Trong khi đó, nói về quản lý xuất nhập cảnh trái phép, Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ nêu vấn đề nhiều khi một xe chở cát vào địa bàn thì chính quyền biết ngay, nhưng tại sao nhiều người Trung Quốc nhập cảnh chui, cư trú trái phép thì cơ quan chức năng lại không biết gì?
Bộ Công an nói về việc người Trung Quốc nhập cảnh trái phép vào Việt Nam
Liên quan vấn đề ngăn chặn, xử lý người nước ngoài nhập cảnh trái phép vào Việt Nam, đặc biệt là công dân Trung Quốc, chiều 5/5, bên lề họp báo Chính phủ, Trung tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng kiêm người phát ngôn Bộ Công an đã thông tin về nguyên nhân, phương thức thủ đoạn của người Trung Quốc nhập cảnh và định cư trái phép ở Việt Nam.
Theo Trung tướng Tô Ân Xô, thời gian qua, theo báo cáo của Công an, Biên phòng và các cơ quan chức năng tại địa phương (có 39/63 tỉnh báo cáo), Việt Nam phát hiện hơn 150.000 người nhập cảnh trái phép vào trong nước, trong đó, nhập cảnh qua đường bộ khoảng hơn 110.000 đối tượng, thông qua đường hàng không khoảng 40.000 người.
Theo Chánh Văn phòng Bộ Công an, số lượng nhập cảnh vào Việt Nam “rất đông”. Trong đó có cả các chuyên gia nước ngoài cũng như người Việt Nam hồi hương về nước.
Theo Trung tướng Tô Ân Xô, riêng đối với hiện tượng nhập cảnh trái phép từ quốc gia láng giềng, Việt Nam ghi nhận 199 vụ nhập cảnh với 1.443 người Trung Quốc nhập cảnh/vượt biên trái phép vào Việt Nam. Theo Tướng Xô, đến nay, Bộ Công an đã khởi tố 49 vụ với 141 đối tượng.
“Nhóm người nhập cảnh trái phép là vi phạm chủ quyền của Việt Nam, mang mầm bệnh, nguy cơ dịch bệnh rất lớn, ảnh hưởng đến công ăn việc làm của người Việt”, Trung tướng Tô Ân Xô nêu rõ.
Theo đại diện Bộ Công an, hiện nay, số người qua lại biên giới đang rất nhiều vì biên giới là đường bộ, dài và địa hình phức tạp nên việc qua lại rất dễ dàng, cả biên giới phía Bắc (với Trung Quốc) và Tây Nam (với Lào, Campuchia…).
“Việc khoá chặt biên giới là rất khó khăn”, Tướng Xô thừa nhận.
Theo Chánh Văn phòng Bộ Công an, trách nhiệm để người nước ngoài nhập cảnh trái phép vào Việt Nam trước tiên thuộc về các lực lượng bảo vệ biên giới.
Tiếp đó, theo vị lãnh đạo ngành Công an, trách nhiệm này liên quan đến các lực lượng, cơ quan chức năng từ Trung ương đến địa phương.
“Thứ ba là cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị”, Trung tướng Tô Ân Xô nhận định và cho rằng các cơ quan, đơn vị và người dân phải ngăn chặn quyết liệt người nhập cảnh trái phép vào Việt Nam.
Đại diện Bộ Công an cũng cho biết, hiện nay, đối với vấn đề quản lý, ngăn chặn xuất nhập cảnh trái phép, đã có rất nhiều biện pháp được áp dụng.
Trung tướng Tô Ân Xô nêu rõ, Bộ trưởng Bộ Công an (Đại tướng Tô Lâm) vừa ra công lệnh tổng rà soát, kiểm tra trên phạm vi toàn quốc để phát hiện người nước ngoài nhập cảnh trái phép.
“Công lệnh được ban hành ngày hôm qua (4/5/2021 - PV)”, Trung tướng Tô Ân Xô nói.
Theo đồng chí Tô Ân Xô, hiện tại, Bộ Công an đã tính đến nhiều giải pháp, trong đó các ngành chức năng, công an sẽ tăng cường rà soát, căn cứ các báo cáo để làm rõ phương thức, thủ đoạn đưa người nhập cảnh trái phép để ngăn chặn.
“Phải biết các vết hở để bịt lại”, Tướng Xô lưu ý.
Theo đó, nhằm tổng rà soát phát hiện người nhập cảnh trái phép, theo Trung tướng Tô Ân Xô, lực lượng Công an sẽ tiến hành tổng kiểm tra nhà nghỉ, khách sạn, nơi lưu trú để từ đó phát hiện các vụ/đối tượng nhập cảnh trái phép.
Cùng với đó là tăng cường chốt chặn biên giới, Công an phải đẩy mạnh truy vết, sớm khởi tố và khởi tố kiên quyết với người nhập cảnh trái phép, người môi giới và người đưa đi, với người nhập cảnh trái phép nếu không mắc Covid-19 sẽ đưa trở lại nơi xuất phát.
“Những nhà nghỉ không thực hiện đúng quy chế có thể rút giấy phép hoạt động, xử phạt hành chính, thậm chí là xử lý hình sự”, Trung tướng Tô Ân Xô khẳng định và nhấn mạnh, cùng với đó, lực lượng biên phòng sẽ tăng cường kiểm tra khu vực biên giới.
Theo Trung tướng Tô Ân Xô, vừa qua, các đối tượng sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn để nhập cảnh “chui” vào Việt Nam.
Theo người phát ngôn Bộ Công an, qua các vụ đã phát hiện có thể thấy những người môi giới hiện nay liên hệ qua mạng để đưa người sang Việt Nam, chủ yếu người nhập cảnh sang để tìm công ăn việc làm. Những người này lang thang rất nguy hiểm.
Không bao che bất cứ ai vi phạm
Trong khi đó, theo Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ (VPCP) Trần Văn Sơn cho biết, Chính phủ Việt Nam xác định dịch bệnh Covid-19 hiện cơ bản “vẫn đang trong tầm kiểm soát”.
Tuy nhiên, theo ông Sơn, dự báo tình hình dịch do coronavirus gây nên vẫn diễn biến phức tạp và kéo dài, do đó, đại dịch SARS-CoV-2 hiện vẫn là “mối đe dọa lớn” đối với Việt Nam nên cần phải chú trọng kiểm soát tốt.
Theo Bộ trưởng Trần Văn Sơn, nhiệm vụ quan trọng nhất của Chính phủ, cả hệ thống chính trị là phòng chống dịch triệt để, có hiệu quả để bảo vệ tính mạng, sức khỏe và đảm bảo cuộc sống an toàn, ổn định cho nhân dân, giữ vững thành quả đạt được, tiếp tục phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
“Quan điểm của Chính phủ, Thủ tướng là chống dịch thực chất. Cụ thể, tuyệt đối không hình thức, phô trương, đặt lợi ích quốc gia, dân tộc, sức khỏe của nhân dân lên trên hết”, Bộ trưởng Trần Văn Sơn nêu rõ.
Lãnh đạo Văn phòng Chính phủ cũng bày tỏ, chính quyền Việt Nam tuyệt đối “không bao che, nể nang, xử lý nghiêm không có ngoại lệ đối với các trường hợp vi phạm gây lây nhiễm dịch bệnh”. Đồng thời, các hành vi nhập cảnh trái phép, không tuân thủ quy định về cách ly y tế có thể bị xem xét xử lý hình sự tùy theo mức độ vi phạm.
Vì sao dân Trung Quốc có thể nhập cảnh trái phép vào Việt Nam?
Dư luận Việt Nam hiện đang rất quan ngại trước thực trạng người nước ngoài, đặc biệt là công dân Trung Quốc tăng cường vượt biên, nhập cảnh chui, xâm nhập trái phép, cư trú bất hợp pháp, ẩn náu sâu trong nội địa, nhất là khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát trở lại, gây lo lắng về mầm bệnh xâm nhập, lây lan trong cộng đồng.
Về vấn đề vì sao nhiều người nước ngoài, nhất là dân Trung Quốc, có thể “đi lọt”, thâm nhập sâu vào lãnh thổ Việt Nam dù lực lượng kiểm soát biên giới đã được tăng cường và các ngành chức năng cũng đang căng mình chống dịch, Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội nêu lên nhiều câu hỏi cần suy ngẫm và vấn đề tồn tại.
Theo Tướng Nguyễn Mai Bộ, trước hết, đúng là việc kiểm soát qua lại biên giới của Việt Nam “đang có lỗ hổng” nên người nước ngoài mới có thể thâm nhập sâu vào bên trong lãnh thổ đất nước.
Dù thừa nhận vấn đề “có lỗ hổng” trong kiểm soát xuất nhập cảnh trái phép qua biên giới, tuy nhiên, theo Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ, dư luận và nhân dân cũng cần phải thông cảm cho lực lượng chức năng biên phòng, công an ở các tỉnh biên giới.
“Họ không thể đủ lực lượng “căng mình” trên cả tuyến biên giới”, Tướng Bộ lý giải.
Mặc dù vậy, theo Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ, rõ ràng ở những nơi này, câu chuyện phát huy sức mạnh của nhân dân, tinh thần cảnh giác của nhân dân làm chưa được tốt.
Theo Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh Quốc hội, đây chính là câu chuyện của chính quyền địa phương, đêm hôm, đường mòn, lối mở, đường rừng, đường rẫy, khe núi… vì nếu không phát huy được “tai mắt” của nhân dân thì lực lượng chức năng khó có thể kiểm soát hết được.
Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ, trong phần chia sẻ với VTCNews, cũng chỉ ra câu chuyện thực tế khi một xe chở cát vào địa bàn, chỉ đâu đó một tiếng sau chính quyền phường biết ngay, nhưng tại sao hàng chục người nước ngoài nhập cảnh, cư trú bất hợp pháp, cơ quan chức năng lại không biết gì?
Tướng Nguyễn Mai Bộ nhắc lại vấn đề cần phát huy sức mạnh lòng dân để công tác ngăn chặn hiện tượng xuất nhập cảnh trái phép hay cư trú bất hợp pháp tại địa phương phát huy hiệu quả cao nhất.
“Nếu các quy định, yêu cầu về khai báo khi phát hiện người lạ được làm đến nơi đến chốn, những người dân sống bên cạnh những căn hộ có người Trung Quốc cư trú chắc chắn sẽ biết”, ông Bộ nói.
Vị chuyên gia cũng lưu ý, nếu có sự phối hợp giúp đỡ của nhân dân, lực lượng chức năng sẽ không phải phải tung lực lượng mất thời gian để truy tìm những người Trung Quốc trốn khỏi khu cách ly như trong thời gian vừa qua.
Xử nghiêm những kẻ tiếp tay dẫn người Trung Quốc vào Việt Nam
Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ dẫn chứng cách làm của thành phố Hà Tiên vừa qua khi kích hoạt toàn bộ hệ thống mạng Zalo, Facebook cùng người dân truy tìm một đối tượng người Trung Quốc nhập cảnh trái phép sau đó bỏ trốn. Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh Quốc hội đánh giá đây có thể coi là một giải pháp phát huy hiệu quả “tai mắt nhân dân”.
Tướng Nguyễn Mai Bộ cho rằng, cần đặt ra trách nhiệm của Ban quản lý khu nhà chung cư nơi phát hiện những người nước ngoài nhập cảnh trái phép cư trú cũng như Công an khu vực, Chủ tịch phường ở địa bàn đó.
“Còn những người môi giới tạo điều kiện để đưa người nhập cảnh trái phép vào Việt Nam đương nhiên phải xem xét hành vi vi phạm pháp luật”, Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ nêu rõ.
Liên quan đến việc một người Trung Quốc nhập cảnh vào Việt Nam bằng thị thực, visa hợp pháp, sau đó đón những đối tượng khác vào Hà Nội, theo đồng chí Nguyễn Mai Bộ, nếu đây đã là câu chuyện hợp pháp thì không bàn, bởi Chính phủ có cho phép một số trường hợp nhập cảnh vào Việt Nam như đối tượng chuyên gia, đi kèm với điều kiện thực hiện xét nghiệm và cách ly.
Tuy nhiên, Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ nêu quan điểm rằng, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 đang có diễn biến xấu, thì việc cần thiết lúc này là “không đổi kinh tế dẫn tới hệ quả là bệnh tật”.
“Cần phải hạn chế câu chuyện nhập cảnh bởi nếu xảy ra hệ quả lớn thì bao nhiêu kinh tế cho đủ để chữa chạy, để đổi được mạng người”, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh của Quốc hội nhấn mạnh.
Đồng chí Nguyễn Mai Bộ nêu rõ, trong câu chuyện này, cơ quan chức năng có thẩm quyền về nhập cảnh cần có sự tính toán lại. Đồng thời, các cơ quan, công ty mời chuyên gia cũng phải cân nhắc kỹ lưỡng.
Trước Vĩnh Phúc và Hà Nội, tại nhiều địa phương khác của Việt Nam cũng đã phát hiện nhiều người Trung Quốc nhập cảnh trái phép, gây ra lo lắng về nguy cơ nguồn bệnh xâm nhập.
Theo Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ, điều đáng buồn là người ta xâm nhập vào từ nhiều phía và vào sâu trong biên giới, đi qua rất nhiều địa phương nhưng câu chuyện kiểm tra hành chính của các cơ quan chức năng rõ ràng chưa làm tốt, qua đó còn hé lộ thực trạng môi giới, tiếp tay đưa người nhập cảnh trái phép vào sâu trong nội địa.
“Hành vi vi phạm pháp luật ấy cần phải xử lý thật nghiêm”, Thiếu tướng Nguyễn Mai Bộ nhấn mạnh.