Tăng trưởng đột phá
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, tính đến cuối tháng 10, riêng xuất khẩu cá tra sẽ mang về 2,2 tỷ USD, tăng 81% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức tăng trưởng mạnh nhất trong các nhóm ngành xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong năm nay.
Theo thống kê của VASEP, xuất khẩu cá tra chiếm 27% giá trị xuất khẩu toàn ngành và có thể tăng thêm trong năm nay. Hai thị trường có thị phần lớn với xuất khẩu cá tra của Việt Nam là Trung Quốc chiếm 30%, Mỹ chiếm 23%.
Bộ Nông nghiệp Mỹ thống kê, 9 tháng đầu năm 2022, quốc gia này đã nhập hơn 104.000 tấn cá tra phile đông lạnh, trị giá trên 445 triệu USD, tăng 24% về khối lượng và 91% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.
Tăng 53% so với mức cùng kỳ 2021 là ghi nhận từ giá trung bình nhập cá tra phile đông lạnh vào thị trường Mỹ 9 tháng đầu năm nay, cụ thể là 4,26 USD/kg. Trong khi nhập khẩu các loài cá thịt trắng như cá tuyết, cá hake, cá minh thái hoặc giảm hoặc chỉ tăng nhẹ thì nhập khẩu cá tra và cá rô phi tăng mạnh và chiếm vị trí hàng đầu.
Điều này cho thấy 2 loài cá thịt trắng nuôi đang dần thay thế cá biển. Nguyên nhân do chiến sự và lệnh cấm vận khiến cho thị trường thiếu hụt nguồn cung từ Nga. Riêng cá thịt trắng, Việt Nam là nhà cung cấp lớn thứ 2 cho thị trường Mỹ, sau Trung Quốc.
Đối với thị trường Trung Quốc, trong 10 tháng vừa qua, tổng xuất khẩu cá tra Việt Nam sang thị trường nước này đạt 647 triệu USD, tăng 110% so với cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân tăng trường là do chính sách "Zero Covid" khiến nước này thiếu thực phẩm và thủy sản.
Thị trường Trung Quốc nhập khẩu chủ yếu 2 dòng sản phẩm cá tra phile đông lạnh và cá tra nguyên con đông lạnh, chiếm tỷ trọng lần lượt 68% và 32%. Giá trung bình xuất khẩu cá tra phile đông lạnh sang thị trường Trung Quốc 9 tháng đầu năm đạt 2,45 USD/kg, cao hơn 64% so với mức giá cùng thời điểm năm trước.
Vượt khó, đạt mục tiêu
Biến động địa chính trị và kinh tế khiến năm 2022 là năm nhiều khó khăn đối với xuất nhập khẩu, trong đó có ngành thuỷ sản. Tuy nhiên, các doanh nghiệp thuỷ sản Việt Nam đã biến thách thức thành cơ hội, tận dụng lợi thế của các Hiệp định thương mại tự do (FTA) cũng như nhu cầu của thị trường để đẩy mạnh xuất khẩu.
Việt Nam có hơn 400 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu cá tra tính đến cuối tháng 9/2022. Hầu hết doanh nghiệp đều có doanh số tăng trưởng so với cùng kỳ năm ngoái, chủ yếu nhờ giá xuất khẩu cao. Với kết quả đạt được tới tháng 10, dự kiến cả năm, xuất khẩu cá tra sẽ đạt trên 2,5 tỷ USD, tăng 58% so với năm 2021.
Cũng theo VASEP, ASEAN là một trong những khối thị trường chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng xuất khẩu (XK) cá tra của Việt Nam, và đang có xu hướng gia tăng nhập khẩu sản phẩm này. Tính đến hết tháng 9/2022, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang các nước ASEAN ước đạt hơn 152 triệu USD, chiếm gần 8% tổng xuất khẩu cá tra đi các thị trường.
Không chỉ tăng trưởng ở thị trường lớn như Mỹ, Trung Quốc, tính đến nay, tỷ trọng của thị trường ASEAN đã gần tương đương với thị trường EU trong tổng xuất khẩu cá tra của Việt Nam. Đối với cá tra xuất khẩu, những thị trường có kim ngạch lớn trong khối ASEAN, gồm: Thái Lan, Singapore, Philippines và Singapore.
VASEP thống kê, ước tính ngành thuỷ sản chiếm 3% tổng xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam trong năm 2022. So với tổng kim ngạch xuất khẩu khu vực kinh tế trong nước, ngành thuỷ sản đóng góp gần 12% giá trị.
Trong khi tỷ trọng của nhóm hàng nông lâm thuỷ sản nói chung đang bị giảm 0,6% điểm thì ngành hàng thuỷ sản tăng 0,4% điểm, cho thấy sự bứt phá và vai trò ngày càng quan trọng của ngành thuỷ sản trong chỉ số GDP của cả nước, đặc biệt trong ngành hàng nông lâm thuỷ sản xuất khẩu.