Theo đó, mức phạt tiền từ 7- 15 triệu đồng được áp dụng đối với hành vi ghi âm lời nói, ghi hình ảnh của hội đồng xét xử mà không được sự đồng ý của chủ tọa phiên tòa hoặc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh của người tham gia tố tụng mà không được sự đồng ý của họ trong phiên tòa xét xử vụ án dân sự, vụ án hành chính; không tuân theo sự điều hành của chủ tọa phiên tòa về hoạt động ghi âm lời nói, ghi hình ảnh trong phiên tòa xét xử vụ án hình sự.
Đặt câu hỏi cho cơ quan chủ trì soạn thảo, phóng viên nêu: Nhà báo bị phạt tiền nếu ghi âm, ghi hình không được sự đồng ý của HĐXX và người tham gia phiên tòa (đối với tòa hình sự và dân sự), vậy cách thức xin ý kiến của nhà báo như thế nào, xin bằng văn bản, bằng miệng tại phiên tòa? Có phải xin tất cả những người liên quan có mặt tại phiên tòa không?
Việc ghi âm phương tiện tác nghiệp bình thường của nhà báo, việc ghi âm cũng không ảnh hưởng nhiều tới quyền riêng tư của HĐXX, người tham gia phiên tòa (vì PV không đăng phát nội dung ghi âm phiên tòa?), cũng không làm ảnh trật tự, chất lượng phiên tòa. Vì sao lại yêu cầu PV phải xin phép mới được ghi âm và nếu không được sự đồng ý lại phạt tiền?
Phó Chánh án Thường trực TANDTC Nguyễn Trí Tuệ cho biết, trong ba luật về tố tụng dân sự, hành chính và hình sự đều đã quy định nhưng chỉ nêu nguyên tắc cơ bản, quy định chung, không quy định hành vi nào thì bị xử phạt, mức xử phạt thế nào, ai là người xử phạt cụ thể nên phải ban hành pháp lệnh này.
Ông Tuệ nhấn mạnh, việc ghi âm, ghi hình phải được sự đồng ý để bảo đảm quyền con người. Báo chí có quyền của báo chí, nhưng người khác cũng có quyền của công dân. Khi phóng viên muốn vào tác nghiệp tại phiên tòa thì phải được sự đồng ý của chủ tọa .
"Cái này luật quy định rồi, không phải chúng tôi vẽ ra cái này để gây khó khăn cho báo chí. Chúng tôi rất muốn tạo mọi điều kiện cho báo chí hoạt động nhưng luật quy định muốn vào tác nghiệp tại phiên toà (hình sự chẳng hạn) thì phải được sự đồng ý của chủ toạ phiên toà...", Phó Chánh án nêu.
Tới đây, TAND Tối cao sẽ có hướng dẫn cụ thể hơn về việc xin phép ghi âm, ghi hình của phóng viên trong quá trình tác nghiệp.
Về lý do luật sư bị xử phạt nặng hơn trong cùng hành vi vi phạm, Phó Chánh án TAND Tối cao lý giải, luật sư là người am hiểu luật nên phải làm gương. Theo ông Tuệ, khi tham gia tố tụng, họ phải thể hiện sự tôn trọng pháp luật, thậm chí làm gương cho những người khác tuân thủ theo. Vì vậy khi luật sư vi phạm thì mức xử phạt nặng hơn.
"Chúng tôi đã đánh giá rất kỹ về việc xử phạt luật sư nặng hơn các đối tượng khác nêu có cùng hành vi vi phạm", ông Nguyễn Trí Tuệ nói.
Bên cạnh đó, đối với hành vi ghi rồi phát trực tiếp trên không gian mạng (livestream), dù pháp lệnh chưa quy định điều này, nhưng ông Nguyễn Trí Tuệ khẳng định đây là hình thức nặng hơn cả ghi âm, ghi hình, nên mức xử phạt sẽ nặng hơn. Livestream tại phiên tòa là hành vi bị nghiêm cấm.