu để đối phó với Trung Quốc.
Bryan Clark, chuyên viên nghiên cứu cấp cao tại Viện Nghiên cứu Hudson trực thuộc Lầu Năm Góc, cho biết:
“Các tàu này có thể được sử dụng hiệu quả nhất ở Tây Thái Bình Dương. Trong trường hợp này, chúng có thể tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ Trung Quốc, trong khi khó có thể bị tên lửa đối phương tấn công. Tuy nhiên, còn có một điều quan trọng hơn. Tàu ngầm với tên lửa siêu thanh khó bị phát hiện, còn tàu khu trục có thể bị theo dõi. Nhờ đó sự hiện diện của tàu khu trục có tính răn đe để dọa dẫm đối phương. Các nhà chức trách Trung Quốc sẽ suy nghĩ cả trăm lần trước khi làm bất cứ điều gì sau khi thấy những con tàu này gần bờ biển của họ”.
Theo Bryan Clark, ba tàu khu trục là đủ để hiện diện liên tục gần lãnh hải của CHND Trung Hoa. Một chiếc tàu đang ở trên biển, chiếc thứ hai đang chuẩn bị ra biển, chiếc thứ ba đang được sửa chữa hoặc bảo dưỡng. Nếu cần thiết, chiếc tàu đang làm nhiệm vụ trực trên vùng biển sẽ vào Biển Đông và bắn vào các mục tiêu ở CHND Trung Hoa. Hoặc sẽ khiến Bắc Kinh đi đến thỏa thuận chỉ bằng sự hiện diện của nó.
Laser và máy bay không người lái
Các lựa chọn khác cho việc sử dụng Zumwalt cũng đang được xem xét. Các chuyên gia lưu ý rằng, Hoa Kỳ hiện có đủ tàu với tên lửa hành trình, và phương án tốt hơn là trang bị tên lửa siêu thanh cho các tàu ngầm mới và tàu khu trục DDG (X) đầy hứa hẹn. Đồng thời, nhờ hệ thống động cơ chạy điện, Zumwalt có thể mang các loại vũ khí mà các tàu chiến khác không thể mang được. Ví dụ, Tham mưu trưởng hải quân Mỹ, Đô đốc Mike Gilday đã nói với các phóng viên rằng, các tàu khu trục có thể được trang bị các hệ thống vũ khí laser. Sau đó, Zumwalt sẽ biến thành tàu phòng không và sẽ bảo vệ hạm đội khỏi các mối đe dọa trên không.
Một phương án khác là sử dụng những tàu này làm Tàu khu trục thống trị hàng hải (Maritime Dominance Destroyer). Trong trường hợp này, Zumwalt sẽ không mang vũ khí và sẽ được trang bị hệ thống chiến đấu Aegis vốn là tiêu chuẩn cho các tàu mặt nước của Mỹ. Theo chuyên gia Brian McGrath, Giám đốc điều hành của công ty tư vấn quốc phòng Mỹ The FerryBridge Group, những tàu khu trục như vậy sẽ trở thành sở chỉ huy các dàn máy bay không người lái trên không và trên biển.
Phương án này sẽ được thử nghiệm vào tháng tới. Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ sẽ tổ chức cuộc diễn tập quy mô lớn có sử dụng các máy bay không người lái. USS Michael Monsoor, chiếc tàu khu trục thứ hai thuộc lớp Zumwalt sẽ đóng vai trò trung tâm chỉ huy điều khiển các hệ thống không người lái. Nếu phương án này được thông qua, Hải quân Mỹ sẽ nhận được một loại tàu tàng hình đa năng sẵn sàng thực hiện nhiều nhiệm vụ nhờ cả một đội máy bay không người lái cho nhiều mục đích khác nhau.
Xin nhắc lại rằng chương trình chế tạo các tàu khu trục đầy hứa hẹn đã được khởi động vào năm 2007, khi đó Quốc hội đã phân bổ 2,6 tỷ đô la cho việc chế tạo hai chiếc Zumwalt đầu tiên. Hải quân Mỹ đã dự kiến nhận 32 tàu loại này với giá khoảng 40 tỷ USD. Tuy nhiên, chi phí chế tạo các tàu này, mà các kỹ sư Mỹ đã cố gắng đáp ứng yêu cầu cao của quân đội, bắt đầu tăng với tốc độ kinh hoàng. Đầu tiên, đơn đặt hàng giảm xuống còn 24 chiếc, sau đó xuống 7 chiếc. Cuối cùng, vào năm 2008, chỉ còn 3 chiếc tổng cộng. Theo dữ liệu mới nhất, chi phí đóng mỗi tàu lên đến 4,4 tỷ USD.