Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho rằng, chi phí sản xuất điện của Việt Nam cũng không nằm ngoài những tác động của tình hình thế giới khi giá nhiên liệu tăng cao. Do đó, EVN đề xuất điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quântrong nước.
Giá điện ở châu Âu tăng cao
Giá điện nhiều nước trên thế giới tăng cao. Bộ Công Thương ngày 26/11 cho biết, giá điện nhiều nước trên thế giới vẫn tăng cao trong quý IV/2022.
Nguyên nhân được Bộ này chỉ ra là do khủng hoảng năng lượng, lạm phát kéo dài và xung đột diễn ra tại Ukraina chưa có dấu hiệu dừng lại khiến giá điện ở nhiều nơi trên thế giới vẫn tăng cao.
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng dẫn số liệu của Ember cho thấy, ở châu Âu, giá bán buôn trung bình những tháng cuối năm tuy giảm đôi chút nhưng vẫn cao hơn đầu năm.
“Hiện tại vẫn chưa có dấu hiệu cho thấy cuộc khủng hoảng năng lượng đã lắng xuống”, Ember nhấn mạnh.
Bộ Công Thương tham chiếu số liệu của Ember cho thấy, ở châu Âu, giá điện bán buôn trung bình vào tháng 10 năm 2022 là: tại Ý - € 211, 2/MWh (tương đương 5.714 VNĐ/kWh); ở Pháp - 178,9 €/MWh; (khoảng 4.847 VNĐ/kWh); tại Đức - 157,8 €/MWh; (khoảng 4.278 VNĐ/kWh); ở Tây Ban Nha - 127,22 €/MWh. (khoảng 3.439 VNĐ/kWh); Anh - 136,60 €/MWh. (khoảng 3.710VNĐ/kWh)
Như đã biết, EU đang nỗ lực kiểm soát giá đối với khí đốt được sử dụng để sản xuất điện.
Mỹ: Giá điện tăng cao, năm 2023 còn tồi tệ hơn
Bộ Công Thương cho biết, ở Hoa Kỳ, theo trang tin trực tuyến Vaultelectricity, nhiều bang có mức giá tăng cao. Trong đó có bang tăng hơn 27,47 USD/kWh (tương đương 6.810 đồng/kWh).
Tháng 10/2022, người tiêu dùng Mỹ đối mặt với hóa đơn tiền điện tăng là do giá khí đốt tự nhiên biến động, thời tiết khắc nghiệt.
Cụ thể, theo Bộ Công Thương, các bang không tiếp giáp Thái Bình Dương tăng trung bình 24,18%, trong khi các bang ở Tây Bắc Trung Bộ tăng 6,23%. Trong khoảng thời gian từ tháng 6 năm 2021 đến năm 2022, một số tiểu bang đã chứng kiến sự tăng vọt về giá điện bình quân, bao gồm Maine, Hawaii, Oklahoma và Illinois, trong số những tiểu bang khác.
Trong khí đó, các bang khác, như Michigan, South Dakota, Alaska và Idaho có mức tăng nhẹ.
“10 bang có mức giá tăng cao nhất, đứng đầu là New Hampshire 27,47 ¢ (6810 VNĐ)/kWh và thứ 10 là bang New England 25,59¢ (6340 VNĐ)/kWh. Trong khi đó 10 tiểu bang có mức giá tăng thấp nhất là Montana 11,55¢ (2860 VNĐ)/kWh và thứ 10 là New Jersey 17,35¢ (4300 VNĐ)/kWh”, Bộ Công Thương dẫn số liệu cho hay.
Khách hàng sử dụng điện của Mỹ phải đối mặt với hóa đơn tiền điện tăng là do giá khí đốt tự nhiên biến động và tình trạng thiếu cung toàn cầu trở nên tồi tệ hơn do xung đột. Bên cạnh đó còn có tác động của biến đổi khí hậu, từ thời tiết khắc nghiệt và dự báo sẽ tồi tệ hơn trong những năm tới.
Châu Á: Giá điện tăng cao kỷ lục ở nhiều nước
Bộ Công Thương cho biết, ở Nhật Bản, tháng 10/2022, Chính phủ đã công bố kế hoạch thực hiện các biện pháp để giảm gánh nặng hóa đơn tiền điện, khí đốt và chi phí xăng dầu tổng cộng khoảng 45.000 yên cho mỗi hộ gia đình trong tháng 1- 9 năm sau.
Cũng vào tháng 10/2022, giá điện ở Tokyo đã tăng gần 27%. Đây là nguyên nhân chính làm tăng lạm phát ở một quốc gia nhập khẩu hơn 90% nhiên liệu.
Lạm phát đã đặc biệt đè nặng lên các hộ gia đình, vốn đã chứng kiến mức lương trì trệ trong vài thập kỷ qua và không đủ khả năng chi trả cho chi phí gia tăng. Các biện pháp trợ cấp giá điện của Nhật Bản sẽ được đưa vào gói kinh tế toàn diện sắp tới của chính phủ.
Theo đó, Chính phủ Nhật Bản sẽ cung cấp viện trợ cho các công ty điện lực để cắt giảm giá điện hộ gia đình của họ xuống 7 yên/kilowatt giờ, để bù đắp việc tăng giá dự kiến cho mùa Xuân tới và sau đó. Biện pháp hỗ trợ này sẽ được cắt giảm từ tháng 9 để tránh cản trở nỗ lực khử cacbon.
Giá điện tính theo bậc thang áp dụng tại nước này gồm: sử dụng mức dưới 120kWh có giá là 19,88 yen (tương đương 3.530 đồng/kWh); dùng từ mức 121kWh đến 300kWh có giá 26,46 yen (tương đương 4.700 đồng/kWh); và dùng trên 301kWh sẽ có giá 30,57 yen (tương đương 5.425 đồng/kWh).
Trong khi đó ở Hàn Quốc, giá bán buôn điện ở Hàn Quốc đạt mức cao nhất vào ngày đầu tiên của tháng 9/2022 do giá khí đốt quốc tế tăng mạnh từ quyết định về năng lượng của Nga dẫn đến lựa chọn tăng nhiên liệu than thay cho khí đốt tự nhiên để sản xuất điện ổn định trong thời tiết lạnh hơn. Theo Korea Power Exchange, giá biên hệ thống (SMP), Tập đoàn Điện lực Hàn Quốc (KEPCO) trả cho các nhà máy điện đã tăng lên mức cao kỷ lục hàng ngày là 228,96 won (4.287 VNĐ) mỗi kWh cho nội địa, cao hơn mức cao nhất hàng tháng 202,11 won (3.784 VNĐ) /kWh hồi tháng 4/2022.
SMP cũng đã tăng lên 202,11 won/kWh vào tháng 4, tăng từ 154,42 won (2.891 VNĐ) vào tháng Giêng. SMP đã giảm xuống 140,34 won (2.627 VNĐ)/kWh vào tháng 5 và 129,72 won (2.430 VNĐ) vào tháng 6 khi giá khí đốt ổn định nhưng giá đã tăng lên phía bắc từ tháng 7. SMP vào tháng 8 đã tăng hơn gấp đôi so với một năm trước lên 197,74 won (3.702 VNĐ)/kWh.
Hàn Quốc đã đảm bảo hơn 90% nhu cầu khí đốt trong một năm từ tháng 4 năm 2022 đến tháng 3 năm 2023 thông qua hợp đồng cung cấp dài hạn, đồng thời cho biết thêm rằng chính phủ cũng có thể mua khí đốt trên thị trường giao ngay nếu có bất kỳ sự thiếu hụt nào trong mùa đông.
Tại Trung Quốc, trang tin Globalpetrolprices cho hay, giá điện Trung Quốc cho hộ gia đình áp dụng từ tháng 3-2022 là 0,546 NDT (1.909 VNĐ)/kWh, cho kinh doanh 0,634 NDT (2.217 VNĐ/kWh). Giá này bao gồm tất cả các thành phần của hóa đơn như chi phí điện, phân phối và thuế. Để so sánh, giá điện trung bình trên thế giới trong thời kỳ đó là 0,144 USD (3.568 VNĐ)/kWh đối với hộ gia đình và 0,138 USD (3.419 VNĐ)/kWh đối với doanh nghiệp.
Ceicdata.com (Trung Quốc) cho hay, vào tháng 10 năm 2022, lạm phát giá bán lẻ nhiên liệu hàng tháng ở Trung Quốc dao động ở mức 8,5%, so với cùng tháng năm trước. Tỷ lệ lạm phát đối với năng lượng đã tăng đáng kể kể từ tháng 1 năm 2021, nhưng áp lực lạm phát đã giảm gần đây. Giá sử dụng điện cho ngành công nghiệp ở Bắc Kinh được báo cáo là 0,800 NDT (2.780 VNĐ)/kWh vào tháng 10 năm 2022. Con số này giảm so với con số trước đó là 0,810 NDT(2.832VNĐ)/kWh vào tháng 9 năm 2022. Về giá nhiên liệu tại Trung Quốc, tính đến ngày 14-11 là: xăng 1,17 (28.992 VNĐ) và dầu diesel 1,137 (USD) ((28.174 VNĐ)/lít).
Tại Thái Lan, giá điện đã tăng 4,72 baht (tương đương 3.273 đồng/kWh) từ tháng 9-2022. Lý do chính của sự gia tăng là do nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ các thị trường giao ngay để bù đắp cho sự sụt giảm sản lượng từ vịnh Thái Lan.
Ủy ban điều tiết năng lượng (ERC) dự đoán tình trạng thiếu LNG sẽ kéo dài đến năm 2023 do nguồn cung ở Thái Lan và Myanmar vẫn không chắc chắn và tình hình kinh tế cản trở đầu tư vào các dự án thăm dò LNG mới. Cơ quan này cũng đang nghiên cứu khả năng sử dụng các nhiên liệu khác để cung cấp cho các nhà máy điện của Thái Lan, bao gồm nhiên liệu dầu, diesel, than đá, thủy điện và năng lượng tái tạo. ERC cũng kêu gọi các hộ gia đình và doanh nghiệp tiết kiệm điện để giảm sự phụ thuộc của đất nước vào LNG nhập khẩu.
EVN gặp khó, giá điện Việt Nam sẽ tăng?
Ở Việt Nam, hiện tại, giá điện đang duy trì ở mức giá bán lẻ điện bình quân là 1.864,44 đồng/kWh (chưa gồm VAT).
Giá điện vẫn được giữ ổn định kể từ tháng 3/2019 đến nay nhờ nỗ lực từ Chính phủ, các bộ, ngành hỗ trợ người dân, doanh nghiệp sau giai đoạn khó khăn suốt thời gian dài chịu ảnh hưởng của dịch bệnh.
Chi phí sản xuất điện của Việt Nam cũng không nằm ngoài những tác động của tình hình thế giới khi giá nhiên liệu tăng cao.
Tập đoàn Điện lực Việt Nam cho biết, giá thành sản xuất kinh doanh điện của nửa đầu năm 2022 liên tục tăng do áp lực tăng chi phí nguyên liệu đầu vào. Báo cáo tài chính quý 3 của EVN nêu, tập đoàn ghi nhận lỗ 12.767 tỷ đồng và lỗ sau thuế là 16.586 tỷ đồng.
EVN nhấn mạnh, do giá nhiên liệu đầu vào sản xuất điện như than, dầu, khí tăng đột biến từ đầu năm đến nay làm chi phí sản xuất điện của EVN tăng rất cao, dẫn tới nhiều khó khăn về tài chính.
Tại hội thảo hồi tháng 9 do Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội tổ chức, ông Ngô Sơn Hải, Phó Tổng giám đốc EVN cũng biết, 8 tháng đầu năm 2022 tình hình sản xuất kinh doanh của EVN gặp rất nhiều khó khăn vì giá thành khâu phát điện (vốn chiếm tỷ trọng rất lớn đến 82,45% trong giá thành điện thương phẩm của doanh nghiệp), tăng quá cao do giá nhiên liệu và các chi phí đầu vào tăng mạnh.
Đại diện EVN dẫn chứng, như giá than nhập thế giới tháng 8 trung bình 417,4 USD/tấn, tăng 3,48 lần so với kế hoạch năm. Do đó, lãnh đạo tập đoàn kiến nghị cho phép điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân một cách kịp thời theo đúng quy định của quyết định số 24 của Thủ tướng.
Theo cập nhật phương án giá bán lẻ điện bình quân vào hồi tháng 6 báo cáo các cấp của EVN, các thông số đầu vào đều tăng mạnh, khiến cho giá bán lẻ điện bình quân năm 2022 đã bao gồm các khâu và khoản chênh lệch tỷ giá là 2.091,23 đồng/kWh, tăng 12,16% so với giá bán lẻ điện bình quân hiện hành.
Trường hợp giá bán lẻ điện bình quân không bao gồm khoản chênh lệch tỷ giá là khoảng 2.044,81 đồng/kWh, tăng 9,67% so với giá bán lẻ bình quân hiện hành.
Dù trong bối cảnh khó khăn, tập đoàn vẫn khẳng định tiếp tục đảm bảo sản xuất, cung ứng điện an toàn, liên tục phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và sinh hoạt người dân.