Cuộc họp báo của tân ngoại trưởng Trung Quốc chỉ ra điều gì?
Để hiểu những phương hướng chính trong chính sách đối ngoại của chính phủ mới của Trung Quốc, cần chú ý đến cuộc họp báo do tân Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Qin Gang (Tần Cương) tổ chức. Bộ trưởng đã trả lời 14 câu hỏi.
Bài phát biểu của ông cho thấy rõ ràng là quan hệ với Hoa Kỳ vẫn rất căng thẳng và nếu Washington không thay đổi lập trường thì mối quan hệ này không thể ấm lên được.
Ông Qin Gang đã tuyên bố đúng như sau: "Nếu Hoa Kỳ không kìm lại và tiếp tục đi sai đường, thì chắc chắn sẽ có xung đột và đối đầu."
Và Mỹ đang đổ thêm dầu vào lửa cho "xung đột Ukraina", quan điểm của Bắc Kinh là vậy.
Ngược lại, Trung Quốc có mối quan hệ tuyệt vời với Nga. Bộ trưởng nói: “Họ là một ví dụ điển hình về mối quan hệ quốc tế. Ông cũng đánh giá tích cực sự tương tác của cả hai bên trong lĩnh vực tiền tệ, nghĩa là cùng không sử dụng đồng đô la trong các khoản thanh toán chung và sử dụng tiền tệ quốc gia. Nhưng Trung Quốc không cung cấp vũ khí cho Nga.
Quan hệ với các láng giềng được quan tâm hơn
Nga chỉ là một trong những nước láng giềng của Trung Quốc. Tổng cộng, CHND Trung Hoa có đường biên giới chung với 14 quốc gia, trong đó có 6 đường biên giới dọc biển. Thông qua lời nói và việc làm của tân bộ trưởng, điều đáng chú ý là những mối quan hệ này đang trở nên được chú trọng hàng đầu. Bởi vì các kế hoạch hiện đại hóa, phục hồi nền kinh tế và toàn bộ cuộc sống của Trung Quốc sẽ khó thực hiện nếu quan hệ với các nước láng giềng không ổn định và mối đe dọa đối với Trung Quốc sẽ đến từ các biên giới khác nhau.
Nếu phân tích lộ trình các cuộc tiếp xúc giữa các nhà lãnh đạo Trung Quốc trong những tháng gần đây, chúng ta có thể thấy rằng mối quan hệ với các nước láng giềng được thể hiện tích cực nhất. Tháng 9 vừa qua, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đến thăm Trung Á. Các quan chức hàng đầu của Việt Nam, Lào, Philippines và Campuchia đã thăm chính thức Bắc Kinh. Bản thân ông Qin Gang đã đến thăm Singapore, Indonesia và Ấn Độ trong năm nay. Hội nghị thượng đỉnh Trung Quốc-Trung Á và Diễn đàn thứ ba về Sáng kiến "Vành đai và Con đường" dự kiến sẽ được tổ chức tại Bắc Kinh trong thời gian tới.
Ông Qin Gang đặc biệt chú ý đến quan hệ với Nhật Bản, ông nhấn mạnh rằng hai nước là láng giềng gần gũi và cần nhau. Đồng thời, nhà ngoại giao này đã không bỏ qua vấn đề ký ức lịch sử về Chiến tranh thế giới thứ hai, trong đó người dân Trung Quốc phải chịu đựng những đau khổ khủng khiếp từ quân xâm lược Nhật Bản.
"Lãng quên lịch sử là phản bội, và phủ nhận tội ác là tái phạm tội ác", - ông nêu lên quan điểm của Bắc Kinh như vậy.
Nhưng cũng như trước đây, cùng với Nga và Nhật Bản, quan hệ với các nước ASEAN vẫn rất quan trọng.
Ông Qin Gang bày tỏ quan điểm chung về khu vực láng giềng này như sau: "Khu vực sẽ được hưởng lợi từ sự phát triển kinh tế của Trung Quốc... ASEAN không nên là trung gian trong cuộc cạnh tranh giữa các cường quốc và châu Á không bao giờ nên là bàn cờ trong Chiến tranh Lạnh."
Những lời này của bộ trưởng Trung Quốc gần với lập trường của hầu hết các chính trị gia ở Đông Nam Á.
Ông Tập Cận Bình tái đắc cử Chủ tịch nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại kỳ họp này. Ông được coi là kiến trúc sư của chính sách đối ngoại của nhà nước Trung Quốc. Trở lại năm 2013, ông đã thu hút sự chú ý của các nhà ngoại giao Trung Quốc về nhiệm vụ chính là phát triển quan hệ với các nước láng giềng.
Tại Hội thảo Ngoại giao Láng giềng do Ủy ban Trung ương Đảng CS Trung Quốc tổ chức vào thời điểm đó, ông tuyên bố: "Cần nỗ lực cải thiện quan hệ chính trị, tăng cường quan hệ kinh tế, tăng cường hợp tác an ninh và thúc đẩy quan hệ nhân đạo chặt chẽ hơn với các khu vực lân cận."
Đồng thời, ông Tập Cận Bình kêu gọi các nhà ngoại giao "làm nhiều hơn nữa những điều có thể thu phục và làm ấm lòng người dân", để đảm bảo rằng các nước láng giềng đối xử với Trung Quốc "thân thiện hơn, tử tế hơn, hiểu biết hơn và hỗ trợ nhiều hơn". Đại hội ĐCS TQ được tổ chức vào năm ngoái đã tái khẳng định đường lối láng giềng hữu nghị trong chính sách đối ngoại của Trung Quốc.
Có thể khó biến tất cả các nước láng giềng của Trung Quốc thành đồng minh của mình, do quá khứ không hề đơn giản của các mối quan hệ song phương và tham vọng rõ ràng của các nhà lãnh đạo Trung Quốc. Nhưng có thể đưa các mối quan hệ ấy lên đến một mức độ láng giềng tốt ổn định. Đây chính là phục vụ lợi ích của toàn nhân loại.