Lý do được Gilimex đưa ra trong đơn cho thấy, việc Amazon đột ngột thu hẹp các đơn đặt hàng trong năm nay, khiến nhà sản xuất Việt Nam gánh chịu tình trạng dư thừa năng lực sản xuất và nguyên liệu thô.
Gilimex Việt Nam kiện Amazon
Theo hãng tin Bloomberg, gã khổng lồ thương mại điện tử hàng đầu thế giới Amazon của tỷ phú Jeff Bezos đang đối mặt với vụ kiện trị giá 280 triệu USD từ một nhà sản xuất Việt Nam có tên Gilimex.
Đơn kiện được Gilimex đệ trình ngày 12/12 lên tòa án bang New York yêu cầu khoản bồi thường từ Amazon cho những tổn thất mà doanh nghiệp này gặp phải khi gã khổng lồ thương mại điện tử Mỹ bất ngờ cắt giảm đột ngột đơn hàng.
Theo thông tin chúng tôi tìm hiểu được, Gilimex là CTCP Sản xuất Kinh doanh Xuất nhập khẩu Bình Thạnh (mã chứng khoán HoSE: GIL) có trụ sở nằm trên đường Phan Văn Trị, quận Bình Thạnh, TP.HCM, Việt Nam.
“Gilimex là một trong những công ty may và dệt gia dụng hàng đầu tại Việt Nam với một danh mục sản phẩm phong phú trong ngành sản xuất hàng dệt đa năng từ các vật dụng lưu trữ, dệt may gia đình, giỏ đựng đồ giặt, túi xách, balô, đồ dùng ngoài trời, hàng dệt may trẻ em cho đến chụp đèn”, - cổng thông tin điện tử Gilimex giới thiệu cho biết.
Theo Bloomberg, Gilimex Việt Nam cáo buộc Amazon đột ngột thu hẹp các đơn đặt hàng sau khi tăng trưởng chi tiêu trực tuyến hạ nhiệt trong năm nay. Quyết định đột ngột này đã khiến CTCP Sản xuất Kinh doanh Xuất nhập khẩu Bình Thạnh gánh chịu tình trạng dư thừa năng lực sản xuất và nguyên liệu thô.
Không kịp trở tay
Nêu trong đơn kiện chống lại Amazon, Gilimex nhấn mạnh, họ là đối tác chính của Amazon từ năm 2014 đến năm 2022 và đã đầu tư hàng chục triệu USD vào các cơ sở sản xuất để xây dựng kho chứa bằng thép, vải dùng để chứa hàng hóa trong kho của Amazon.
Những kho chứa này được vận chuyển bởi robot, giúp tăng tốc độ hoàn thành các đơn đặt hàng trực tuyến để công nhân không phải đi bộ quanh nhà kho rộng lớn.
Theo hãng tin Bloomberg, vụ kiện từ nhà sản xuất Việt Nam cho thấy mối quan hệ giữa Amazon và bên cung cấp trong việc thúc đẩy sự mở rộng nhanh chóng của gã khổng lồ thương mại điện tử thời kỳ đại dịch cũng như cách những đơn vị này chấp nhận rủi ro lớn khi nhu cầu từ phía Amazon giảm xuống.
Gilimex nói thẳng rằng, họ đã phải tuyển dụng hơn 7.000 nhân viên tại nhiều nhà máy để sản xuất hơn một triệu đơn vị lưu trữ hàng năm. Đồng thời, việc sản xuất cho Amazon đã tăng gấp 20 lần trong suốt 8 năm qua.
Cùng với đó, Gilimex đã điều chỉnh công suất nhà máy và sắp xếp nhân viên nhằm đáp ứng nhu cầu của Amazon, vốn cũng tăng vọt trong thời kỳ đại dịch khi nhiều người mắc kẹt tại nhà và chủ yếu mua sắm trực tuyến.
Theo đơn kiện dài 32 trang của CTCP Sản xuất Kinh doanh Xuất nhập khẩu Bình Thạnh, mối quan hệ đối tác của hai bên (giữa Gilimex và Amazon) được xây dựng dựa trên “sự tin tưởng”, trong đó Gilimex dựa vào tính chính xác của các dự báo của Amazon để đầu tư thỏa đáng nhằm đáp ứng nhu cầu.
Phía nhà cung ứng Việt Nam cũng nhấn mạnh, họ đã ký thỏa thuận lâu dài với Amazon về tính minh bạch về nhu cầu dự kiến để có thể mua nguyên liệu, điều chỉnh công suất nhà máy và sắp xếp nhân viên nhằm đáp ứng sự tăng trưởng của Amazon.
“Tuy nhiên, vào tháng 4 và tháng 5 vừa qua, Amazon đã “ngay lập tức thay đổi và giảm nhu cầu dự kiến” trong thời gian còn lại của năm 2022 và 2023 xuống chỉ còn một phần nhỏ so với các dự báo trước đó”, - đơn kiện bày tỏ.
Từ chối IKEA, Columbia Sportswear để đáp ứng nhu cầu của Amazon
Căn cứ theo đơn khiếu nại của nhà sản xuất Việt Nam, Amazon là khách hàng lớn nhất của Gilimex.
“Với các đơn đặt hàng trị giá 146,6 triệu USD vào năm 2021. Gilimex đã từ chối các khách hàng lớn khác bao gồm IKEA và Columbia Sportswear để đáp ứng nhu cầu của Amazon”, - phía CTCP Sản xuất Kinh doanh Xuất nhập khẩu Bình Thạnh nêu rõ.
Đồng thời, để đáp ứng nhu cầu của Amazon trong thời kỳ đại dịch, Gilimex phải di dời các cơ sở sản xuất và đóng gói để tiếp tục sản xuất.
Nhà cung ứng Việt Nam cũng nhắc lại, trong khi Amazon đạt được mức tăng doanh thu chưa từng có trong thời kỳ đại dịch phần lớn là do sự bùng nổ về lượng đặt hàng trực tuyến của người tiêu dùng thì ban lãnh đạo và người lao động của Gilimex đã mạo hiểm hàng ngày để lập kỷ lục đó theo đúng nghĩa đen.
Thời điểm hiện tại, phía Amazon chưa đưa ra bất cứ bình luận nào liên quan đến vụ kiện Gilimex Việt Nam nhằm vào mình.
Đằng sau vụ kiện của công ty Việt Nam với Amazon
Theo Bloomberg, vụ kiện giữa công ty Việt Nam và Amazon làm nổi lên vấn đề cần được quan tâm, dự báo hơn nhiều – thói quen tiêu dùng của khách hàng đã có sự thay đổi.
“Tranh chấp trên làm nổi bật việc sự thay đổi đột ngột trong thói quen chi tiêu của người tiêu dùng khi các hạn chế liên quan đến đại dịch được nới lỏng đã ảnh hưởng như thế nào tới các mối quan hệ kinh doanh trên toàn cầu”, - ấn phẩm lưu ý.
Được biết, hồi tháng 5, Bloomberg cũng đã thông tin về việc Amazon đang tìm cách cho thuê lại không gian nhà kho dư thừa sau khi xây dựng quá mức để đáp ứng nhu cầu tăng vọt trong đại dịch. Đến mùa thu, Amazon bắt đầu loại bỏ các dự án thử nghiệm.
Trung tuần tháng 11, đại diện Amazon cho biết công ty đã bắt đầu sa thải nhân sự hàng loạt để cắt giảm chi phí và việc này dự kiến kéo dài đến sang năm 2023.
Lãnh đạo gã khổng lồ này cũng thừa nhận, việc điều chỉnh nhân sự sẽ tác động nhiều nhất đến bộ phận phát triển thiết bị và dịch vụ.
“Sau khi cân nhắc kỹ lưỡng, chúng tôi quyết định hợp nhất một số nhóm và chương trình. Một số vị trí sẽ không còn cần thiết nữa”, - Amazon bày tỏ.
Hiện, gã khổng lồ thương mại điện tử bán lẻ hàng đầu thế giới này chưa bình luận bất cứ điều gì xoay quanh vụ kiện của nhà cung ứng Việt Nam Gilimex.
Năm 2021, Gilimex ghi nhận tổng doanh thu 4.150 tỷ đồng, tăng hơn 20% so với năm ngoái. Theo Doanh nghiệp và Kinh doanh, tính đến quý 2/2022, Amazon vẫn là khách hàng lớn của Gilimex.
Theo báo cáo của Công ty Chứng khoán DSC, Amazon đã gia hạn hợp đồng với Gilimex từ tháng 7/2022, song giá trị và lượng đơn hàng có xu hướng giảm trong 2 quý cuối năm do lo ngại lạm phát hạn chế nhu cầu bán lẻ.
Động thái phải đâm đơn kiện Amazon diễn ra trong bối cảnh tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn. Gilimex hiện đã và đang đẩy mạnh sang mảng bất động sản khu công nghiệp, và tăng thêm chi phí đầu tư cho những mảng này.
Giới chuyên gia cho rằng, việc để Amazon thành đối tác lớn nhất là nỗ lực đáng ghi nhận của Gilimex giúp công ty Việt vụt lên trở thành “ngôi sao sáng” và vươn ra thị trường toàn cầu, nhưng việc chỉ tập trung vào duy nhất một mình Amazon khiến Gilimex dễ gặp tổn thương, khó tránh khỏi bị ảnh hưởng khi nhu cầu tiêu dùng giảm sút và miếng bánh thị phần được chia lại.
Do đó, nhiều ý kiến đề xuất, Gilimex cũng như nhiều nhà cung ứng Việt Nam khác cần nỗ lực đa dạng hóa đối tác, linh hoạt trong việc hợp tác kinh doanh, tránh phụ thuộc đơn lẻ vào bất kỳ bạn hàng nào.
Do đó, nhiều ý kiến đề xuất, Gilimex cũng như nhiều nhà cung ứng Việt Nam khác cần nỗ lực đa dạng hóa đối tác, linh hoạt trong việc hợp tác kinh doanh, tránh phụ thuộc đơn lẻ vào bất kỳ bạn hàng nào.