Quy mô dân số lớn mang đến nhiều lợi thế nhưng cũng đầy thách thức cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Dân số Việt Nam sẽ đạt 100 triệu người vào năm 2023
Ngày 28/11, theo TS. Phạm Vũ Hoàng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế hiện dân số Việt Nam đã đạt trên 99 triệu người.
“Việt Nam hiện có tổng số dân đứng thứ 15 thế giới, thứ 8 châu Á và thứ 3 cộng đồng ASEAN”, ông Hoàng nêu rõ.
Dự kiến, Việt Nam sẽ chào đón công dân thứ 100 triệu vào năm 2023 tới đây.
“Công dân thứ 90 triệu của Việt Nam chào đời ngày 1/11/2013. Từ đó đến nay, mỗi năm dân số nước ta tăng lên trung bình một triệu người. Theo dự báo, nước ta sẽ đón chào công dân thứ 100 triệu vào năm 2023”, TS. Phạm Vũ Hoàng thông tin.
Tại Lễ ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực kế hoạch hóa gia đình tại Việt Nam giữa Tổng cục Dân số (Bộ Y tế) và tập đoàn Organon, TS. Phạm Vũ Hoàng cho hay, mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 1 triệu trẻ được sinh ra.
“Thời khắc đón công dân thứ 100 triệu dự kiến là tháng 4 năm sau”, theo ông Hoàng.
Thách thức từ quy mô dân số lớn
Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế, quy mô dân số lớn mang đến nhiều lợi thế cho Việt Nam nhưng cùng với đó cũng có nhiều thách thức cho sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước.
“Một trong những thách thức là vấn đề kế hoạch hóa gia đình và chăm sóc sức khỏe cho tuổi vị thành niên, thanh niên”, theo chuyên gia.
Trong hơn một thập kỷ qua, Việt Nam đã duy trì mức sinh thay thế, trung bình mỗi bà mẹ có khoảng 2 con.
Thông tin cụ thể hơn, đại diện Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế cho biết, số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (15-49) ở Việt Nam hiện đạt gần 25 triệu người, dự báo sắp tới có thể tăng lên 26 triệu người vào năm 2030.
Cùng với đó, nhu cầu kế hoạch hóa gia đình cũng tăng với các yêu cầu về phương tiện, biện pháp, nâng cao chất lượng.
Dịch vụ kế hoạch hóa gia đình hiện nay, theo ông Hoàng, tại các vùng dân tộc thiểu số còn gặp nhiều khó khăn, thách thức, tỷ lệ sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại là 67%.
Ngoài ra, nhu cầu về chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, kế hoạch hóa gia đình và an toàn tình dục cho tuổi vị thành niên/ thanh niên, đặt ra thách thức cho các ngành chức năng.
Nhóm dân số vị thành niên/ thanh niên, trong độ tuổi từ 10-19 tuổi của Việt Nam hiện là hơn 14 triệu người, chiếm 14,4% tổng dân số.
Trong đó, nữ giới chiếm 48,3%, riêng nhóm 15-19 tuổi là 6,6 triệu người, bằng khoảng 6,8% tổng dân số cả nước. TS. Hoàng lưu ý, đây là nhóm dễ bị tổn thương.
“Vị thành niên/thanh niên là nhóm dễ bị tổn thương và đang ở độ tuổi thay đổi lớn về tâm sinh lý, tích lũy kiến thức, tri thức, hình thành nhân cách để chuẩn bị bước vào đời”, ông Hoàng bày tỏ.
Vấn đề phá thai không an toàn
Theo Bộ Y tế Việt Nam, một số ca phá thai ở trong nước là “ngoài ý muốn”, do nhiều phụ nữ không được đáp ứng về các biện pháp tránh thai an toàn.
Đặc biệt, các chuyên gia khuyến cáo, phá thai không an toàn có thể để lại nhiều hệ lụy, như sót thai, gây rong huyết, do không lấy được hết toàn bộ phần phôi thai, rách cổ tử cung do thao tác thực hiện thô bạo, không đúng kỹ thuật, gây viêm nhiễm. Trường hợp nặng hơn có thể gây băng huyết, đe dọa tính mạng.
Dữ liệu điều tra các mục tiêu phát triển bền vững về trẻ em và phụ nữ Việt Nam 2020-2021 cho thấy tỷ lệ phá thai cao nhất ở phụ nữ 25-29 tuổi (trung bình 9 lần/1.000 phụ nữ), tiếp theo là nhóm 20-24 tuổi (7 lần/1.000 phụ nữ), nhóm 30-39 tuổi (6 lần/1.000 phụ nữ). Nhóm vị thành niên 15-19 tuổi có tỷ lệ phá thai là một lần/1.000 phụ nữ.
Theo Chiến lược Dân số Quốc gia giai đoạn 2021-2030, Chính phủ đề ra mục tiêu giảm 2/3 số trường hợp mang thai ngoài ý muốn ở vị thành niên và thanh niên.
Cũng theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số, Nghị quyết số 21 của Trung ương về công tác dân số trong tình hình mới đã đặt ra các chỉ tiêu tỷ lệ nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn, giảm số vị thành niên và thanh niên mang thai ngoài ý muốn.
“Đây là một nhiệm vụ rất khó khăn và quan trọng”, theo TS. Phạm Vũ Hoàng.
Cũng tại buổi ký kết hôm nay, Tổng cục Dân số và Tập đoàn Organon thống nhất tăng cường truyền thông, vận động, nâng cao nhận thức cộng đồng về kế hoạch hóa gia đình, đặc biệt là nhóm đối tượng vị thành niên/thanh niên, góp phần giảm mang thai ngoài ý muốn, tiến tới việc thực hiện thành công các mục tiêu, chỉ tiêu về KHHGĐ được đặt ra tại Nghị quyết số 21 và Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030.
Tại lễ ký kết, bà Võ Thị Thúy Hà, Trưởng đại diện Organon Việt Nam cho hay, tập đoàn này quan tâm đặc biệt đến việc giải quyết các nhu cầu chưa được đáp ứng về bảo vệ sức khỏe của phụ nữ và sứ mệnh góp phần mang lại cuộc sống tốt đẹp, khỏe mạnh hơn mỗi ngày cho phụ nữ.
“Là một tập đoàn toàn cầu về nâng cao sức khỏe phụ nữ, Organon chú trọng vào việc giải quyết các thách thức về sức khỏe phụ nữ, bao gồm cả vấn đề hạ thấp tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn, đặc biệt là vị thành niên/thanh niên”, bà Hà nói.