Nguyên Đại biểu Quốc hội Lê Như Tiến cho rằng, bốc thăm xác minh tài sản thu nhập của cán bộ, công chức chỉ mang tính may rủi. Điều này sẽ làm mất đi tính khách quan, khoa học.
Cử tri phản hồi về bộ chỉ số đánh giá công tác phòng, chống tham nhũng
Trong báo cáo về kết quả giải quyết và trả lời kiến nghị cử tri gửi trước kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, cử tri Tây Ninh cho rằng, một số tiêu chí điểm trong bộ chỉ số đánh giá công tác phòng, chống tham nhũng của Thanh tra Chính phủ còn bất cập.
Ngoài ra, có một số tiêu chí kết quả xử lý kỷ luật hành chính đối với tổ chức, trong khi pháp luật hiện hành hoàn toàn không có quy định kỷ luật hành chính.
Chính vì vậy, để làm chứng cho việc xử lý, thanh tra tỉnh buộc phải lấy kết quả xử lý về mặt Đảng đối với tổ chức Đảng để xảy ra tham nhũng. Tuy nhiên, việc này không thuộc thẩm quyền của chính quyền địa phương.
Trên thực tế, một số trường hợp tổ chức Đảng để xảy ra tham nhũng không kỷ luật mà chỉ kiểm điểm rút kinh nghiệm. Sau đó, Thanh tra Chính phủ không đồng ý, từ đó trừ điểm của tỉnh...
Thanh tra chính phủ nói gì?
Trả lờicử tri, Thanh tra Chính phủ cho biết, các tiêu chí đánh giá về công tác phòng, chống tham nhũng được quy định tại Điều 17 Luật Phòng, chống tham nhũng 2018.
Cụ thể, các tiêu chí đó bao gồm: Số lượng, tính chất và mức độ của vụ việc, vụ án tham nhũng; việc xây dựng và hoàn thiện chính sách, pháp luật về phòng, chống tham nhũng; thực hiện các biện pháp phòng, chống tham nhũng; phát hiện, xử lý tham nhũng và thu hồi tài sản.
Thanh tra Chính phủ cho rằng, bộ chỉ số đánh giá công tác phòng, chống tham nhũngcấp tỉnh hàng năm do Thanh tra Chính phủ xây dựng và ban hành căn cứ vào các tiêu chí nêu trên.
Điều này được cụ thể hóa theo quy định tại các Điều 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21 của Nghị định 59/2019/NĐ-CP ngày 1/7/2019 của Chính phủ. Trong đó, tiêu chí phát hiện và xử lý tham nhũng được quy định chi tiết tại Điều 19.
Cụ thể, tiêu chí phát hiện tham nhũng gồm các tiêu chí thành phần như: Kết quả phát hiện tham nhũng qua công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán; qua phản ánh, tố cáo, báo cáo và qua hoạt động điều tra, truy tố, xét xử.
Tiêu chí đánh giá xử lý tham nhũng bao gồm: Kết quả xử lý kỷ luật, xử phạt hành chính với tổ chức, cá nhân có vi phạm; kết quả xử lý trách nhiệm người đứng đầu để xảy ra tham nhũng.
Theo Thanh tra Chính phủ, bộ chỉ số đánh giá công tác phòng, chống tham nhũng cấp tỉnh hàng năm được áp dụng chung trên cả nước; các tỉnh đều tự đánh giá trên cùng một mặt bằng, cùng phương pháp tính điểm để so sánh mức độ hiệu quả.
Như vậy, kết quả đánh giá một số tiêu chí thành phần không đạt điểm tuyệt đối 100% là điều thường xảy ra với tất cả các địa phương.
Kiến nghị quản lý dòng tiền, nguồn thu nhập của cán bộ
Cử tri Đà Nẵng kiến nghị, tương tự như các nước tiên tiến khác, Việt Nam cần áp dụng và tăng cường các biện pháp quản lý khoa học, nhất là quản lý dòng tiền, nguồn thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức và toàn xã hội.
Đồng thời, cân nhắc bãi bỏ việc áp dụng kê khai và giám sát kê khai tài sản theo kiểu bốc thăm hiện nay.
Về ý kiến này, Thanh tra Chính phủ cho biết, Luật Phòng, chống tham nhũng 2018 và các văn bản hướng dẫn thi hành đã quy định cụ thể nhằm kiểm soát tài sản, thu nhập đối với người có chức vụ, góp phần kiểm soát, quản lý dòng tiền và nguồn thu nhập của cán bộ, công chức.
Theo đó, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 130/2020/NĐ-CP ngày 30/10/2020 về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn. Thủ tướng cũng đã ban hành Quyết định số 390/QĐ-TTg ngày 28/3/2022 Phê duyệt Đề án “Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập".
Thanh tra Chính phủ hiện đang tiến hành xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập trong phạm vi cả nước. Cơ sở dữ liệu này có vai trò quan trọng trong công tác phòng, chống tham nhũng, nhằm thực hiện hiệu quả Quyết định số 56-QĐ/TW ngày 8/2/2022 của Bộ Chính trị về quy chế phối hợp giữa các cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập.
Mỗi năm, Thanh tra Chính phủ còn xây dựng định hướng xác minh tài sản, thu nhập, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ chịu trách nhiệm chỉ đạo cơ quan thanh tra lập kế hoạch xác minh tài sản, thu nhập hằng năm và tổ chức thực hiện;
Đối với nơi không có cơ quan thanh tra, đơn vị phụ trách công tác tổ chức cán bộ chịu trách nhiệm thực hiện.
Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng tổng hợp báo cáo và xem xét kiến nghị của các bộ, ngành, địa phương, cơ quan về những vướng mắc, khó khăn trong quá trình kiểm soát tài sản, thu nhập.
Trong đó, việc lựa chọn ngẫu nhiên người được xác minh tài sản, thu nhập bằng hình thức bốc thăm hoặc sử dụng phần mềm máy tính là để làm cơ sở nghiên cứu và tiếp tục hoàn thiện các quy định pháp luật về nội dung này.
Bốc thăm chỉ mang tính “may rủi”?
Về vấn đề này, nguyên Đại biểu Quốc hội Lê Như Tiến cho rằng, bốc thăm xác minh tài sản thu nhập của cán bộ, công chức chỉ mang tính may rủi, rơi vào ai thì xác minh người đó.
Ông Tiến cho rằng, một cơ quan Nhà nước không nên dựa vào sự “may rủi”, vì sẽ khó đảm bảo tính khách quan, khoa học.
Theo ông Tiến, đã có rất nhiều cơ quan kiểm tra của Đảng, Thanh tra của chính quyền, từ Bộ ngành đến các tỉnh thành có thanh tra; rồi cơ quan giám sát dân cử của Quốc hội và Hội đồng nhân dân; cơ quan giám sát phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên.
Bấy nhiêu cơ quan như vậy, hoàn toàn có thể biết ai, cán bộ, tổ chức nào tham nhũng hoặc dễ có điều kiện tham nhũng. Nêu quan điểm trên báo Tiền phong, ông Tiến lưu ý, điều quan trọng là phải xem xét đơn tố cáo của công dân về những cán bộ, tổ chức có dấu hiệu tham nhũng để vào cuộc điều tra, xác minh.
“Nếu bốc thăm, có khi bốc phải những người không có tài sản hoặc rất ít tài sản để xác minh. Trong khi, người có nhiều tài sản lại lọt”, ông Tiến lo ngại.