Tùy viên quân sự Mỹ muốn thấy gì ở cảng Campuchia?
Đại tá Marcus Ferrara, tùy viên quân sự Mỹ tại Campuchia, khi đến thăm căn cứ hải quân Hoàng gia Campuchia Ream, muốn xem chuyện gì đã xảy ra với hai nhà chứa tàu thuyền mà người Mỹ xây dựng trợ giúp Campuchia.
Năm ngoái, những công trình kiến trúc này bị phá dỡ và thay thế bằng những tòa nhà mới. Tùy viên quân sự Mỹ đã bị từ chối vì ông không đặt vấn đề thăm nơi này từ trước, theo yêu cầu của thông lệ ngoại giao. Và không có gì xúc phạm nhà ngoại giao quân sự ở đây đối với chính quyền Campuchia, do họ là người có quyền quyết định dựa trên lợi ích an ninh quốc gia việc cho người nước ngoài tiếp cận những gì trên lãnh thổ của mình. Bộ Quốc phòng Campuchia, liên quan đến vụ việc này chính thức kêu gọi phía Mỹ "tôn trọng chủ quyền" của vương quốc.
Lo sợ về sự bành trướng của Trung Quốc
Chuyến đi ngoài kế hoạch của tùy viên quân sự Mỹ tới khu vực bờ biển rất có thể là do chuyến thăm Phnom Penh của Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman hồi đầu tháng. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 2017, một quan chức cấp cao của chính phủ Mỹ đến thăm Campuchia. Và một trong những chủ đề trọng tâm trong các cuộc hội đàm của bà với lãnh đạo Campuchia (và chính Thủ tướng Hun Sen) là số phận của hai công trình do Mỹ xây dựng. Trong hành động phá dỡ tòa nhà, Mỹ nghi ngờ có dấu vết Trung Quốc, bằng chứng về sự gia tăng hiện diện của Trung Quốc ở Campuchia. Như lưu ý trong một tuyên bố của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, "Thứ trưởng Ngoại giao Sherman bày tỏ sự quan ngại nghiêm túc về sự hiện diện quân sự của CHND Trung Hoa, và việc xây dựng các cơ sở tại căn cứ hải quân Ream ở bờ Vịnh Thái Lan". Quả thật Trung Quốc đang giúp hiện đại hóa cảng Ream, Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Ban chính thức tuyên bố xác nhận điều này. Ông cũng nói Bắc Kinh sẽ không được trao đặc quyền sử dụng căn cứ này.
Với thực tế ngày nay Hoa Kỳ coi Trung Quốc là đối thủ toàn cầu và khu vực của mình, việc Washington phản ứng trước việc tăng cường vị thế của Trung Quốc ở Campuchia là điều hoàn toàn tự nhiên. Mọi người đều biết Trung Quốc là đối tác kinh tế chính của vương quốc hiện nay. Khối lượng thương mại Trung Quốc - Campuchia trong 4 tháng đầu năm nay lên tới 3 tỷ USD. Đồng thời, Bắc Kinh không can thiệp vào công việc nội bộ của Campuchia, điều mà không thể nói được trong mối quan hệ với Mỹ. Cũng chính Wendy Sherman, trong các cuộc hội đàm với lãnh đạo Campuchia, đã nêu ra các vấn đề về tôn trọng quyền công dân. Hơn nữa, bà đã gặp lãnh đạo phe đối lập Kem Sokha, các nhóm xã hội dân sự và các nhà báo. Đây chẳng phải là sự can thiệp vào công việc nội bộ của Campuchia hay sao?