Sau khi vụ việc tại “Tịnh thất Bồng Lai” bị khởi tố, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đã có công văn khẩn gửi các địa phương, yêu cầu ra soát việc chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em tại các cơ sở trong và ngoài công lập.
Vì sao không tạm giam ông Lê Tùng Vân?
Như Sputnik đã đưa tin trước đó, ngày 5/1, Cơ quan CSĐT Công an huyện Đức Hoà, tỉnh Long An đã ra quyết định khởi tố bị can đối với Lê Tùng Vân (90 tuổi), Lê Thanh Hoàn Nguyên (32 tuổi), Lê Thanh Nhất Nguyên (31 tuổi) và Lê Thanh Trùng Dương (27 tuổi) để điều tra về hành vi “Lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của tổ chức, cá nhân”.
Trong số đó, ngoại trừ ông Lê Tùng Vân được áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú, 3 bị can còn đều đã bị bắt tạm giam.
Liên quan đến vụ án này, chuyên gia tội phạm học, Đại tá, PGS.TS Đỗ Cảnh Thìn cho biết, những hành vi vi phạm pháp luật của các cá nhân ở “Tịnh Thất Bồng Lai” đã xảy ra trong thời gian dài, gây bức xúc dư luận.
Theo tin tố giác mà công an Long An nhận được, các đối tượng ở “Tịnh Thất Bồng Lai” có dấu hiệu lợi dụng hình thức tu tại gia, nuôi dưỡng trẻ mồ côi, cơ nhỡ nhằm kêu gọi từ thiện để thu lợi bất chính.
Các đối tượng còn được cho là có hành vi lợi dụng quyền tự do dân chủ để xâm phạm lợi ích của tổ chức, cá nhân, thậm chí cả tội loạn luân,... làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương.
Xác định vụ việc có dấu hiệu tội phạm nên Cơ quan CSĐT Công an huyện Đức Hòa (Long An) đã khởi tố vụ án để điều tra.
Qua điều tra bước đầu, nhận thấy có đủ căn cứ chứng minh hành vi “Lợi dụng quyền tự do dân chủ vi phạm lợi ích của Nhà nước, tổ chức, cá nhân”, cơ quan điều tra đã khởi tố bị can đối với ông Lê Tùng Vân và 3 người khác ở “Tịnh thất Bồng Lai”.
Theo Đại tá Thìn trao đổi với Doanh nghiệp và Tiếp thị, Bộ Luật Tố tụng Hình sự năm 2015 có quy định không áp dụng biện pháp ngăn chặn tạm giam đối với bị can "là phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, là người già yếu, người bị bệnh nặng mà có nơi cư trú và lý lịch rõ ràng".
Đặc biệt, không áp dụng biện pháp áp giải, dẫn giải với người già yếu, người từ đủ 70 tuổi đến 75 tuổi. Những đối tượng này cũng không bị cùm chân nếu phải bị tạm giữ, tạm giam, đồng thời được miễn phí trợ giúp pháp lý.
Với trường hợp ông Lê Tùng Vân, do bị can đã 90 tuổi nên cơ quan CSĐT chỉ khởi tố mà không áp dụng biện pháp tạm giam.
Ông Vân chỉ bị áp dụng lệnh cấm đi khỏi nơi trú để tránh bỏ trốn và khi cần triệu tập phải có mặt theo yêu cầu.
Cũng theo Đại tá Thìn, việc ông Vân và các đối tượng ở “Tịnh thất Bồng Lai” có lừa đảo chiếm đoạt tài sản hay không mới chỉ là tin báo tố giác tội phạm và cơ quan công an đang tiếp tục điều tra về vấn đề này.
Nếu thu thập được đầy đủ căn cứ, chứng cứ chứng minh, cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án, khởi tố bị can để điều tra.
Xác định tội loạn luân: Phải có chứng cứ rõ ràng
Về dấu hiệu hành vi loạn luân của ông Lê Tùng Vân, Đại tá Đỗ Cảnh Thìn cho biết, cơ quan tố tụng sẽ điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật nếu có đủ chứng cứ chứng minh.
Đầu tiên, phải xác định mối quan hệ giữa ông Lê Tùng Vân và những người được liên quan.
Pháp luật hiện hành quy định, các hành vi bị cấm là kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng.
Theo chuyên gia tội phạm học, để xác định hành vi loạn luân, lời khai chỉ là chứng cứ gián tiếp còn muốn khẳng định, phải có chứng cứ trực tiếp hoặc chứng cứ khác để chứng minh lời khai đó.
Theo Đại tá Thìn, vấn đề mang tính quyết định đối với hành vi loạn luân là có giao cấu giữa những người cùng dòng máu về trực hệ, cùng huyết thống hay không.
Phải có rất nhiều chứng cứ để xác định được điều này, mà quan trọng là phải trưng cầu giám định về y học. Cơ quan được trưng cầu giám đình cũng phải có thẩm quyền đưa ra kết luận.
“Sau khi cơ quan giám định khẳng định, có quan hệ giao cấu xảy ra và những người ở đây có mối quan hệ huyết thống với nhau thì lúc đó, mới xác định được có hay không hành vi loạn luân”, Đại tá Thìn nhấn mạnh.
Theo ông, nếu thực sự có hành vi loạn luân ở Tịnh thất Bồng Lai thì đây không chỉ là sự đồi bại, vô đạo đức, ảnh hưởng giống nòi mà còn vi phạm nghiêm trọng pháp luật, đi lùi lại văn minh nhân loại và cho thấy sự thách thức dư luận.
Tuy vậy, hiện chưa có cơ quan chức năng nào kết luận cụ thể mà mới chỉ có dấu hiệu, ở giai đoạn đầu điều tra và các thông tin phần lớn chỉ là bên lề.
“Do đó, cần chờ cơ quan điều tra kết luận, VKS truy tố, tòa xét xử và bản án phải có hiệu lực thì người vi phạm mới bị coi là có tội loạn luân”, Đại tá Thìn cho biết.
Ông cũng lưu ý, cần hết sức thận trọng khi thông tin, chỉ trích về việc này khi cơ quan chức năng vẫn chưa đưa ra kết luận cuối cùng.
Đặc biệt, trong số những người ở Tịnh Thất Bồng Lai, không phải tất cả cùng có dấu hiệu phạm tội loạn luân hay lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Trong quá trình điều tra, xác minh, cơ quan chức năng sẽ làm rõ, cá thể hóa trách nhiệm hình sự nếu có của từng người để có phương án xử lý phù hợp.
Bộ LĐ-TB&XH chỉ đạo khẩn sau vụ Tịnh thất Bồng Lai
Sau vụ việc vừa qua ở Tịnh thất Bồng Lai, Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) Nguyễn Thị Hà vừa ban hành công văn khẩn yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố triển khai rà soát, kiểm tra, thanh tra việc chăm sóc, nuôi dưỡng, hỗ trợ trẻ em của các cơ sở trợ giúp xã hội, các quỹ từ thiện trên cả nước.
Trong văn bản, Bộ LĐ-TB&XH cho biết, dư luận thời gian qua đang bức xúc về những vi phạm pháp luật xảy ra tại “Tịnh thất Bồng Lai” (sau đổi tên là “Thiền Am bên bờ vũ trụ”) ở xã Hòa Khánh Tây, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An.
Vụ việc được cho là có liên quan đến hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc trẻ em và lợi dụng tôn giáo, tín ngưỡng hòng thu lợi bất chính của các cá nhân, tổ chức.
Nhằm bảo đảm quyền trẻ em, thực hiện Luật Trẻ em và các Nghị định, Chỉ thị liên quan, Bộ LĐ-TB&XH đề nghị UBND các tỉnh, thành chỉ đạo lực lượng chức năng của địa phương khẩn trương rà soát việc đăng ký, cấp phép hoạt động của các cơ sở trợ giúp xã hội công lập và ngoài công lập, các quỹ từ thiện chăm sóc, nuôi dưỡng, hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt.
Cùng với đó, rà soát việc tiếp nhận, quản lý các đối tượng trẻ em được chăm sóc, nuôi dưỡng trong các cơ sở trợ giúp xã hội.
Bộ LĐ-TB&XH đề nghị các địa phương quan tâm, tạo điều kiện, thường xuyên rà soát việc chăm sóc, nuôi dưỡng, hỗ trợ trẻ mồ côi nói chung và trẻ mồ côi do ảnh hưởng dịch Covid-19 nói riêng.
Các địa phương cần có phương án bảo đảm trẻ mồ côi được chăm sóc nuôi dưỡng tốt về cả thể chất và tinh thần, ưu tiên chăm sóc thay thế bởi người thân thích theo quy định của pháp luật.
Phối hợp kiểm tra công tác vận động xã hội, tiếp nhận, sử dụng các nguồn vận động xã hội của các cơ sở trợ giúp xã hội, quỹ từ thiện trong chăm sóc, nuôi dưỡng, hỗ trợ trẻ em theo đúng mục đích, đúng đối tượng mà pháp luật quy định.
Cùng với đó, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội yêu cầu thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm, kịp thời các vi phạm pháp luật về tổ chức, hoạt động của các cơ sở trợ giúp xã hội, quỹ từ thiện chăm sóc, nuôi dưỡng, hỗ trợ trẻ em, không để tình trạng vi phạm, trục lợi kéo dài.
“Báo cáo Bộ LĐ-TB&XH kết quả rà soát, kiểm tra (qua Cục Trẻ em) trước ngày 28/2/2022”, Thứ trưởng Hà nhấn mạnh.