Báo cáo cập nhật vĩ mô mới công bố của Công ty Chứng khoán VNDirect cho biết sau thông điệp ôn hòa của Cục Dữ trữ liên bang Hoa Kỳ (Fed) về lãi suất điều hành, thị trường có những chuyển biến tích cực.
Fed bớt ‘diều hâu’
Theo đó, ngoài việc thu hẹp mức tăng lãi suất điều hành xuống 0,25 điểm phần trăm, sau cuộc họp hôm 1/2, Chủ tịch Fed Jerome Powell còn phát đi thông điệp rằng quá trình giảm lạm phát đã bắt đầu và Fed có thể nới lỏng chính sách tiền tệ.
“Bước đi này phản ánh đúng kỳ vọng thị trường khi dữ liệu về lạm phát của Mỹ trong những tháng gần đây cho thấy xu hướng hạ nhiệt khá rõ nét”, - VNDirect lưu ý.
Điều này cũng mang tới kỳ vọng mới rằng Fed sẽ chỉ tăng lãi suất điều hành hai lần nữa, vào tháng 3 và 5 tới, rồi dừng lại. Nếu vậy, đỉnh chu kỳ tăng lãi suất của Fed là 5,25%, không thay đổi so với dự báo trước đó.
Trước cuộc họp chính sách của Fed, đồng đô la Mỹ tiếp tục suy yếu so với các đồng tiền chủ chốt khác, kéo chỉ số sức mạnh của đồng USD (Dollar Index DXY) giảm thêm 1,4% trong tháng 1 năm 2023, giảm 10,5% so với mức đỉnh 114 điểm vào cuối tháng 9 năm 2022. Sau cuộc họp mới nhất của Fed, DXY dao động trong khoảng 101-103, thấp hơn so với mức cuối tháng 1/2023.
Các diễn biến trên tiếp tục củng cố đà suy yếu của đồng đô la Mỹ so với các đồng tiền chủ chốt khác. Tỷ giá USD/VND cuối tháng 1 vừa qua đã giảm 0,8% so với đầu năm, xuống mức 23.450 VND/USD.
Trong khu vực, USD cũng mất giá so với nhiều đồng tiền khác như Nhân dân tệ Trung Quốc (-2,5% so với đầu năm 2023), Ringgit Malaysia (-3,1%), Peso Philippine (-3,7%), Rupiah Indonesia (-4,4%), Baht Thái (-4,8%).
Tác động tới Việt Nam
Tại Việt Nam, mối quan tâm của người dân, doanh nghiệp thời gian qua không chỉ là tỷ giá ngoại tệ, room tín dụng mà còn cả lãi suất cho vay của hệ thống ngân hàng thương mại.
Vấn đề này cần được phân tích thông qua diễn biến trên thị trường thứ cấp. Theo đó, tính đến cuối tháng 1 vừa qua, lợi suất trái phiếu Chính phủ (TPCP) kỳ hạn 5 năm và 10 năm đã giảm 42 và 38 điểm cơ bản so với cùng kỳ, về mức 3,8% và 4,1%.
Trên thị trường sơ cấp, lợi suất TPCP kỳ hạn 10 năm và 15 năm giảm lần lượt 45 và 40 điểm cơ bản so với đầu năm. Mà xu hướng đảo chiều của lợi suất TPCP thường báo hiệu bước ngoặt của lãi suất tiền gửi.
Lãi suất huy động đã gần như đi ngang trong tháng 1, mà thời điểm cuối tháng qua, lãi suất tiền gửi kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng tư nhân và ngân hàng quốc doanh lần lượt là 7,4% và 8,2%.
VNDirect dự báo lãi suất huy động sẽ đạt đỉnh trong quý I, rồi đảo chiều, giảm dần kể từ quý II - dựa vào dự báo đỉnh chu kỳ tăng lãi suất của Fed ở 5,25% vào cuối tháng 5, khi đó, áp lực lên tỷ giá có thể hạ nhiệt đáng kể trong nửa sau của năm 2023.
Dự trữ ngoại hối của Việt Nam có thể đạt 102 tỷ USD năm 2023
Theo VNDirect, việc giảm áp lực tỷ giá lên VND đã cho phép Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) mua vào khoảng 3,6 tỷ USD kể từ đầu năm 2023.
Đặc biệt, theo nhóm phân tích của VNDirect, dự trữ ngoại hối dự kiến sẽ đạt 102 tỷ USD vào cuối năm 2023, tương đương 3,3 tháng giá trị nhập khẩu – gần bằng mức 105 tỷ USD ở cuối năm 2021.
Tỷ giá USD/VND được kỳ vọng sẽ dao động trong khoảng từ 23.400 - 23.800 trong năm 2023. Đáng chú ý, với các kết quả này, dự báo NHNN có thể yên tâm chuyển ưu tiên sang ổn định và giảm lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế.
Theo đó, NHNN sẽ giữ nguyên lãi suất điều hành trong năm và tích cực hỗ trợ thanh khoản thị trường thông qua các kênh thị trường mở, mua dự trữ ngoại hối…
Nhu cầu tín dụng cũng được dự báo chậm lại do nhiều doanh nghiệp có thể hoãn mở rộng sản xuất kinh doanh vì lo ngại tiêu dùng suy yếu. Ngoài ra, thị trường bất động sản ảm đạm sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng tín dụng.
Lãi suất huy động bình quân kỳ hạn 12 tháng được dự báo giảm xuống 7,5%/năm vào cuối năm 2023, thấp hơn mức dự báo trước đó là 8,0-8,5%/năm.
Để hạ lãi suất cho vay, NHNN có thể phát tín hiệu cấp hạn mức tín dụng cao hơn cho những ngân hàng có lãi suất cho vay thấp hơn.
“Do đó, chúng tôi cho rằng sẽ có ngân hàng chủ động giảm một phần biên lãi ròng (NIM) để có thể nhận được hạn mức phân bổ tín dụng cao hơn trong tương lai”, - VNDirect nêu quan điểm.
Tăng trưởng kinh tế
Nhóm phân tích của VNDirect cũng giữ nguyên dự báo tăng trưởng GDP của nền kinh tế Việt Nam ở mức 6,2% trong năm 2023.
Theo các chuyên gia, rủi ro đối với dự báo đến từ lạm phát cao hơn kỳ vọng.
“Việc Trung Quốc mở cửa trở lại là một biến số đối với lạm phát toàn cầu trong năm 2023. Tiêu dùng phục hồi mạnh hơn dự kiến của Trung Quốc có thể thúc đẩy lạm phát toàn cầu cao hơn dự báo và gây áp lực lên lạm phát trong nước”, - VNDirect lưu ý.
Thêm vào đó, chỉ số DXY mạnh hơn dự kiến có thể gây thêm áp lực lên tỷ giá hối đoái của Việt Nam.
Các thị trường đang đặt kỳ vọng cao vào kịch bản Fed chỉ tăng lãi suất điều hành thêm 50 điểm cơ bản. Tuy nhiên, nếu vì một lý do nào đó, chẳng hạn như lạm phát cao hơn dự báo hoặc tăng trưởng tiền lương cao hơn dự kiến, thì có khả năng Fed sẽ tăng lãi suất điều hành cao hơn so với kỳ vọng của thị trường. Điều này có thể khiến chỉ số DXY mạnh lên và gây thêm áp lực lên tỷ giá VND.
Đặc biệt, tăng trưởng kinh tế chậm hơn dự kiến của các đối tác thương mại lớn sẽ tác động tiêu cực hơn đến xuất khẩu của Việt Nam.
Kịch bản tăng trưởng xuất khẩu dựa trên giả định kinh tế Mỹ tránh được suy thoái trong năm 2023. Trong trường hợp kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái thì xuất khẩu và tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2023 sẽ bị tác động xấu hơn.
Trước đó, trong báo cáo của mình, Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) cũng nhận định, lãi suất huy động gần như đi ngang trong tháng 1, có dấu hiệu giảm nhiệt từ cuối tháng.
BVSC cho rằng, với áp lực hỗ trợ tỷ giá giảm bớt, áp lực tăng lãi suất không còn trong năm 2023. Thay vào đó, chính sách tiền tệ năm nay nhiều khả năng sẽ chuyển sang hướng hỗ trợ cho tăng trưởng.
BVSC kỳ vọng lãi suất sẽ giảm trở lại trong năm 2023 này, với các dấu hiệu rõ nét hơn từ quý 2, khi Fed ngừng việc tăng lãi suất và lạm phát của Việt Nam được kiểm soát tốt.