Thực trạng này cho thấy, tín dụng đen hoạt động ngày càng tinh vi. Có ý kiến cho rằng, nhiều người dân vì túng quẫn quá, đến bước đường cùng mới phải làm liều.
Tuy nhiên, theo lãnh đạo Công an quận Từ Liêm, vụ việc vay nặng lãi thế chấp bằng hình ảnh, clip nhạy cảm này cho thấy nhận thức, lối sống sai lệch chuẩn mực đạo đức xã hội của một bộ phận giới trẻ hiện nay.
Vay tín dụng đen thế chấp bằng ảnh khiêu dâm
Như Sputnik đã thông tin, cơ quan chức năng Việt Nam vừa triệu phá đường dây cho vay nặng lãi, tín dụng đen, thế chấp bằng ảnh nude, ảnh nóng, clip khiêu dâm.
Công an xác định có gần 1.000 người là khách hàng vay tiền qua đường dây tín dụng đen này, nhiều người trong đó, vì không có khả năng trả lãi cắt cổ, đã phải đi bán dâm.
Cụ thể, hôm 25/10, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an quận Nam Từ Liên, Hà Nội, đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Thị Vân Anh (29 tuổi, trú phường Thổ Quan, quận Đống Đa, Hà Nội), Bùi Ngọc Thủy (37 tuổi, trú tại phường Cát Linh, quận Đống Đa), Khương Thị Tuyến (29 tuổi, trú phường Bồ Đề, quận Long Biên) nhằm điều tra về tội cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự.
Thực tế, qua quá trình điều tra vụ án Nguyễn Thị N môi giới bán dâm ở phường Mễ Trì, quận Nam Từ Liêm, Côn an phát hiện ngoài vay lãi ngày và bốc bát họ của cặp vợ chồng Nguyễn Thị Vân Anh và Đào Quốc Huy (cùng sinh năm 1992, trú tại phường Thổ Quan, quận Đống Đa), chị Nguyễn Thị N còn vay tiền thông qua hình thức bốc bát “họ” của các đối tượng Bùi Ngọc Thủy, Khương Thị Tuyến, Nguyễn Huy Hiển (sinh 1987 trú tại phường Thượng Thanh, quận Long Biên, Hà Nội) cũng thông qua hình thức này.
Tại cơ quan điều tra, Bùi Ngọc Thủy đã thừa nhận việc hợp tác với Khương Thị Tuyến, yêu cầu khách vay tiền là nhân viên nhà hàng, quán karaoke, hay gái mại dâm chụp ảnh, quay clip khỏa thân để làm tư liệu khống chế khi không trả được nợ vay.
Tài liệu điều tra của Công an Hà Nội cũng cho thấy, từ hồi cuối tháng 12/2020, vợ chồng Nguyễn Thị Vân Anh và Đào Quốc Huy tham gia nhóm kín trên các mạng Zalo, Telegram, Facebook liên quan đến các hoạt động mại dâm, do một đối tượng ngụ tại TP.HCM tạo ra, để quảng cáo cho vay tiền theo hình thức bốc bát họ.
Để vay tiền, người vay sẽ phải quay, chụp ảnh chân dung, chứng minh thư/thẻ căn cước công dân, ảnh giao diện trên mạng xã hội Facebook, Zalo, video và hình ảnh khỏa thân, nude, nhạy cảm của người vay hoặc cung cấp tên đăng nhập trên điện thoại, tài khoản iCloud và mật khẩu cá nhân làm tài sản thế chấp.
Các đối tượng này sẽ uy hiếp công khai ảnh khỏa thân, clip nóng lên mạng xã hội nhằm đe dọa con nợ nếu đến hạn trả tiền hay kỳ đóng lãi mà người vay không trả được. Đến tháng 5/2021, nhóm của vợ chồng Nguyễn Thị Vân Anh và Đào Quốc Huy đã cho chị Nguyễn Thị N. vay tiền 7 lần bằng hình thức trên với tổng số tiền là 163 triệu đồng.
Mức lãi suất mà chị N phải trả cho chủ nợ là từ 10.000-20.000 đồng/triệu/ngày. Mỗi ngày trả lãi và gốc từ 150.000đ-200.000đ, hoặc theo chu kỳ 10 ngày trả lãi/lần (tức khoảng 365-730%/năm)
Cơ quan Công an vào cuộc điều tra và xác định, tổng số tiền thu lời bất chính thông qua việc cho chị N vay vợ chồng Vân Anh – Quốc Huy là hơn 131 triệu đồng, gần bằng số tiền gốc chị N vay của hai đối tượng này.
Đặc biệt, khi con nợ lâm đường cùng, chậm trả, hoặc không trả nổi, Vân Anh gửi ảnh, video clip nhạy cảm để đe doạ đưa lên mạng, gửi cho gia đình, bạn bè để uy hiếp.
Do lo sợ bị công khai hình ảnh nhạy cảm nên nạn nhân lại tiếp tục đi vay lãi của Bùi Ngọc Thủy để trả tiền cho vợ chồng Vân Anh – Quốc Huy.
Sau quá trình mở rộng điều tra, cơ quan Công an quận Từ Liêm phát hiện, chị N không phải là con nợ duy nhất của đường dây tín dụng đen thế chấp bằng hình ảnh khiêu dâm này của Vân Anh và Huy.
Thông qua tài khoản cá nhân trên trang mecash.vn mà hai vợ chồng Nguyễn Thị Vân Anh và Đào Quốc Huy dùng để quản lý việc kinh doanh cho vay lãi nặng bằng ảnh nude, khỏa thân, clip nóng, cơ quan Công an đã thống kê có 989 người vay tiền, với tổng số tiền lên đến hơn 5 tỷ đồng.
Vào thời điểm khi bị Công an phát hiện, vợ chồng Anh – Huy đã thu lãi, gốc của 779 người vay và còn 210 người vay vẫn trả lãi, gốc hàng ngày với mức lãi suất “cắt cổ”. Cơ quan chức năng xác định tổng số tiền Vân Anh và Huy thu lợi bất chính từ việc cho vay lãi nặng, giao dịch dân sự là hơn 1,3 tỷ đồng.
Túng quẫn hay lối sống sai lệch của một bộ phận giới trẻ Việt Nam?
Cùng với những đường dây “sugar baby”, “sugar daddy”, cho vay nặng lãi bằng ảnh nude, clip khỏa thân, video khiêu dâm trở thành một thủ đoạn mới, đặc biệt tinh vi của những kẻ kinh doanh tín dụng đen, cho vay nặng lãi, đòi nợ thuê ở Việt Nam.
Chỉ cần gửi ảnh khỏa thân, clip nóng kèm chứng minh nhân dân/căn cước công dân hay tài khoản mạng xã hội là có thể dễ dàng vay được 10-20 triệu đồng. Lãi suất dao động từ 30-50%/tháng và trên 300-700%/năm. Người đi vay “lọt hố sâu” mà không hề hay biết.
Một trong các đối tượng trong đường dây cho vay nặng lãi bằng hình ảnh khỏa thân thừa nhận, mục đích của việc đòi thế chấp bằng clip nóng, ảnh nhạy cảm là để đe dọa con nợ vì “ai cũng có lòng tự trọng, danh dự, sợ bị đánh giá”.
Với thời đại công nghệ và mạng xã hội bùng nổ như hiện nay, các đối tượng đã lợi dụng triệt để các ứng dụng mạng xã hội như Zalo, Telegram, Facebook…trong suốt quá trình thực hiện hành vi phạm tội, từ khâu tìm kiếm người vay, trao đổi, yêu cầu người vay thế chấp bằng các thông tin nhạy cảm đến uy hiếp buộc người vay phải gốc, lãi đúng hạn, nếu không sẽ “lãnh hậu quả”.
“Mục đích dọa tung ảnh, clip nhạy cảm chỉ nhằm gây áp lực để người vay trả nợ đúng hạn. Mình chỉ cần gửi ảnh, clip đó cho người ta là người ta sẽ tự hiểu”, một đối tượng trong đường dây cho vay nặng lãi khai tại cơ quan Công an.
Theo kết quả điều tra sơ bộ của Công an, khách hàng vay tiền của những dịch vụ tín dụng đen này đa số là nhóm đối tượng yếu thế, làm nhiều nghề nhạy cảm.
Mặc dù vậy, cũng có người có học thức đầy đủ, nhưng do túng quẫn quá phải tìm đến đường dây vay nặng lãi này rồi lại vướng vào vòng luẩn quẩn mua bán dâm để trả nợ. Nhiều người trong số họ cảm thấy vô cùng xấu hổ với gia đình. Họ không nghĩ sẽ có ngày đi đến “bước đường cùng” như vậy.
Có trường hợp của một cử nhân, từng có công ăn việc làm ổn định nhưng khi dịch bệnh kéo dài, mất việc, giảm thu nhập, đời sống khó khăn, đành đánh liều đi vay tiền rồi không có khả năng trả nợ và phải đi đến nước đường cùng đi vay nặng lãi.
Đại tá Nguyễn Thành Long, Trưởng Công an quận Nam Từ Liêm, Hà Nội cho hay, không chỉ bản thân những người đi vay khó lường trước được hậu quả, cả người thân, bạn bè, gia đình cũng bị ảnh hưởng, bị gửi tin nhắn xúc phạm, thậm chí là đe dọa nếu không có khả năng trả nợ.
Đại tá Long cho biết, nếu như trước đây với hình thức vay tín chấp bằng chứng minh thư, thẻ căn cước khi người vay không trả được nợ, đối tượng cho vay sẽ gọi điện, nhắn tin đến gia đình, người thân hộ để gây sức ép thì hình thức vay giờ đây đã phát triển với thủ đoạn tinh vi hơn, tàn nhẫn hơn.
Cụ thể là yêu cầu nạn nhân cung cấp clip, hình ảnh nhạy cảm để khống chế đến mức lệ thuộc và phải làm theo điều chúng yêu cầu.
“Việc xuất hiện hình thức cho vay bằng hình ảnh nhạy cảm cũng cho thấy lối sống sai lệch chuẩn mực xã hội của một bộ phận giới trẻ hiện nay, dẫn tới thức đẩy cả người đi vay vi phạm pháp luật”, Trưởng Công an quận Từ Liêm nhấn mạnh.
Cần ngăn tín dụng đen vươn vòi bạch tuộc
Tín dụng đen, vay nặng lãi, đòi nợ thuê, mại dâm không phải là chủ đề mới ở Việt Nam. Tuy nhiên, thời gian qua, tội phạm ở những lĩnh vực này ngày càng biến tướng, tinh vi, xảo quyệt và diễn biến khó lường hơn.
Theo nhiều chuyên gia, một trong những nguyên nhân quan trọng đến từ thực tế người dân gặp rất nhiều khó khăn trong việc đi vay vốn ngân hàng, nguồn tiền sạch, chính đáng, “túng quá hóa liều” họ mới phải đi vay nặng lãi.
PGS.TS Đặng Ngọc Đức, Viện Ngân hàng - Tài chính, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân chia sẻ quan điểm trên Lao Động cho rằng, những biện pháp hạn chế tín dụng đen thời gian qua dù rất mạnh mẽ nhưng mới chỉ tiếp cận dưới góc độ nhà quản lý.
Trong khi tín dụng đen lại có thể nảy sinh, tồn tại và phát triển dựa trên cả giác độ pháp lý và trên cơ sở thị trường, hay nói cách khác là cung - cầu về vốn.
Theo PGS.TS Đặng Ngọc Đức, chừng nào các ngân hàng thương mại hay các tổ chức tài chính chính thống chưa đủ phát triển và đáp ứng nhu cầu vốn cũng như nhu cầu tài chính, sinh hoạt hàng ngày của người dân, đặc biệt là người nghèo thì vẫn còn tạo cơ hội cho tín dụng đen phát triển.
Do đó, chuyên gia cho rằng, để ngăn chặn tín dụng đen vươn vòi bạch tuộc, cần đáp ứng tốt nhất nhu cầu, tạo điều kiện cho người dân sử dụng được tài chính chính thống.
“Cần có chính sách khuyến khích các ngân hàng thương mại triển khai các gói cho vay”, PGS.TS Đặng Ngọc Đức bày tỏ.
Đối với vấn đề này, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú khẳng định, để ngăn chặn, đẩy lùi tín dụng đen, Ngân hàng Nhà nước đang đẩy mạnh, phát triển các công ty tài chính có sự quản lý chặt chẽ của Nhà nước để dần xóa bỏ vấn nạn này.
Theo đó, Ngân hàng Nhà nước đã và đang triển khai nhiều giải pháp cho các tổ chức tài chính, kể cả các tổ chức tài chính vi mô, cho vay tiêu dùng để làm sao có được nhiều sản phẩm, có nhiều mạng lưới tiếp cận cách thuận lợi, dễ dàng những thủ tục cho người dân khi có nhu cầu vay chính đáng, phục vụ cho các nhu cầu đột xuất.
“Ngân hàng Nhà nước cũng đã có một số chấn chỉnh, chỉ đạo đối với các công ty tài chính trong vấn đề thu nợ, lãi suất, phạm vi và cách thức cho vay tiêu dùng để làm sao vừa phục vụ thuận lợi, tất nhiên phải đảm bảo an toàn cho các tổ chức khi cho vay tín dụng”, Phó Thống đốc Đào Minh Tú nêu rõ.
Luật sư Quách Thành Lực, Đoàn Luật sư Hà Nội cho biết, Bộ luật Hình sự 2015 quy định, lãi suất vay trong giao dịch dân sự là do các bên thỏa thuận, song không được quá 20%/năm, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Nếu các bên thoả thuận mức lãi suất theo thỏa thuận vượt giới hạn thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.
“Các đối tượng trong đường dây trên cho vay với mức lãi suất hơn 700%/năm nên phải đối mặt với tội danh Cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự”, luật sư Lực nói.
Cũng theo chuyên gia pháp lý, với chiêu thức bắt người vay quay clip, chụp ảnh khoả thân và đe dọa đăng tải hình ảnh nhạy cảm con nợ nếu không trả tiền đúng hạn, các đối tượng còn có dấu hiệu của tội “Cưỡng đoạt tài sản”.
Hiện các vụ án liên quan đến đường dây tín dụng đen, vay nặng lãi, thế chấp bằng ảnh nóng, ảnh khỏa thân, clip khiêu dâm, nhạy cảm vẫn đang được các cơ quan chức năng tích cực mở rộng điều tra làm rõ và tiến hành xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.