Ngay sau đó, 26 công ty đào tiền điện tử lớn nhất đã phải ngừng hoạt động. Trong bối cảnh làn sóng cấm đoán mới đối với tiền điện tử ở Trung Quốc, tỷ giá Bitcoin đã giảm gần 3,5% mỗi ngày.
Đã nhiều năm nay Trung Quốc theo đuổi chính sách nhất quán về hạn chế Bitcoin và các loại tiền điện tử phi tập trung khác. Ngay từ năm 2017, Bắc Kinh đã cấm các sàn giao dịch chứng khoán và ICO (Initial coin offering) tiền điện tử. Còn trước đó, các cấu trúc ngân hàng của Trung Quốc đã được lệnh không phục vụ thực hiện các giao dịch gắn với tiền điện tử. Tuy nhiên, các thành viên cộng đồng tiền điện tử Trung Quốc đã tìm ra cách lách luật để thích ứng với những lệnh cấm này. Ví dụ, các sàn giao dịch tiền điện tử chỉ cần đơn giản là chuyển tới các khu vực pháp lý khác: Nhật Bản, Singapore, v.v. Và thực tế là đối với những người nắm giữ tiền điện tử Trung Quốc hầu như chẳng thay đổi gì nhiều. Trong đó, đối với những người không muốn giao dịch chuyển ngân xuyên biên giới, đã nảy sinh và nhanh chóng phát triển kiểu thị trường p2p mua-bán tiền điện tử ngoài chứng khoán không cần kê đơn. Các dịch vụ Internet tương ứng hoạt động trong vai trò thư tín dụng - họ giữ kinh phí chừng nào bên kia của giao dịch chưa thông báo đã nhận được món tiền điện tử chuyển khoản.
Nhưng với tất cả những hạn chế hiện hành, trong thời gian dài chính quyền Trung Quốc vẫn không động đến các thợ đào tiền. Trung Quốc từ lâu giữ vị trí thủ lĩnh thế giới trong lĩnh vực khai thác Bitcoin – đất nước này vẫn chiếm tỷ lệ hơn 60% hashrate của thế giới. Thực tế dồi dào điện mức giá tương đối rẻ cùng với ngành công nghiệp vi điện tử phát triển cho phép nhanh chóng thiết lập nguồn cung cấp các thợ đào đặc biệt, tập trung nhằm vào các quy trình tính toán cụ thể để khai thác tiền điện tử, và đây đã trở thành những yếu tố chính thúc đẩy lan rộng của ngành kinh doanh này ở Trung Quốc. Tại các vùng Tân Cương, Nội Mông, Vân Nam, Tứ Xuyên đã lập ra những trang trại khổng lồ khai thác tiền điện tử. Hàng trăm, thậm chí hàng nghìn cỗ máy thực hiện các phép tính suốt ngày đêm để xác nhận giao dịch trên blockchain. Nhờ thế, tương ứng với thuật toán Bitcoin, các thợ đào đã nhận được phần thưởng. Quy mô kinh doanh thật đáng kinh ngạc. Một trang trại khai thác với thiết bị trị giá vài triệu USD có thể «ngốn» điện ngang với cả một thành phố.
Việc kinh doanh của «thợ mỏ» trong cảnh «trên đe dưới búa»
Một mặt, lệnh cấm khai thác Bitcoin gây nguy cơ đe doạ hoạt động kinh doanh của các thợ đào Trung Quốc, những người đã đầu tư hàng trăm triệu USD «tiền tươi thóc thật» vào chu trình không phải ảo mà là sản xuất thực tế. Điều này cũng liên quan đến các nhà sản xuất thiết bị tương ứng. Ví dụ, Bitmain có trụ sở tại Bắc Kinh là nhà cung cấp máy khai thác ASIC lớn nhất thế giới. Mặt khác, các thợ mỏ có thể đã từ lâu nghĩ về những biện pháp cấm đang nóng lên. Bởi Trung Quốc đã cam kết với cộng đồng quốc tế là đến năm 2060 sẽ đạt mức trung lập carbon. Tính đến việc khai thác Bitcoin ở Trung Quốc thường xúc tiến nhờ chi phí điện giá rẻ tạo ra bởi các nhà máy nhiệt điện than, không khó để giả định rằng sớm hay muộn chính quyền CHND Trung Hoa nhất thiết phải hạn chế việc cung cấp tài nguyên sản xuất được theo con đường không thân thiện với môi trường.
Bắc Kinh đã đi xa hơn
Điển hình Tứ Xuyên cho thấy rằng việc khai thác tiền điện tử đã không còn thuận lợi ngay cả khi dùng điện là sản phẩm của các nhà máy thủy điện không gây bất kỳ thiệt hại nào cho môi trường. Trung Quốc đang siết chặt lệnh cấm đối với Bitcoin không chỉ vì lý do sinh thái-môi trường, như chuyên gia Biện Vĩnh Tổ từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và An ninh thuộc Đại học Thanh Hoa giải thích với Sputnik.
Giai đoạn hiện tại của lệnh cấm đối với Bitcoin và khai thác tiền điện tử đã bắt đầu từ phiên họp tháng 5 tại Ủy ban về Ổn định và phát triển tài chính của Quốc vụ viện CHND Trung Hoa do Phó Thủ tướng Lưu Hạc chủ trì. Khi đó, ông Lưu nói rằng cần đấu tranh chống lại việc khai thác Bitcoin và các giao dịch bằng tiền mã hóa, kiên quyết ngăn chặn dòng chảy rủi ro vào lĩnh vực xã hội. Tuyên bố của ông Lưu Hạc được các nhà lãnh đạo tỉnh lĩnh hội một cách rõ ràng: tiền điện tử và việc khai thác tương ứng, là mối đe dọa đối với ổn định tài chính của đất nước. Mà đấu tranh chống rủi ro về ổn định tài chính là một trong ba cuộc chiến khó khăn của nước CHND Trung Hoa song hành với cuộc chiến chống đói nghèo và ô nhiễm môi trường mà Chủ tịch Tập Cận Bình thường xuyên huấn thị. Có nghĩa là việc khai thác tiền điện tử sẽ thành tâm điểm chú ý đặc biệt.
Những lệnh cấm mới
Đồng thời các cơ quan quản lý tài chính của CHND Trung Hoa đang đưa ra các lệnh cấm và chỉ thị mới đối với các cấu trúc tài chính liên quan đến tiền điện tử. Chẳng hạn, hồi tháng 5 năm nay, Hiệp hội Tài chính Internet, Hiệp hội Ngân hàng và Hiệp hội Thanh toán-Bù trừ đã công bố văn bản chung, cấm các tổ chức tài chính trong nước tiến hành giao dịch với tiền điện tử và phát hành các công cụ tài chính phái sinh liên quan với nó. Như báo chí Trung Quốc đưa tin mới đây, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc một lần nữa tổ chức cuộc đàm đạo với các cấu trúc ngân hàng và dịch vụ thanh toán, trong đó có Alipay, nhắc nhở họ cần phân tích độc lập, phát hiện và ngăn chặn bất kỳ giao dịch gắn với tiền điện tử, cho dù đó là chuyển ngân hay mở tài khoản, v.v. Như vậy, các biện pháp hiện hành cùng với lệnh cấm khai thác, trong tương lai gần sẽ thực tế vô hiệu hóa bất kỳ hoạt động liên quan đến tiền điện tử. Chuyên gia Biện Vĩnh Tổ nhận xét rằng Bitcoin không có tương lai ở Trung Quốc.
Bản chất của Bitcoin và các loại tiền điện tử phi tập trung mâu thuẫn với ý tưởng sự điều phối quản lý của Nhà nước trong lĩnh vực tài chính, chống lại cả sự kiểm soát rủi ro về ổn định mà chính quyền Trung Quốc duy trì. Thứ nhất, tính ẩn danh của các giao dịch cho phép người ta sử dụng để vượt qua các hạn chế tiền tệ và rút vốn tư bản ra khỏi đất nước.. Từ thực trạng nền kinh tế của CHND Trung Hoa bị thiệt hại đáng kể bởi cuộc khủng hoảng do đại dịch COVID-19 gây ra hồi năm ngoái, việc tháo vốn có thể dẫn đến thiếu thanh khoản nghiêm trọng. Tính đến khả năng siết chặt chính sách tiền tệ của Hoa Kỳ trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ đang mạnh lên, nguy cơ này đang rõ nét hiện thực bức xúc hơn nữa. Ngoài ra, sự biến động của tiền điện tử và cụ thể là Bitcoin cũng có thể tạo ra căng thẳng xã hội. Trong bối cảnh không nhiều cơ hội đầu tư, các công dân Trung Quốc bình thường bắt đầu tích cực mở rộng đầu tư vào tiền điện tử dưới tác động từ cơn bão quảng bá cường điệu «hype» với mục đích hình thành sở thích của người tiêu dùng. Vấn đề là ở chỗ mọi người thường dồn khoản tiết kiệm cuối cùng của họ vào tiền điện tử, mặc dù không đánh giá được tất cả những rủi ro gắn với động tác này. Và ở đây, rõ ràng, tiền mã hóa mâu thuẫn với «trận chiến cam go» thứ hai là xóa đói giảm nghèo. Đương nhiên chính quyền CHND Trung Hoa không thể để cho tình hình xã hội trong nước xấu đi.
Tuy nhiên như vậy không có nghĩa là Trung Quốc về nguyên tắc từ chối đổi mới ứng nghiệm trong lĩnh vực tài chính. Chỉ đơn thuần là Bắc Kinh đang phấn đấu, trước hết để thu xếp nề nếp trật tự trong ngành này. Và thứ hai, để phát triển công nghệ tiền tệ kỹ thuật số nhưng đặt dưới sự kiểm soát chặt chẽ của nhà chức trách.