“Lập cả Trung đoàn Không quân mà đi mượn máy bay thì buồn cười quá”

Theo một số đại biểu, Công an và Quân đội như “anh em ruột thịt” và lực lượng Cảnh sát Cơ động (CSCĐ) có thể mượn máy bay, thuyền, tàu thủy của Quân đội trong các trường hợp tác chiến.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, việc trang bị tàu bay là nhu cầu cần thiết, không nên đi mượn, có những việc của lực lượng an ninh, Quân đội không được phép can thiệp. Không lẽ lập cả Trung đoàn Không quân (Bộ Công an) mà lại đi mượn máy bay?

Như Sputnik đã thông tin, trong phiên thảo luận trực tuyến sáng 26/10, các đại biểu Quốc hội Việt Nam đã cho ý kiến xoay quanh dự án Luật Cảnh sát Cơ động (CSCĐ).

Theo dự thảo, Cảnh sát Cơ động Việt Nam được trang bị vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, tàu bay, tàu thủy, phương tiện, kỹ thuật nghiệp vụ khi làm nhiệm vụ, do vậy, nội dung này nhận được nhiều ý kiến thảo luận tại nghị trường, nhất là việc làm rõ quyền hạn, đề xuất trang bị máy bay, tàu thủy cho lực lượng CSCĐ.

Trong đó, nhiều đại biểu đã yêu cầu phải nghiên cứu kỹ, quy định cụ thể các trường hợp cấp bách cần huy động Cảnh sát Cơ động bởi lực lượng này có hỏa lực mạnh, liên quan tới quyền con người và quyền công dân.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng thảo luận về nhu cầu và sự cần thiết trang bị máy bay cho CSCĐ.

Trong dự thảo luật có quy định về việc trang bị máy bay, tàu thủy cho lực lượng CSCĐ. Xoay quanh vấn đề này, đại biểu Hoàng Đức Thắng, Phó Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Quảng Trị, cho rằng đây là chính sách lớn, cần phải được đánh giá tác động cụ thể.

Theo đó, phạm vi hoạt động và quy chế phối hợp của các đơn vị trong Quân đội với Công an đã được quy định cụ thể trong các luật hiện hành. Việc Quân đội huy động phương tiện được các cấp có thẩm quyền xem xét giải quyết. Quy chế này hiện đang vận hành rất tốt.

Theo đại biểu Hoàng Đức Thắng, CSCĐ không phải là lực lượng thường xuyên cần sử dụng tàu bay, tàu biển. Hiện nay, đã có cơ chế để các đơn vị Quân đội hoặc các lực lượng khác phối hợp, huy động phương tiện thiết bị theo quy định của dự thảo luật, trong một số trường hợp cụ thể, đặc biệt.

Bên cạnh đó, Không quân, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát Biển và các lực lượng liên quan đã bố trí tàu bay và các phương tiện khác tại khắp các khu vực tác chiến. Các trang thiết bị này có thể được huy động thêm để phối hợp với CSCĐ thực hiện nhiệm vụ trong mọi tình huống và tại bất cứ nơi nào theo yêu cầu.

Theo Đại biểu Thắng, nếu vướng quy định của pháp luật trong huy động, sử dụng thì xem xét, yêu cầu điều chỉnh, bổ sung thay vì nhất thiết phải mua sắm riêng cho lực lượng Cảnh sát Cơ động mới thực hiện được nhiệm vụ.

Đáng chú ý, ông Thắng cũng đề nghị Bộ Công an báo cáo Quốc hội về tình hình, hiệu quả hoạt động của lực lượng kỵ binh đối với phòng chống tội phạm, bảo đảm an ninh trật tự thời gian qua.

Về phần mình, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) nhận định, do đây là lực lượng mới nên phải đào tạo, huấn luyện thật kỹ, chi phí ban đầu và bảo quản, bảo dưỡng rất lớn nên đề nghị Quốc hội xem xét quyết định.

Nếu Quốc hội chấp thuận về việc trang bị tàu bay cho lực lượng CSCĐ, Bộ Công an cần phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ GTVT để thực hiện tốt khâu quản lý bay, đảm bảo an toàn cho các lực lượng sử dụng tàu bay.

Trong khi đó, đại biểu Quản Minh Cường (Phó Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai, đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai) cho rằng việc Cảnh sát Cơ động được sử dụng tàu bay đã được quy định tại Pháp lệnh Cảnh sát Cơ động.

Luật Hàng không có nêu cả về hoạt động của tàu bay công vụ, trong đó có tàu bay quân sự, máy bay chuyên dụng của lực lượng hải quan, Công an, các máy bay khác dùng cho mục đích công vụ Nhà nước. Ông Cường nhấn mạnh, cách đây hơn 7 năm, Quốc hội đã đưa vào luật nên dự án Luật Cảnh sát Cơ động nêu vấn đề này là hoàn toàn “không có gì mới”.

Cũng theo Phó Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai, việc trang bị máy bay không chỉ ở vấn đề tốn kém mà quan trọng là dùng loại nào, trong trường hợp nào và phối hợp chặt chẽ ra sao. Bộ Công an cũng vừa mới lập Trung đoàn Không quân (như Sputnik đã đưa tin trước đó).

Ông Cường cũng lưu ý, khi lực lượng Không quân của Bộ Tư lệnh CSCĐ sử dụng máy bay thì cần quy định ro việc huấn luyện, cơ chế phối hợp với lực lượng Quân đội, quản lý không lưu, đường bay, an hoàng hàng không.

Tranh luận về quan điểm này, Đại biểu Phạm Văn Hòa, Phó trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Đồng Tháp, cho rằng quy định trang bị tàu bay cho Cảnh sát Cơ động là không hợp lý.

Ông Hòa cho rằng nhiều lực lượng Phòng không – Không quân, Cảnh sát Biển, Kiểm ngư, Bộ đội Biên phòng Việt Nam hiện đã có máy bay, tàu thuyền. Đồng thời, lực lượng Quân đội sẵn sàng hỗ trợ tích cực, đắc lực cho lực lượng công an khi thực hiện nhiệm vụ.

Đại biểu Đặng Hùng Sỹ (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận) cho rằng Cảnh sát Cơ động chủ yếu đảm bảo an ninh trật tự, xử lý bạo loạn, khủng bố… nếu sử dụng máy bay Quân đội tham gia trong các vụ việc thì không phù hợp chức năng nhiệm vụ của Công an. Ông Sỹ nhấn mạnh, neen giữ nguyên như dự thảo quy định CSCĐ được trang bị máy bay, tàu thủy.

ĐBQH Đỗ Ngọc Thịnh (Đoàn Khánh Hòa) đồng tình việc Việt Nam còn khó khăn, còn phải tiết kiệm. Tuy nhiên, ông Thịnh cho rằng, CSCĐ là lực lượng nòng cốt quan trọng nhất của công an, tham gia chống khủng bố, bảo đảm an ninh trật tự, chống bạo loạn.

ĐBQH Nguyễn Minh Đức, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội nêu ý kiến, theo các Công ước Quốc tế, các quốc gia không bao giờ được sử dụng lực lượng quân đội để thực hiện hành vi trấn áp khi có xung đột dân sự. Do vậy khi có tình huống xảy ra phải sử dụng lực lượng cảnh sát.

Phát biểu tại buổi thảo luận, nhiều đại biểu cũng đề nghị tiếp tục làm rõ xem Cảnh sát Cơ động “đặc thù” ở chỗ nào.

Theo đại biểu Hoàng Đức Thắng, Phó Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Quảng Trị, cần thống nhất nhận thức mang tính nguyên tắc là CSCĐ trước hết phải tuân thủ Luật Công an nhân dân với tư cách là một bộ phận bên trong của lực lượng Công an nhân dân.

Cũng theo đại biểu Thắng, cần bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật hiện hành cũng như xác định đúng vị trí, địa vị pháp lý, tính khác biệt của CSCĐ để không xung đột, mâu thuẫn trùng lặp với các lực lượng khác của Công an, Quân đội.

Đối với việc điều động CSCĐ thực hiện nhiệm vụ, ông Hoàng Đức Thắng cho rằng việc huy động phải tuân theo những nguyên tắc nhất định và phải được luật pháp quy định.

Theo đó, CSCĐ chỉ được điều động trong những nhiệm vụ, hoàn cảnh khẩn cấp, phức tạp mà các lực lượng khác không có điều kiện hoặc không thể thực hiện được, phù hợp với chức năng nhiệm vụ, thẩm quyền, tránh tùy tiện, lạm dụng CSCĐ.

Nêu ý kiến về quy định liên quan nhiệm vụ của CSCĐ, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai (đoàn Hưng Yên) đề nghị dự thảo luật nêu cụ thể căn cứ, điều kiện, trình tự thủ tục, thẩm quyền quy định, nhất là những nhiệm vụ liên quan trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân như giải tán các vụ tập trung đông người, gây rối an ninh trật tự...

Một số nữ đại biểu như Triệu Thị Huyền (Đoàn Yên Bái), Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương) cũng có ý kiến như bà Mai về việc dự thảo quy định CSCĐ có quyền huy động người, phương tiện, thiết bị của cơ quan, tổ chức, cá nhân tại Việt Nam trong trường hợp cấp bách. Tuy nhiên, cần làm rõ hơn thẩm quyền cũng như trình tự, thủ tục huy động để đảm bảo thống nhất với các quy định có liên quan. Việc huy động trên cơ sở tự nguyện để đảm bảo quyền con người, quyền công dân theo quy định của Hiến pháp.

Đại biểu Trần Đình Chung (Đà Nẵng) phát biểu cho rằng, hiện nay, Việt Nam chưa có các quy định giải thích cụ thể về các trường hợp cấp bách.

Báo cáo giải trình, tiếp thu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Công an Tô Lâm cho biết cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ thiếp thu đầy đủ ý kiến đại biểu Quốc hội để hoàn thiện dự thảo luật. Trong đó rà soát chỉnh lý vị trí, chức năng, nhiệm vụ, huy động người và phương tiện, hợp tác quốc tế của lực lượng CSCĐ để tránh chồng chéo với các lực lượng khác cũng như đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Theo dự thảo, Bộ trưởng Bộ Công an sẽ quy định chi tiết về hệ thống tổ chức của Cảnh sát Cơ động để đảm bảo thống nhất với quy định của Luật Công an nhân năm 2018.