Mâu thuẫn giữa các nhóm cổ đông tại Eximbank kéo dài từ rất lâu nhưng đỉnh điểm là 3 năm trở lại đây, ngân hàng này không thể tổ chức thành công họp Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) nào do bất đồng về quyền lợi.
Cuộc chia ly sau 15 năm ‘cơm canh không ngọt’
Theo thông báo, Hội đồng quản trị (HĐQT) Eximbank vừa có Nghị quyết về việc chấm dứt trước thời hạn thỏa thuận liên minh với cổ đông Nhật Bản SMBC theo đề nghị của SMBC tại văn bản ngày 5/1/2022.
Được biết, SMBC là cổ đông lớn nhất tại Eximbank với tỷ lệ nắm giữ 15% cổ phần của ngân hàng này. Tại ĐHĐCĐ bất thường năm 2019, đề nghị của hai nhóm cổ đông chiến lược SMBC và nhóm Ngô Thu Thúy (hơn 10%) vẫn bất thành.
Có lẽ do quá mệt mỏi với “nội chiến” mà phía Nhật Bản đã quyết định buông tay với Eximbank, ngân hàng từng một thời SMBC đặt nhiều hy vọng. Sự ra đi của SMBC mở ra khả năng cao chấm dứt “cuộc chiến vương quyền” kéo dài 15 năm.
Thời gian gần đây, cổ phiếu của Eximbank (EIB) có chiều hướng tăng mạnh do thông tin về “cuộc nội chiến” tại ngân hàng này sắp kết thúc. Các nhà đầu tư kỳ vọng vào sự thay đổi thượng tầng tại đây và có thể hưởng lợi từ chính sách của Ngân hàng Nhà nước.
Đáng chú ý, EIB có những chuỗi tăng trần nhiều phiên liên tiếp và đã tăng khoảng gấp hơn gấp rưỡi trong vòng hơn 3 tháng, lên mức đỉnh cao lịch sử.
Hy vọng những thay đổi tại cấp lãnh đạo của Eximbank sẽ mang lại “luồng gió mới” đầu Xuân cho doanh nghiệp này sau nhiều năm trì trệ.
Cận cảnh “nội chiến” tại Eximbank
Như báo chí đưa tin, vòng xoáy tranh giành quyền lực tại Eximbank bắt đầu vào năm 2007 và “bùng nổ” vào năm 2019 sau khi 7 thành viên HĐQT Eximbank họp và bầu ra Chủ tịch HĐQT mới là bà Lương Thị Cẩm Tú thay cho ông Lê Minh Quốc dù ông Quốc chưa hết nhiệm kỳ.
Ngay lập tức, ông Lê Minh Quốc đã có đơn kiện và Tòa án TP.HCM đã áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời nhưng. Tuy nhiên, ông Lê Minh Quốc sau đó có đơn xin rút yêu cầu khởi kiện và có đơn từ nhiệm khỏi vị trí chủ tịch HĐQT.
Năm 2019, Eximbank có 3 lần hoãn ĐHĐCĐ 2019 vì các lý do như không đủ số cổ đông tham dự, chưa giải quyết xong các vấn đề nội bộ v.v.
Nhằm xoa dịu cuộc đối đầu giành ghế Chủ tịch, ông Cao Xuân Ninh sau đó được bầu làm chủ tịch Eximbank thay cho 2 nhân vật trên. Trong khi đó, chiếc ghế Tổng giám đốc bị bỏ trống.
Tháng 5/2019, ông Nguyễn Cảnh Vinh, Phó TGĐ của Eximbank, được bổ nhiệm quyền Tổng giám đốc Eximbank. Sau khi TGĐ trước đó là ông Lê Văn Quyết hết hạn hợp đồng và không được tái bổ nhiệm.
HĐQT Eximbank cũng đã từng có Nghị quyết bổ nhiệm ông Nguyễn Cảnh Vinh làm Tổng giám đốc. Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước đã không phê chuẩn do Nghị quyết bầu và hồ sơ trình lên không hợp lệ.
Ngày 25/6/2020, Eximbank đã họp và thống nhất bầu ông Yasuhiro Saitoh - khi đó giữ vị trí Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) đảm nhiệm chức danh Chủ tịch HĐQT, thay ông Cao Xuân Ninh từ nhiệm theo nguyện vọng cá nhân.
Tuy nhiên, ngay trước thềm ĐHCĐ hôm 30/6/2020, nhóm cổ đông lớn SMBC đã yêu cầu bãi nhiệm ông Yasuhiro Saitoh. Theo SMBC, tổ chức này đã chấm dứt tất cả các mối quan hệ pháp lý với ông Yasuhiro Saitoh kể từ 18/5/2019 nên ông này không đủ tư cách đại diện SMBC tham gia các chức vụ ở Eximbank.
Vào ngày 13/4/2021, sóng gió lại nổi lên tại Eximbank, chỉ trong vòng 1 tiếng đồng hồ có 2 quyết định bổ nhiệm Chủ tịch HĐQT với nội dung trái ngược nhau.
Cụ thể, theo Nghị quyết số 156/2021/EIB/NQ-HĐQT ngày 13/4, HĐQT Eximbank đã thông qua việc miễn nhiệm chức danh Chủ tịch HĐQT đối với ông Yasuhiro Saitoh. Đồng thời, ngân hàng thông qua việc bầu ông Nguyễn Quang Thông tạm thời giữ chức danh Chủ tịch HĐQT để chủ tọa cuộc họp HĐQT ngày 13/4/2021 đối với các nội dung tiếp theo của cuộc họp HĐQT cho đến khi HĐQT bầu nhân sự giữ chức danh Chủ tịch HĐQT mới.
HĐQT giao ông Thông thay mặt HĐQT ký Nghị quyết HĐQT về việc miễn nhiệm chức danh Chủ tịch HĐQT đối với ông Yasuhiro Saitoh theo Đơn từ nhiệm của ông Yasuhiro Saitoh ngày 6/4/2021.
Nhưng ngay sau đó, Eximbank tiếp tục có Nghị quyết 157, được ký bởi ông Yasuhiro Saitoh. Nghị quyết này được ban hành căn cứ theo kết quả biểu quyết tại cuộc họp HĐQT vào lúc 11h10 phút sáng 13/4/2021. Nghị quyết 157 lại thông qua việc bầu ông Yasuhiro Saitoh giữ chức danh Chủ tịch HĐQT Eximbank.
Trong 5 năm qua, Eximbank chỉ tổ chức thành công một lần duy nhất là ĐHĐCĐ thường niên năm 2018. Nhưng kết quả của đại hội sau đó cũng nhanh chóng biến thành mây khói.
Do không tổ chức thành công ĐHĐCĐ 3 năm liền nên Eximbank chưa báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh năm 2018, kế hoạch năm 2019, 2020 và 2021. Việc này khiến các hoạt động của ngân hàng trở nên ì trệ và gặp nhiều khó khăn.