Ước tính, lượng thuốc, hóa chất trong Bệnh viện Chợ Rẫy hiện chỉ đáp ứng được khoảng 60% nhu cầu khám chữa bệnh thực tế.
Tình trạng thiếu thuốc men, vật tư y tế là có thật
Chợ Rẫy - bệnh viện lớn nhất phía Nam - vừa thông báo lượng thuốc, hóa chất của bệnh viện hiện nay chỉ đáp ứng được khoảng 60% nhu cầu khám chữa bệnh.
TS-BS chuyên khoa II Nguyễn Tri Thức, Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, cho biết không chỉ một số loại thuốc hiếm, biệt dược dùng cho điều trị chuyên sâu, bệnh viện còn thiếu cả một số loại thuốc phổ biến.
Nguyên nhân là do không có nhà cung cấp hoặc do kế hoạch đấu thầu lại căn cứ vào nhu cầu của năm 2021, trong khi thời gian này dịch Covid-19 đang diễn ra, những loại thuốc này ít được sử dụng.
Mặt khác, thời gian qua có nhiều vụ việc xảy ra trong ngành y tế khiến người phụ trách đấu thầu có tâm lý e ngại, sợ làm sai, liên đới trách nhiệm. Điều này khiến cho quá trình đấu thầu của các bệnh viện chậm triển khai.
Theo PGS-TS-BS Phạm Thị Ngọc Thảo, Phó Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, trong nhiều nguyên nhân chuyển tuyến có cả nguyên nhân thiếu thuốc, vật tư y tế điều trị ở tuyến dưới.
"Stent trong phẫu thuật tim mạch, Bệnh viện Chợ Rẫy dự trù sử dụng trong 6 tháng nhưng nay chỉ đủ dùng trong 2 tháng; bệnh nhân tuyến dưới chuyển lên rất đông", - BS Thảo dẫn chứng.
Trong khi đó, quy trình đấu thầu, gồm lập dự toán, kế hoạch, thẩm định, thực hiện đấu thầu thì khâu thẩm định giá là khó nhất. Trước đây, khâu này thuộc Bộ Y tế, từ đầu năm 2020 giao cho các đơn vị tự chủ động. Do mới thực hiện quy định này, nhiều đơn vị chưa quen, cộng với tâm lý sợ sai sót nên việc lập giá kế hoạch, thẩm định giá bị "đẩy qua, đẩy lại".
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam làm việc với Bệnh viện Chợ Rẫy Thành phố Chí Minh
© Ảnh : TTXVN - Đinh Thị Hằng
Bệnh viện Chợ Rẫy gửi Bộ Y tế 6 kiến nghị
Mới đây, sau cuộc họp với Phó thủ tướng Vũ Đức Đam và Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên ngày 30/6, Bệnh viện Chợ Rẫy đã gửi đến lãnh đạo Bộ Y tế 6 kiến nghị liên quan đến tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế.
Theo đó, đầu tiên là việc cần quy định rõ thứ tự ưu tiên trong sử dụng thông tin về giá tham khảo xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu cung ứng thuốc.
Cụ thể, đối với 4 quy định về giá, bệnh viện Chợ Rẫy cho rằng cần ưu tiên các căn cứ về giá trúng thầu đăng tải công khai ở thời điểm gần nhất (so với thời điểm ghi nhận trên tờ trình xin phê duyệt kế hoạch) và giá trên báo giá cập nhật của nhà cung cấp.
Nếu thuốc không có kết quả trúng thầu được đăng tải công khai trong vòng 12 tháng, không thu thập đủ 3 báo giá sau khi đã công khai, cần lấy giá thấp nhất trong các lần thu thập làm giá kế hoạch, chứ không nhất thiết phải chờ đủ 3 báo giá. Thời hiệu báo giá có thể lấy theo thực tế ghi trên báo giá, tối thiểu không dưới 30 ngày kể từ ngày phát hành báo giá.
Vấn đề thứ hai, cần quy định rõ thứ tự ưu tiên trong sử dụng thông tin về giá xây dựng kế hoạch lựa chọn nhà thầu vật tư y tế tiêu hao, hóa chất. Trong số đó, ưu tiên căn cứ giá trúng thầu được công khai gần nhất trên các trang congkhaiketquathau.moh.gov.vn; muasamcong.mpi.gov.vn.
Cũng tương tự như thuốc, bệnh viện Chợ Rẫy đề nghị cần quy định rõ phương án xử lý cho trường hợp chủng loại vật tư y tế không có kết quả trúng thầu đăng công khai trong vòng 12 tháng, không thu thập đủ được 3 báo giá.
Bệnh viện này đề xuất lấy giá thấp nhất trong số các báo giá để làm giá kế hoạch, thời hiệu lấy theo thực tế ghi trên báo giá, tối thiểu không dưới 30 ngày kể từ ngày phát hành báo giá.
Thứ ba, đối với việc đấu thầu hóa chất xét nghiệm, cần bổ sung thêm nội dung hoặc hướng dẫn cụ thể đấu thầu mua sắm hóa chất tương thích với hệ thống máy.
Điều này là để giúp các bệnh viện có cơ sở triển khai đấu thầu mua sắm hoặc giao cho Trung tâm Đấu thầu mua sắm tập trung quốc gia hoặc địa phương đấu thầu. Sau đó, kết quả sẽ được giao về cho bệnh viện thực hiện.
Thứ tư, về vấn đề đấu thầu mua sắm vật tư, linh kiện thay thế trang thiết bị y tế bị hư hỏng (ví dụ: đầu đèn máy CT scanner, ống nội soi tiêu hóa, đầu dò siêu âm…), Bệnh viện Chợ Rẫy đề nghị bổ sung văn bản quy pháp phạm luật, cho phép mời thầu theo đúng chủng loại vật tư y tế cần sửa chữa thay thế, nhằm đảm bảo được tính tương thích với hệ thống.
Thứ năm, để sớm có đủ thuốc men và vật tư tiêu hao, bệnh viện đề nghị xem xét gia hạn thời gian hợp đồng đối với các gói thầu đấu thầu rộng rãi liền kề trước đó để việc mua sắm được nhanh chóng đáp ứng nhu cầu cần thiết phục vụ bệnh nhân.
Thứ sáu, bệnh viện đề xuất thống nhất dữ liệu về thanh toán bảo hiểm y tế các chi phí thuốc, vật tư tiêu hao với cơ quan bảo hiểm xã hội.
Theo đó, tối đa 20 ngày sau khi cơ sở y tế ánh xạ (tổng hợp gửi hồ sơ các loại thuốc - vật tư), cơ quan bảo hiểm xã hội phải có văn bản xác nhận các mặt hàng đủ điều kiện thanh toán cho người bệnh bảo hiểm y tế với mức giá thanh toán xác định.
Thời điểm cuối kỳ quyết toán, nếu phát hiện sự chênh lệch giá trong kết quả đấu thầu của ít nhất 2 hội đồng khác nhau, cơ quan bảo hiểm xã hội có thể đàm phán với đơn vị trúng thầu giá thấp nhất và thông báo điều chỉnh giá tới cơ sở y tế để thực hiện.
Địa phương sợ sai, không dám làm, Bộ Y tế thiếu thì “thiếu quyết liệt”
Tại cuộc họp, theo đánh giá của PGS.TS Nguyễn Tri Thức, Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, hiện lượng thuốc, hóa chất trong bệnh viện chỉ đáp ứng được khoảng 60% nhu cầu thực tế.
Ông Thức cho biết, số lượng stent sử dụng trong phẫu thuật tim mạch, đơn vị dự trù sử dụng trong 6 tháng nhưng chỉ dùng trong 2 tháng đã hết do bệnh nhân tuyến dưới chuyển lên rất đông.
Vừa qua, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên, người được giao “điều hành, phụ trách chính” Bộ Y tế sau khi cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long bị bắt, có văn bản đề nghị các địa phương, đơn vị phải chủ động tổ chức đấu thầu, lựa chọn nhà thầu cung cấp hàng hóa, dịch vụ, xử lý tình huống theo thẩm quyền, tuân thủ đúng quy định và các hướng dẫn về công tác đấu thầu.
Văn bản của Bộ Y tế cũng đề nghị một số địa phương, đơn vị có tâm lý e ngại, sợ sai, không dám làm, không dám mua sắm.
“Thủ trưởng các đơn vị chịu trách nhiệm nếu để xảy ra tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế phục vụ cho công tác khám bệnh, chữa bệnh và phòng chống bệnh dịch”, - văn bản do Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên ký nêu rõ.
Tuy vậy, trên thực tế, một số lãnh đạo Sở Y tế và giám đốc bệnh viện cho rằng đây là lúc Bộ Y tế cần lắng nghe các đơn vị nhiều hơn để tháo gỡ các vướng mắc và cần “quyết liệt hơn” trong việc xử lý khi nhận được các kiến nghị.
Ông Đỗ Xuân Tuyên cho rằng trong tình huống cấp bách này, cơ bản tán thành việc cho phép kéo dài hợp đồng trúng thầu trước đó thêm 6 tháng. Còn việc xác định đâu là “tình huống cấp bách”, thì Bộ Y tế không thể giải quyết mà cần phải bàn với Bộ Tài chính.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: Dứt khoát phải có thuốc cho dân
Trước tình trạng thiếu thuốc, thiếu vật tư gây ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe người bệnh, cụ thể tại Bệnh viện Chợ Rẫy không chỉ thiếu một số loại thuốc hiếm, biệt dược để dùng cho điều trị chuyên sâu mà còn thiếu cả một số loại thuốc phổ biến, giá rẻ do không có nhà cung cấp hoặc do kế hoạch đấu thầu căn cứ vào nhu cầu năm 2021 - khi dịch COVID-19 xảy ra, những loại thuốc này ít được sử dụng, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu phải có những giải pháp “dứt khoát” để có thuốc cho người dân.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nêu rõ, Bộ Y tế cần có văn bản tháo gỡ ngay một số vấn đề khó khăn, vướng mắc trong đấu thầu thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế như điều chỉnh kế hoạch mua sắm theo nhu cầu sử dụng trước khi có dịch Covid-19, xây dựng giá kế hoạch, làm rõ khái niệm giá thị trường, tra cứu thông tin đấu thầu...
Bên cạnh các giải pháp có tính căn cơ lâu dài, vấn đề cấp bách mà các bệnh viện phải làm là phải có đề xuất thật cụ thể, chi tiết.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam làm việc với Bệnh viện Chợ Rẫy Thành phố Chí Minh
© Ảnh : TTXVN - Đinh Thị Hằng
“Một số điều chưa rõ nhưng không trái với các thông tư, nghị định cần đề xuất sửa đổi, tránh để tâm lý suy diễn do sợ nên không làm”, - Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đặc biệt cũng khẳng định, phải nhìn đúng vào sự thật, giải quyết tận gốc vấn đề này.
“Mệnh lệnh trên hết là cứu dân. Đây không chỉ là trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước, pháp luật mà còn là tấm lòng, lương tâm”, - Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nói và yêu cầu các bệnh viện, địa phương không chỉ nêu thực trạng mà cần kiến nghị giải pháp cụ thể, trước mắt, cần làm ngay, để giải quyết tình trạng thiếu thuốc, dứt khoát phải có thuốc cho bệnh nhân, người dân đến khám.