"Nguồn lực Nhà nước còn hạn chế mà còn bị các đối tượng đục khoét"
Tại cuộc họp trực tuyến về công tác phòng, chống dịch Covid-19 diễn ra ngày 13/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính đặc biệt lưu ý về vấn đề chống tham nhũng, tiêu cực trong mua sắm trang thiết bị, sinh phẩm y tế, thuốc chữa bệnh, vật tư cho phòng, chống dịch Covid-19.
Theo ông Đinh Văn Minh – Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ, tham nhũng trên nhiều lĩnh vực còn nghiêm trọng, phức tạp, với biểu hiện ngày càng tinh vi, gây bức xúc trong xã hội, đặc biệt là trong lĩnh vực mua sắm công. Việc "giữ giá”, nâng khống giá trị thiết bị y tế, các loại phương tiện, thuốc chữa bệnh để ăn chia tiền chênh lệch đã xuất hiện ở nhiều địa phương.
"Tham nhũng, trục lợi ở lĩnh vực khác đã tệ rồi, nhưng tham nhũng, trục lợi trong việc mua sắm trang thiết bị, sinh phẩm y tế, thuốc chữa bệnh... thì đó còn là tội ác, là táng tận lương tâm. Chính vì vậy, Thủ tướng lưu ý làm sao kiểm soát, giám sát tốt hơn để không để xảy ra tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm trong công tác phòng, chống dịch" - ông Đinh Văn Minh nhấn mạnh.
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, việc mua sắm trang thiết bị trở nên cấp bách và áp dụng các biện pháp rút gọn hơn thì nguy cơ phát sinh tiêu cực cũng sẽ cao hơn. Do đó cần phải chú ý tăng cường kiểm soát tốt hơn so với trước kia.
"Trong lúc nguồn lực Nhà nước còn hạn chế mà bị các đối tượng đục khoét, bòn rút thì hậu quả của nó sẽ rất lớn”.
Vì dịch Covid-19 chưa từng có tiền lệ nên trong thời gian qua Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các địa phương đã áp dụng linh hoạt các quy định pháp luật để tổ chức thực hiện hiệu quả công tác phòng, chống dịch.
Điểm lại các vụ án tham nhũng y tế đã được 'xử nghiêm'
Từ khi dịch Covid-19 bùng phát, đã xảy ra không ít vụ án tham nhũng tham nhũng vật tư y tế gây bức xúc dư luận.
Tiêu biểu trong năm 2020 là tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hà Nội (CDC Hà Nội), hệ thống xét nghiệm tự động Realtime PCR đã bị đội giá gấp nhiều lần với thủ đoạn thông đồng, "thổi giá" của các đối tượng.
Ngày 2/6/2021, TAND cấp cao tại Hà Nội đã bác đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và tuyên y án phạt 10 năm tù với bị cáo Nguyễn Nhật Cảm - nguyên Giám đốc CDC Hà Nội và 5 đồng phạm khác lĩnh án từ 5 năm tù đến 6 năm 6 tháng tù về tội danh “Vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.
Việc đưa ra xét xử vụ án tại CDC Hà Nội đã tạo ra nhiều hiệu ứng lan tỏa tích cực, là hồi chuông cảnh tỉnh các cá nhân, doanh nghiệp câu kết kiếm tiền bất chính trên nỗi đau của người bệnh.
Vào tháng 7/2021 vừa qua, Công an tỉnh Hà Tĩnh khởi tố thêm 3 bị can liên quan đến vụ nâng khống thiết bị y tế tại địa phương này, nâng số người bị khởi tố về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" là 13 bị can.
Luật sư Nguyễn Hồng Bách (Công ty luật Hồng Bách và cộng sự) cho biết:
“Sai phạm sẽ hạn chế rất nhiều nếu những người trong cuộc nâng cao đạo đức, thực sự vì nhân dân phục vụ. Vì quy định dù có chặt chẽ đến đâu mà đạo đức xuống cấp thì hành vi sai phạm có thể vẫn diễn ra”.
Không chỉ những vụ án tham nhũng về thiết bị y tế, nhiều vụ việc liên quan đến lợi dụng quyền hạn để trục lợi tiêm vaccine không đúng đối tượng ưu tiên, cho 'người nhà, người quen' cũng đã được Thủ tướng chỉ đạo và xử nghiêm.
Sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp vừa qua là kịp thời để chúng ta ngăn chặn, cảnh báo, nâng cao cảnh giác đối với các loại tội phạm, đặc biệt là giai đoạn hiện nay khi cả nước đang ra sức phòng, chống dịch Covid-19.
Hay mới đây, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị kiểm toán năm 2022 làm rõ việc huy động, phân bổ và sử dụng các nguồn lực cho phòng, chống dịch Covid-19.
Theo luật sư Nguyễn Hồng Bách, quy định về trình tự, thủ tục, quy trình mua sắm trang thiết bị y tế mặc dù đã có nhưng cần phải xem xét sự đồng bộ, chưa chặt chẽ và không loại trừ ở một khâu nào đó có vấn đề. Từ kẽ hở đó, những người có chức, có quyền mới có thể lợi dụng, nâng khống giá vật tư, thiết bị để tư lợi cá nhân và gây thất thoát tài sản cho Nhà nước.
Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, thậm chí bổ sung các quy trình về việc mua sắm để đảm bảo sự minh bạch tài chính và thu chi; xử lý nghiêm minh nếu phát hiện ra sai phạm.