Theo PGS.TS Đỗ Cảnh Thìn, Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý và Quản trị An ninh phi truyền thống, Đại học Quốc gia Hà Nội, nguy hiểm nhất là các thế lực thù địch, những kẻ bất mãn thường sử dụng mạng xã hội để chống phá Đảng, Nhà nước với nhiều cách thức khác nhau.
‘Nguy hiểm nhất là các thế lực thù địch’
Trong bối cảnh Việt Nam với gần 100 triệu dân và số người sử dụng điện thoại thông minh, sử dụng các phương tiện, thiết bị và sử dụng mạng xã hội với tỷ lệ rất cao (trên 70 triệu thuê bao), luật An ninh mạng lại càng được quan tâm.
Theo PGS. TS. Đỗ Cảnh Thìn, Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý và Quản trị An ninh phi truyền thống, Đại học Quốc gia Hà Nội thông tin trên VOV cho biết, hiện nay tội phạm mạng đang xuất hiện ở hầu hết các lĩnh vực, từ xâm phạm an ninh quốc gia, đến lừa đảo chiếm đoạt tài sản, vu khống làm nhục người khác.
“Tuy nhiên, nguy hiểm nhất là các thế lực thù địch, những kẻ bất mãn thường sử dụng mạng xã hội để chống phá Đảng, Nhà nước với nhiều cách thức khác nhau”, - theo PGS.TS Đỗ Cảnh Thìn.
Theo ông Thìn, không gian mạng có đặc điểm là lan truyền nhanh thông tin đến mọi ngóc ngách của đời sống xã hội, có thể tác động trực diện đến các đối tượng tiếp cận thông tin.
Lợi dụng đặc điểm này, các đối tượng đã tung ra rất nhiều thủ đoạn, xuyên tạc, bóp méo sự thật, thổi phồng sự kiện, bình luận ác ý và cài đặt ý đồ. Họ đưa ra những thông tin xấu độc, lập lờ, khiến người tiếp cận thông tin hoang mang dao động, từ đó có thể dẫn đến mất niềm tin vào Đảng, Nhà nước.
Các đối tượng này thường sử dụng mạng xã hội để chống phá Đảng, Nhà nước vào các thời điểm đất nước diễn ra các sự kiện chính trị lớn như Đại hội Đảng, bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp.
Bên cạnh đó, nhiều kẻ xấu còn lợi dụng mạng xã hội để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, xúc phạm danh dự, vu khống người khác.
Tội phạm mạng “đang diễn biến phức tạp”
Thậm chí tội phạm buôn bán hàng cấm qua mạng xã hội cũng đang có xu hướng diễn ra liên tục và ngày càng tinh vi hơn.
Đã xảy ra nhiều vụ việc như giả danh cán bộ công an, kiểm sát, tòa án gọi điện nhắn tin đe dọa yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản của đối tượng; giả mạo cán bộ ngân hàng nhắn tin yêu cầu nạn nhân cung cấp số tài khoản và mã OTP, rồi rút tiền.
Các đối tượng còn lập ra những trang web mạo danh cơ quan, tổ chức, công ty có uy tín để huy động vốn đầu tư vào các dự án bất động sản. PGS. TS Đỗ Cảnh Thìn lưu ý, chúng cũng dựng lên những mô hình kinh doanh "bánh vẽ" để dụ dỗ người muốn kiếm tiền nhanh chuyển khoản góp vốn. Một thủ đoạn khác là mạo danh các chủ facebook, zalo nhắn tin vay mượn tiền để chiếm đoạt.
Với sự vào cuộc của lực lượng công an, sự phối hợp của các nhà cung cấp dịch vụ internet, cơ quan quản lý đã tích cực đấu tranh ngăn chặn các hành vi phạm tội sử dụng công nghệ cao.
Hàng trăm trang mạng, hàng ngàn tài khoản mạng có nội dung độc hại, lừa đảo đã bị phát hiện bóc gỡ, xử lý; hàng trăm đối tượng phạm tội xâm phạm an ninh quốc gia, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, buôn bán người, xúc phạm danh dự người khác trên không gian mạng đã bị đưa ra xử lý nghiêm trước pháp luật.
Dù vậy, công tác đấu tranh với loại tội phạm trên không gian mạng vẫn gặp nhiều khó khăn.
GS. TS. Nguyễn Xuân Yêm, nguyên Giám đốc Học viện Cảnh sát nhân dân đánh giá, đối với tội phạm bình thường, việc thu thập và xác lập chứng cứ cũng đã rất khó khăn. Tuy nhiên, đối với tội phạm mới – tội phạm phi truyền thống, khi chứng cứ phần lớn là chứng cứ điện tử thì việc thu thập và xác lập chứng cứ thậm chí còn khó khăn hơn nhiều lần.
Cho đến nay, dù Luật An ninh mạng đã có hiệu lực hơn 3 năm nhưng một số người sử dụng mạng xã hội vẫn chưa thực sự nắm rõ các quy định của luật, cũng như các hành vi bị cấm để từ đó sử dụng mạng xã hội hiệu quả, tránh vi phạm đáng tiếc.
Luật An ninh mạng không cấm quyền tự do ngôn luận của người dân
Đầu năm 2019, khi Luật An ninh mạng mới có hiệu lực, đã xuất hiện một số ý kiến trái chiều trong dư luận. Các đối tượng xấu đã lợi dụng tình hình để kích động, cho rằng những nội dung được quy định trong luật sẽ hạn chế quyền tự do dân chủ, tự do ngôn luận.
Trên thực tế, sau hơn 3 năm luật có hiệu lực, quyền tự do ngôn luận của người dân vẫn đã và đang tiếp tục được mở rộng. Cùng với đó, môi trường không gian mạng cũng ngày càng trở nên văn hóa, lành mạnh hơn.
Luật sư Trần Tuấn Anh (đoàn luật sư Hà Nội) khẳng định, luật không cấm người dân phát biểu quan điểm, chia sẻ thông tin trên không gian mạng. Tuy nhiên, tự do nào cũng có giới hạn của nó.
Khi tham gia hoạt động trên mạng internet, mọi người cần lưu ý đến nguồn tin, tính chính xác của thông tin, cũng như mục đích người đưa thông tin.
“Luật An ninh mạng không cấm người dân được bày tỏ, thể hiện quan điểm cá nhân trên không gian mạng. Tuy nhiên, khi tham gia các bình luận, hoặc thể hiện quan điểm cá nhân trên không gian mạng, mọi người cần phải cân nhắc xem các nội dung mà mình tham gia trên không gian mạng ấy có vi phạm vào Điều 8 của Luật An ninh mạng không?”, - luật sư Tuấn Anh lưu ý.
Trong khi đó, theo bà Nguyễn Minh Hồng, chuyên gia công nghệ thông tin, cùng với nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác, Luật An ninh mạng ra đời đã góp phần bảo vệ an ninh quốc gia, bảo vệ trật tự an toàn xã hội, bảo vệ tốt hơn nhân phẩm, danh dự của công dân trên không gian mạng.
Luật cũng giúp người dân nhận thức rõ hơn về quyền và nghĩa vụ khi tham gia sinh hoạt, phát biểu đóng góp ý kiến trên các mạng xã hội. Đặc biệt, nó còn là một công cụ hữu hiệu giúp ngăn ngừa thông tin giả.
Sự tự do nào cũng có giới hạn
Luật sư Nguyễn Thiện (công ty luật Anh Vũ) cho rằng, quyền tự do ngôn luận của mọi người không bị hạn chế mà trái lại còn được đảm bảo tốt hơn bởi Luật An ninh mạng. Tuy nhiên, mọi hoạt động cần phải nằm trong giới hạn cho phép của pháp luật Việt Nam.
“Sự tự do nào cũng đều có giới hạn, không chỉ những người đăng mới bị xử lý vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự mà ngay cả những người chia sẻ các thông tin này mà không kiểm chứng thì cũng bị xem là hành vi vi phạm pháp luật”, - ông Thiện nhấn mạnh.
Cho đến nay, đã có hàng nghìn đối tượng đã bị các cơ quan chức năng xử lý hành chính và hình sự khi tung tin thất thiệt trên mạng xã hội nhằm mục đích câu like, câu view hoặc xuyên tạc chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Cũng có hàng trăm trường hợp người dân phải nhờ đến các quy định của Luật An ninh mạng để bảo vệ danh dự, nhân phẩm của mình trên môi trường mạng xã hội.
Tất cả đã cho thấy, Luật An ninh mạng là bộ luật thiết thực, góp phần đảm bảo tốt hơn an ninh quốc gia cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể trên môi trường internet.
Mỗi người dùng mạng xã hội hãy luôn tỉnh táo trước những thông tin đăng tải và chia sẻ. Quan trọng nhất, hãy trở thành người dùng mạng có văn hóa, với tinh thần thượng tôn pháp luật để đảm bảo sự bình yên phát triển của xã hội Việt Nam.