Tại tờ trình, Chính phủ cũng đề cập đến đề xuất trừ điểm vào bằng lái của người vi phạm giao thông và xem xét sửa đổi, bổ sung trong Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Cần thiết phải tách thành 2 luật
Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm đã có tờ trình về Dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Như đã biết, đây là dự án luật được tách từ Luật Giao thông đường bộ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV (10/2020).
Trong quá trình thảo luận, do còn nhiều ý kiến khác nhau, nên Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện.
Phân tích cụ thể hơn, tại tờ trình, Chính phủ cho hay Luật Giao thông đường bộ hiện hành điều chỉnh đồng thời ba lĩnh vực khác nhau là: An toàn giao thông; kết cấu hạ tầng giao thông và vận tải đường bộ. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy đây là ba lĩnh vực rất lớn, mục tiêu, đối tượng điều chỉnh khác nhau.
"Nếu tiếp tục thực hiện Luật Giao thông đường bộ hiện hành thì không giải quyết được tận gốc các tồn tại", - Chính phủ nêu quan điểm.
Đồng thời, sẽ có quá nhiều điều luật, khó quy định đầy đủ, rõ ràng, cụ thể các chính sách, không phù hợp về phạm vi, đối tượng điều chỉnh và tên của luật.
Do vậy, ban hành Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ với mục tiêu xây dựng thói quen, ý thức tự giác và hình thành văn hóa giao thông hiện đại, đề cao bảo vệ tính mạng, tài sản, quyền con người khi tham gia giao thông.
Trong khi đó, việc ban hành Luật Đường bộ với mục tiêu phát triển hạ tầng giao thông, quản lý vận tải, thích ứng với sự thay đổi, phát triển nhanh của kinh tế, xã hội, khoa học, kỹ thuật, hướng tới phát triển hệ thống hạ tầng giao thông, vận tải hiện đại, đồng bộ, chất lượng.
"Xây dựng và ban hành hai luật là đòi hỏi tất yếu, khách quan, cấp bách của thực tiễn, phù hợp với quy luật phát triển, phù hợp với xu hướng xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật của Việt Nam", - Chính phủ khẳng định.
Ngoài ra, ban hành luật cũng gắn trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước một cách rõ ràng, cụ thể, góp phần tạo cơ sở pháp lý đầy đủ hơn để thúc đẩy, nâng tầm cả hai lĩnh vực đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới
Bộ GTVT tiếp tục quản lý về đào tạo, sát hạch và cấp GPLX
Giải trình, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội từ kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV, liên quan tới quản lý đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe, Chính phủ cho biết có 2 nhóm ý kiến.
Nhóm ý kiến thứ nhất đồng ý chuyển giao cho Bộ Công an quản lý để tập trung, thống nhất, phù hợp với chức năng quản lý trật tự, an toàn xã hội. Nhóm ý kiến này cũng đề nghị có lộ trình chuyển đổi, áp dụng cho phù hợp với thực tế; xã hội hóa việc đào tạo lái xe cho các cơ sở đủ điều kiện.
Trong khi đó, nhóm ý kiến thứ hai đề nghị tiếp tục giao Bộ GTVT quản lý vì đang thực hiện ổn định.
Theo Đại tướng Tô Lâm, tại dự thảo luật trình Quốc hội khóa XIV, Chính phủ thống nhất quy định giao Bộ Công an chịu trách nhiệm quản lý Nhà nước về đào tạo, sát hạch và cấp giấy phép lái xe.
Chính phủ lý giải, điều này xuất phát từ yêu cầu thực tiễn và là đòi hỏi khách quan để phù hợp với chức năng quản lý con người về trật tự, an toàn xã hội; đồng thời gắn trách nhiệm chính của Bộ Công an trong công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.
Tuy nhiên, sau khi tiếp thu các ý kiến, Chính phủ đã chỉ đạo cơ quan soạn thảo là Bộ Công an, chỉnh lý dự thảo luật theo hướng chỉ quy định nội dung chính sách về đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe và những vấn đề mang tính nguyên tắc về quản lý Nhà nước đối với công tác đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe, không quy định về chức năng, nhiệm vụ của các Bộ tại dự thảo luật.
"Tại Nghị quyết số 37 ngày 16/3/2022, Chính phủ thống nhất chưa thay đổi cơ quan quản lý đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe", - tờ trình của Chính phủ khẳng định.
Chính phủ cũng chỉ đạo cơ quan soạn thảo tiếp thu và quy định rõ Bộ GTVT chịu trách nhiệm về công tác quản lý, đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe.
Đại tướng Tô Lâm cho biết, cùng với dự án luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ, Chính phủ cũng sẽ trình dự án Luật Đường bộ do Bộ Giao thông vận tải chủ trì soạn thảo. Đây là phần còn lại của Luật Giao thông đường bộ sau khi tách nội dung về trật tự an toàn giao thông đường bộ thành luật riêng.
Đề xuất trừ điểm giấy phép lái xe với người vi phạm giao thông
Liên quan đến những nội dung cụ thể trong dự thảo Luật, Chính phủ cho biết so với dự thảo Luật trình Quốc hội khóa XIV tại kỳ họp thứ 10, dự thảo hiện tại không quy định về hình thức cấp biển số ô tô thông qua đấu giá, do liên quan đến các quy định về quyền sở hữu tài sản của người dân.
Thay vào đó, Bộ Công an đã báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 73 về thí điểm đấu giá biển số xe ô tô, thi hành từ ngày 1/7 và được thực hiện trong 3 năm.
Đáng chú ý, về trừ điểm của giấy phép lái xe, dự thảo Luật trình Quốc hội khóa XIV xác định đây là biện pháp quản lý hành chính Nhà nước. Tuy nhiên, sau khi nghiên cứu, tiếp thu ý kiến góp ý của nhiều chuyên gia, nhà khoa học và tham khảo kinh nghiệm quốc tế, Chính phủ cho rằng đây là một hình thức xử lý vi phạm hành chính. Do đó, cần sửa đổi, bổ sung trong Luật Xử lý vi phạm hành chính thay vì quy định trong dự thảo luật này.
Cũng theo Chính phủ, Bộ Công an đang đề xuất Chính phủ báo cáo Quốc hội Nghị quyết thí điểm về trừ điểm giấy phép lái xe đối với người vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông.
Tích hợp bằng lái với CCCD
Một điểm quan trọng nữa được đề cập đó là việc tích hợp giấy phép lái xe với thẻ căn cước công dân. Theo tờ trình, các ý kiến đề nghị nghiên cứu tính khả thi của việc tích hợp giấy phép lái xe với thẻ căn cước công dân trong điều kiện hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; quy định tuổi người được đăng ký học lái xe cho phù hợp; quy định về quản lý giấy phép lái xe quốc tế với người nước ngoài; người khuyết tật... Đối với việc này, Chính phủ cho biết cũng đã tiếp thu, chỉnh lý trong dự thảo luật.
Liên quan đến thời điểm trình Quốc hội cho ý kiến và xem xét thông qua, cơ quan thẩm tra là Ủy ban Quốc phòng - An ninh đề nghị đưa vào chương trình năm 2024, cho ý kiến tại kỳ họp 7 (tháng 5/2024) thông qua tại kỳ họp 8 (tháng 10/2024).
Mặc dù vậy, Chính phủ cho rằng thời gian chuẩn bị 2 dự án luật này đã kỹ lưỡng, trải qua nhiều lần lấy ý kiến, thẩm định, thẩm tra và do tính chất cấp bách của nhiệm vụ bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, đề nghị trình Quốc hội khóa XV cho ý kiến đồng thời 2 dự án luật tại kỳ họp thứ 5 (tháng 5) và xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2023).